Με την συζήτηση στις ΗΠΑ περί της συνέχισης αγοράς και άρα κατασκευής του συνόλου των μαχητικών  F-35 ή της περικοπής τους, να έχει ανοίξει, είναι σκόπιμο να γίνει αναφορά στο μέλλον της Πολεμικής Αεροπορίας από τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας και έπειτα.

Τα δεδομένα μέχρι στιγμής είναι τα εξής, όσον αφορά την Πολεμική Αεροπορία και τα μαχητικά της αεροσκάφη:

·         84 F-16V μέχρι το 2027 εξοπλισμένα με ραντάρ AESA

·         38 F-16 50+ Advanced αναβαθμισμένα με τα απάρτια που θα αφαιρεθούν από τα υπό αναβάθμιση F-16 Block 52 στο επίπεδο V

·         38 F-16 Block 30

·         18 Mirage 2000 EGM, υπό σταδιακή απόσυρση μετά την ολοκλήρωση των παραδόσεων των Rafale

·         24 Mirage 2000-5Mk2

·         18 Rafale F3R

Ο κορμός της Πολεμικής Αεροπορίας είναι αναμφίβολα τα μαχητικά F-16 κυρίως τα V και Block 50,  τα οποία και θα έχουν το κύριο βάρος των αναχαιτίσεων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Τα παλαιότερα Block 30 είναι ασύμφορο οικονομικά να αναβαθμιστούν και έχουν πλέον περιορισμένη επιχειρησιακή αξία στο σύγχρονο πεδίο μάχης, πλην αποστολών υποστήριξης, και σταδιακά ή θα αποσυρθούν ή θα μεταπωληθούν σε άλλη Αεροπορία.

Η Γαλλική Πτέρυγα Μάχης στην Τανάγρα θα έχει τη δική της πορεία με πιθανή την αγορά επιπλέον Rafale, ώστε να επιτευχθεί ένας αριθμός 36-40 αεροσκαφών του τύπου μέχρι το 2026 καθώς υπάρχει επιλογή για επέκταση της υπάρχουσας σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΘΑ και Dassault για επιπλέον μαχητικά αεροσκάφη του τύπου. Τα δε Mirage 2000 -5Mk2 θα συνεχίσουν την υπηρεσία τους χωρίς προβλήματα μέχρι το τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής, εκτός αν η Αεροπορία επιλέξει μελλοντικά να τα μεταπωλήσει για να προμηθευτεί ένα συμπληρωματικό αριθμό Rafale.

Το ζήτημα είναι ότι τα περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας, τα F-16 , θα χρειαστεί μελλοντικά είτε να αναβαθμιστούν ξανά δραστικά είτε να αντικατασταθούν, ήτοι, επιπλέον χρήματα για τη διατήρησή τους. Τα δε F-35 με βάση το όσα γίνονται γνωστά θα είναι ίσως ασύμφορο να αγοραστούν, αφού θα κοστίσουν πολύ τόσο ως προμήθεια, όσο και ως διατήρησή τους σε υπηρεσία, καθώς δεν φαίνεται στον ορίζοντα δραστική μείωση στο κόστος κτήσης των αεροσκαφών, ανά ώρα πτήσης σε περίπου 25.000 $/ ώρα σε σχέση με των πλέον 30.000 $ που βρίσκεται τώρα. Η λύση που ίσως υπήρχε για τη σταδιακή αντικατάσταση των παλαιότερων  F-16 με ισάριθμα F-35 είναι πανάκριβη και μάλλον δεν θα μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Το δε ζήτημα της μεταφοράς τεχνολογίας στη χώρα μας μέσω του στησίματος της παραγωγής κάποιου μέρους μόνο της ατράκτου και της καλωδίωσης, δεν αποτελεί σοβαρή μεταφορά τεχνογνωσίας που να δικαιολογήσει το μεγάλο κόστος ενός τέτοιου προγράμματος. Μη λησμονείται το γεγονός ότι και για την αγορά των Rafale, δεν υπάρχει κανένα βιομηχανικό κέρδος για την Ελλάδα, ούτε μάλλον θα υπάρξει, εκτός αν η χώρα μας αποφασίσει ότι η μισή Αεροπορία της θα αποτελείται από Rafale..

Το πρόβλημα αυτό, το οποίο και θα χτυπήσει την πόρτα της Αεροπορίας από το 2030 και μετά, έχει μερικές λύσεις οι οποίες είναι

1.       Αναβάθμιση των υπαρχόντων παλαιότερων F-16 η προμήθεια επιπλέον αεροσκαφών του τύπου από τη γραμμή παραγωγής που εκκινεί από τη Lockheed

2.       Αγορά έως 50 μαχητικών F-35 για αντικατάσταση των παλαιότερων F-16 και συνεργασία τους με τα V.

3.       Αύξηση του αριθμού των γαλλικών αεροσκαφών με απόσυρση των παλαιότερων F-16 και δημιουργία ενός στόλου με 3 τύπους αεροσκαφών μόνο αλλά με αμφίβολο το βιομηχανικό έργο για τη χώρα από τη γαλλική πλευρά. Συνολικά θα υπάρχουν τα 84 F-16 V,38 F-16 Block 50 Advanced και  άνω των 55 Rafale και τα 24 Mirage 2000-5Mk2.

4.       Επιλογή εισαγωγής σε πρόγραμμα ανάπτυξης μαχητικών αεροσκαφών επόμενης γενιάς για αντικατάσταση των παλαιότερων F-16 με διατήρηση των Rafale και των V καθώς και των Mirage 2000 , ενώ η Ελλάδα δε θα ασχοληθεί με το πρόγραμμα των F-35 .

5.       Συνδυασμός μερικών εκ των παραπάνω λύσεων.

Από τα παραπάνω, μόνο η λύση 4 θα αποδώσει τεχνολογικά και βιομηχανικά και θεωρείται η πιο ορθή λύση μακροσκοπικά για την αμυντική βιομηχανία πρώτα και έπειτα για την Πολεμική Αεροπορία. Θα ήταν πολύ καλύτερο και αποδοτικό η Ελλάδα να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής ενός νέου μαχητικού, το οποίο θα μπορέσει με αξιώσεις να μπει στα παπούτσια του F-16 σε βάθος 15ετιας.

Η εισαγωγή σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης νέου μαχητικού αεροσκάφους που τρέχει μία κοινοπραξία χωρών από τα αρχικά στάδιά της, θα απαιτήσει κεφάλαια από την Ελλάδα αλλά και εγχώριες εταιρείες, οι οποίες θα μπορέσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα, ώστε να συμμετάσχουν στα προγράμματα ανάπτυξης που θα τρέξουν, τόσο του αεροσκάφους αυτού καθαυτού όσο και των ηλεκτρονικών συστημάτων του και του λογισμικού που είναι και το κυριότερο από τα άνω ζητήματα.

Επομένως, η Ελλάδα θα χρειαστεί να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης μαχητικού το οποίο θα καλύπτει μελλοντικά την Αεροπορία, θα αποδώσει τεχνογνωσία και βιομηχανικό έργο στο εσωτερικό και φυσικά σταθερή ροή κεφαλαίων σε μακρό χρονικό διάστημα, ώστε να υπάρχει συνεργασία με τις υπόλοιπες πλευρές της Κοινοπραξίας χωρίς προβλήματα. Σε βάθος χρόνου θα επενδυθούν δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ/δολάρια σε κόστη ανάπτυξης, αγοράς και εγκατάστασης νέου εξοπλισμού, εκπαίδευσης προσωπικού και αρχικών κατασκευών. Αυτό αργότερα θα μεταφραστεί σε παραγγελία ενός ολοκληρωμένου αεροσκάφους με προφανή πλεονέκτημα ότι το κόστος ανά μονάδα θα είναι κατεβασμένο και η αγορά όλου του συστήματος εξασφαλισμένη λόγω της συμμετοχής στο πρόγραμμα.

Υπάρχει ένα αρνητικό στις Κοινοπραξίες που περιλαμβάνουν πολλές χώρες για την ανάπτυξη ενός μαχητικού, το οποίο είναι ότι το βιομηχανικό έργο θα διαιρεθεί σε πάρα πολλά επιμέρους  με αποτέλεσμα η πιο υψηλή τεχνολογία να καρπωθεί από τις ισχυρότερες τεχνολογικά και οικονομικά χώρες που τρέχουν το πρόγραμμα. Παράδειγμα το F-35 με την Κοινοπραξία να αποτελείται μεν από πάρα πολλές χώρες, αλλά τους Αμερικανούς να έχουν τον πρώτο λόγο στην τεχνολογία που θα αποδεσμεύσουν, η οποία είναι τυπική και όχι ουσιαστική εκτός μερικών περιπτώσεων.

Αντίθετα, σε μικρό σχήμα ( μέχρι 3 χώρες ), το ποσό που θα διατεθεί  από την κάθε πλευρά, ορίζει και το ποσοστό μετάδοσης τεχνογνωσίας. Εφόσον βέβαια υπάρχει και στρατηγική συνεργασία με μία εκ των χωρών του προγράμματος, αυτό καθίσταται πιο εύκολο. Προγράμματα ανάπτυξης  και σχεδίασης νέων μαχητικών είναι τα παρακάτω:

1.      Το πρόγραμμα FCAS το οποίο είναι η κοινή γαλλογερμανική και πρόσφατα προστέθηκε και η Ισπανία, προσπάθεια ανάπτυξης ενός μαχητικού το οποίο θα αντικαταστήσει στα Rafale μελλοντικά και θα έχει ανώτερες επιδόσεις από τα μαχητικά του ανταγωνισμού. Περισσότερα σε άρθρο μας εδώ.

2.      Πρόγραμμα Tempest, στο οποίο πρωτοστατεί το Ηνωμένο Βασίλειο σε συνεργασία με τους Σουηδούς και τους Ιταλούς με ένα αεροσκάφος το οποίο χαρακτηρίζεται ότι θα είναι 6ης γενιάς.  Περισσότερα εδώ.

3.      Το μαχητικό αεροσκάφος που ετοιμάζει η Νότια Κορέα από κοινού, αν και με μικρότερο ποσοστό, με την Ινδονησία για ένα μαχητικό επόμενης γενιάς ώστε να αντικαταστήσουν σταδιακά το δικό τους βασικό κορμό μαχητικών με την παραγωγή να ξεκινά το 2035 εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις στο πρόγραμμα. Περισσότερα εδώ

4.       Το πρόγραμμα που επιθυμεί να τρέξει η Ιαπωνία για την παραγωγή ενός μαχητικού αεροσκάφους με την επωνυμία F-X το οποίο προορίζεται να αντικαταστήσει τα μαχητικά F-2 της Ιαπωνικής Αεροπορίας. Η Mitsubishi Heavy Industries είναι η εταιρεία που θα τρέξει το πρόγραμμα ενώ έχει γίνει άνοιγμα στη διεθνή αγορά για εταιρείες ή χώρες που θέλουν να συμμετάσχουν στο Ιαπωνικό πρόγραμμα με αρκετό ενδιαφέρον να συγκεντρώνεται ήδη από ξένες εταιρείες. Περισσότερα εδώ.

5.       Πιθανό πρόγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής νέου μαχητικού 4.5+ ή 5- γενιάς από τις ΗΠΑ για την αντικατάσταση των F-16. Περισσότερα εδώ.

Υπάρχουν λοιπόν αρκετές ευκαιρίες διεθνώς για την Ελλάδα να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα τέτοιου μεγέθους κοιτώντας αποκλειστικά στο μέλλον της Πολεμικής Αεροπορίας, επενδύοντας μεν αρκετά χρήματα αλλά μεταφέροντας στην Ελλάδα τεχνογνωσία και βιομηχανικό έργο υψηλής τεχνολογίας, όπως άλλωστε εξαγγέλεται ότι επιθυμεί κάθε κυβέρνηση τα τελευταία 35 χρόνια αλλά δεν υλοποιεί ποτέ. Ιδού η Ρόδος…