Η μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα διεκδικεί μια θέση στο Εθνικό Ευρετήριο στο οποίο από το 2008 μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί 55 στοιχεία πανελλαδικά που αφορούν μουσική, χορό, τέχνες, έθιμα, τοπικά προϊόντα κ.ά.
Τη βούληση να ενεργοποιηθούν οι διαδικασίες για την εγγραφή του θεσμού του Πατρινού Καρναβαλιού στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας εξέφρασε η πρόεδρος της ΚΕΔΗΠ-Καρναβάλι Πάτρας Ήρα Κουρή συντονίζοντας τις ενέργειες που θα οδηγήσουν στην επιτυχή έκβαση των ενεργειών αυτών.
Όπως επισημαίνεται, με δεδομένο ότι στους σκοπούς της ΚΕΔΗΠ τονίζεται η προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς του Δήμου που συνδέεται με το «Πατρινό Καρναβάλι» κρίθηκε αναγκαία η εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας του θεσμού του Πατρινού Καρναβαλιού ώστε να αποτελέσει μια έγκυρη και επικαιροποιημένη εικόνα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας. Άλλωστε, η εγγραφή ενός στοιχείου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι μία από πολλές και ποικίλες δράσεις που μπορούν να συμβάλουν στη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Σύμβαση για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς – UNESCO 2003 είναι διεθνής σύμβαση, η οποία προέκυψε ως ώριμος καρπός του διεθνούς προβληματισμού σχετικά με την έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιδιαίτερα των πολιτισμικών εκφάνσεών της που δεν έχουν απτή, υλική διάσταση (π.χ. μουσική, χορός, γνώσεις και πρακτικές κ.ά.). Έχει κυρωθεί από 178 κράτη και σκοπός της σύμβασης είναι:
α. η προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς
β. ο σεβασμός της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των ενδιαφερομένων κοινοτήτων, ομάδων και ανθρώπων
γ. η ευαισθητοποίηση σε επίπεδο τοπικό, εθνικό και διεθνές όσον αφορά τη σημασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και της αμοιβαίας εκτίμησης που πρέπει να τυγχάνει κα
δ. η διεθνής συνεργασία και συνδρομή.
Υποβολή δελτίου στοιχείου
Ύστερα από το καρναβάλι του Σοχού που εντάχθηκε στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας το 2019, το αποκριάτικο έθιμο της Νάουσας Γενίτσαροι και Μπούλες (2020), τα Αργκουτσιάρια – τα καρναβάλια Κλεισούρας (2020) κτλ. είναι η σειρά του Πατρινού Καρναβαλιού να θέσει τη δική του υποψηφιότητα.
Η συμπλήρωση και Υποβολή Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που είναι και το σημαντικότερο στάδιο της διαδικασίας θα συνταχθεί από την Κ.Ε.ΔΗ.Π. Καρναβάλι Πάτρας και με την συνδρομή φορέων της πόλης και θα υποβληθεί στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ (ΔΙΝΕΠΟΚ) και θα κατατεθεί μέχρι τέλους Μαΐου 2022.
Για το λόγο αυτό η Κ.Ε.ΔΗ.Π. Καρναβάλι Πάτρας απευθύνει κάλεσμα σε φορείς /κοινότητες, και μεμονωμένα άτομα που θέλουν να μοιραστούν τη δική τους πολιτισμική-Καρναβαλική εμπειρία, να μιλήσουν για τη συλλογική τους ταυτότητα, να διατυπώσουν προτάσεις για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής τους κληρονομιάς να μας αποστείλουν έναν εκπρόσωπό τους και συμπληρωμένο το δελτίο στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε όσα πεδία μπορούν να διαχειριστούν προκειμένου στη συνέχεια μετά από συνεργασία και επεξεργασία να γίνει η κατάθεση. Σημειώνεται ότι η δήλωση πρόθεσης υποβολής θα γίνει μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2022.
Το Πατρινό Καρναβάλι
Η έναρξη των φετινών εκδηλώσεων του Πατρινού Καρναβαλιού την οποία, ως είθισται προαναγγέλλει ο Τελάλης, περιδιαβαίνοντας τους δρόμους της πόλης πάνω στο μουσικό άρμα του, έχει ήδη γίνει, και όπως κάθε χρόνο – υπό κανονικές συνθήκες- πραγματοποιείται ημέρα Σάββατο και πάντα σε συνάρτηση με τη γιορτή του Αγίου Αντωνίου 17 Ιανουαρίου.
Φέτος εν μέσω πανδημίας οι εκδηλώσεις θα είναι περιορισμένες και όπως είχε δηλώσει στο GRTimes.gr η πρόεδρος της ΚΕΔΗΠ Καρναβάλι Πάτρας Ήρα Κουρή «εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες και ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας, έχουμε προγραμματισμένες μια σειρά ανοιχτών εκδηλώσεων στην πόλη το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς, 4-6 Μαρτίου». Μάλιστα, την Τρίτη 8 Φεβρουαρίου θα ανακοινωθεί το πρόγραμμα των φετινών εκδηλώσεων παρουσία του δημάρχου Πατρέων Κώστα Πελετίδη.
Σ’ ότι αφορά την ιστορία του Πατρινού Καρναβαλιού, ο ιστορικός ερευνητής Νίκος Πολίτης προσδιορίζει τις πρώτες αποκριάτικες εκδηλώσεις στα μέσα του 19ου αιώνα, που ήταν κυρίως χοροί σε σπίτια και σε δημόσιους χώρους. Σε αυτές κυριαρχούσαν οι ελληνικοί δημοτικοί χοροί αλλά και οι Ευρωπαϊκοί της εποχής όπως πόλκα, μαζούρκα, καντρίλιες και βαλς. Πρώτος αποκριάτικος χορός έχει καταγραφεί αυτός που έγινε το 1829 στο σπίτι του Πατρινού εμπόρου Μωρέτη. Στις λαϊκές γειτονιές όμως της πόλης τα πράγματα ήταν πιο απλά και πιο αυθόρμητα και πολύ αργότερα εμφανίστηκαν οι πρώτες μπούλες, το γαϊτανάκι, τα πειράγματα και η σκωπτική θεώρηση καταστάσεων και γεγονότων.
Το Πατρινό Καρναβάλι στη σύγχρονη μορφή του εκτείνεται δημιουργικά καθ’ όλη την καρναβαλική περίοδο, από την τελετή έναρξης μέχρι και την τελετή λήξης με ένα σύνολο εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις, το Παιχνίδι Κρυμμένου Θησαυρού, το Καρναβάλι των Παιδιών, τα Μπουρμπούλια, θέατρα δρόμου, εκθέσεις, εικαστικές δραστηριότητες, συναυλίες κ.ά. Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο με τη νυχτερινή παρέλαση των πληρωμάτων το Σάββατο και την εντυπωσιακή μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων την Κυριακή της Τυρινής. Η αυλαία του πέφτει με τη φαντασμαγορική καύση του Καρνάβαλου στην τελετή λήξης στο μόλο της Αγίου Νικολάου.
Σχετικά με το Παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού, όπως ανακοίνωσε η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Πατρέων – Καρναβάλι Πάτρας που διοργανώνει τις εκδηλώσεις του Πατρινού Καρναβαλιού, τα πληρώματα που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο 57ο Παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού θα πρέπει να δηλώσουν τη συμμετοχή τους έως αύριο, Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022 και ώρα 23.59.
Μπουρμπούλια
Πρόκειται για μια ξεχωριστή εκδήλωση του Πατρινού Καρναβαλιού που ανάλογη δεν συναντάται στην Ελλάδα. Τα Μπουρμπούλια θεωρούνται μια από τις παλαιότερες εκδηλώσεις του, όπου η ακριβής ημερομηνία έναρξής τους παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστη. Ιστορικοί μελετητές του Πατρινού Καρναβαλιού προσδιορίζουν χρονολογικά το χορό των Μπουρμπουλιών, λίγο μετά την ολοκλήρωση κατασκευής του Δημοτικού Θεάτρου «Απόλλων», από τον Ερνέστο Τσίλλερ, δηλαδή γύρω στο 1872.
Στα χρόνια του μεσοπολέμου ο θεατρώνης Ανδρέας Λοβέρδος βάφτισε με το όνομα «μπουρμπούλι» (μεζές από κρέας που βράζει) τους απογευματινούς τότε χορούς, γιατί δεν απαιτούσαν κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Τα Μπουρμπούλια είναι χοροί όπου οι γυναίκες διατηρούν την ανωνυμία τους κάτω από ένα μαύρο ντόμινο και μια μαύρη μάσκα, ενώ οι άντρες φορούν επίσημο ένδυμα και διαλέγουν την ντάμα τους αγνοώντας την ταυτότητα της, τουλάχιστον για εκείνο το βράδυ.
(grtimes – φωτο:intime)
