Τα Θεοφάνεια είναι μία από τις σημαντικότερες χριστιανικές γιορτές ολόκληρου του έτους, επειδή είναι η μνήμη της αποκάλυψης του Τριαδικού Θεού τη στιγμή της βάφτισης του Ιησού Χριστού.

Στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, στην οποία ανήκει και η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, η γιορτή των Θεοφανείων συνδέεται με το βάπτισμα του Ιησού Χριστού στον ποταμό Ιορδάνη.

Η εορτή θεσπίσθηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. περίπου στις ελληνόφωνες ανατολικές περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και οι εορτασμοί αυτοί ξεκίνησαν ως μνήμη του βαπτίσματος του Ιησού στον ποταμό Ιορδάνη.

Ωστόσο, οι δυτικοευρωπαίοι Χριστιανοί άρχισαν να συνδέουν τα Θεοφάνεια με την επίσκεψη των Μάγων στο νεογέννητο Ιησού Χριστό. Για το λόγο αυτό, πολλά μέρη της Δύσης αποκαλούν τα Θεοφάνια, “Τα μικρά Χριστούγεννα”, μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, και οι δύο Εκκλησίες μνημονεύουν την αποκάλυψη του Τριαδικού Θεού στον κόσμο, είτε μέσω των τριών μἀγων, είτε μέσω του βαπτίσματος του Ιησού από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Τα Θεοφάνεια στην Ελλάδα, την Κύπρο και τις Ελληνικές Ορθόδοξες κοινότητες του κόσμου.

Οι Έλληνες αποκαλούν αυτή τη γιορτή “Φώτα”, επειδή σύμφωνα με την πεποίθησή τους, αυτή είναι η ημέρα που ο Θεός φωτίζει τον κόσμο με τη σοφία Του.

Τα έθιμα των Θεοφανείων στην Ελλάδα και την Κύπρο έχουν να κάνουν με τη Μεγάλη Ευλογία των υδάτων.

Κατά τη διάρκεια αυτών των τελετών, που πραγματοποιούνται σε παραλίες, λίμνες και ποτάμια, ένας σταυρός ρίχνεται στο νερό από Έλληνα ορθόδοξο ιερέα και στη συνέχεια αγόρια και άνδρες αγωνίζονται για να τον ανακτήσουν, ώστε να έχουν καλή τύχη όλο το χρόνο.

Στο παρελθόν, ήταν πολύ συνηθισμένο στην Ελλάδα να ακούς παιδιά να τραγουδούν κάλαντα των Θεοφανείων την προηγούμενη μέρα, μια παράδοση παρόμοια με κάλαντα των Χριστουγέννων ή τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς.

Ωστόσο, αυτή η ιδιαίτερη παράδοση είναι πλέον σχεδόν εξαφανισμένη, με λίγες εξαιρέσεις σε κάποιες τοποθεσίες στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Φυσικά, εκτός από την παραδοσιακή ευλογία των υδάτων, πολλά μέρη στην Ελλάδα, από τα μικρά χωριά, έως τις μεγάλες πόλεις, διατηρούν τις δικές τους, μοναδικές παραδόσεις, οι οποίες έχουν βαθιά ριζωμένες αρχαίες ελληνικές ή βυζαντινές πρακτικές.

Ο Χριστός με την είσοδό Του στον Ιορδάνη Αγιάζει τα ύδατα δίνοντας απλόχερα τη Χάρη Του σε όλη τη Γη σε όλους τους ανθρώπους που Τον αποζητούν και Τον αγαπούν.
Το Φως του Τριαδικού μας Θεού, ας μας φωτίζει όλους και να μας οδηγήσει στη Φωτεινή Πατρίδα.

photo video screengrab