Έχει δημοσιευτεί και λέγεται ξανά ότι το ελληνικό κράτος σκοπεύει να αγοράσει επιπλέον 6 Rafale, καινούρια και μάλλον της νεότερης έκδοσης ώστε η Μοίρα να φτάσει στα 24 μαχητικά αεροσκάφη.
Η παρούσα σύμβαση που έχει υπογραφεί με τις κατασκευάστριες εταιρείες Dassault, Safran (και MBDA για τον οπλισμό), προβλέπει την παράδοση των 18 αεροσκαφών μέχρι τις αρχές του 2023 με τα 2 πρώτα να παραδίδονται στην Πολεμική Αεροπορία εντός του Ιουνίου-Ιουλίου και να ακολουθούν και τα επόμενα 4 της πρώτης φουρνιάς με την επόμενη να είναι το 2022 και τα τελευταία τέλος του 2022.
Ο Υπουργός Αμύνης κ. Παναγιωτόπουλος σε επίσημες δηλώσεις του στη Βουλή έχει αναφέρει ότι ο επίσημος σχεδιασμός του Υπουργείου και της Αεροπορίας προβλέπει μέχρι το 2025 την προμήθεια συνολικά 40 νέων αεροσκαφών. Η προμήθεια των 18 Rafale ήταν εντός αυτού του σχεδιασμού. Επίσης, ο κ. Υπουργός έχει δηλώσει ότι δεν προβλέπεται η επέκταση της σύμβασης για επιπλέον Rafale. Επειδή δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά, ενδεχομένως άλλες κυβερνητικές πηγές προωθούν την άποψη αυτή για να καλυφθεί τυχόν δυσαρέσκεια της γαλλικής πλευράς επειδή δε θα επιλεγούν πιθανότατα οι γαλλικές φρεγάτες στο διαγωνισμό του Πολεμικού Ναυτικού.
Το σκεπτικό αυτό είναι λάθος, όπως έχει εξηγηθεί σε προηγούμενο άρθρο μας αφού:
· Παρεμβαίνουν στους σχεδιασμούς της Πολεμικής Αεροπορίας πολιτικοί παράγοντες εκτός αυτής
· Δεν πρέπει να αγοράζουμε με βάση τη λογική της εξόφλησης γραμματίων σε σύμμαχες χώρες σα να πληρώνουμε προστασία.
· Οικονομικοί σχεδιασμοί μπορεί να περιορίζουν κονδύλια για άλλα σημαντικά προγράμματα
Μην λησμονούμε επίσης το γεγονός ότι ακόμα και η παρούσα προμήθεια των Rafale δεν ήταν προϊόν διαγωνιστικής διαδικασίας που έτρεξε η Πολεμική Αεροπορία και αποφασίστηκε από το ανώτερο πολιτικό κλιμάκιο. Παρότι η προμήθεια των Rafale αυτή καθ’ εαυτή έγινε αποδεκτή με χαρά, τόσο από την Αεροπορία όσο και από τους πολίτες, η Κυβέρνηση ελέγχεται για την προμήθεια από τη μη ύπαρξη σαφούς διαγωνιστικής διαδικασίας επιλογής νέου κύριου οπλικού συστήματος και την επιλογή που έγινε καθαρά πολιτικά και δευτερευόντως επιχειρησιακά ενώ βρισκόμασταν σε συζητήσεις για 2 φρεγάτες FDI.
Αυτές οι πρακτικές πρέπει να αποφεύγονται λοιπόν αν θέλουμε κάποτε να έχουμε έναν ορθολογισμό σχεδιασμό στις προμήθειες οπλικών συστημάτων. Ορθώς ενισχύθηκε άμεσα η Πολεμική Αεροπορία ως ο Κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων που θα έχει τον πρώτο και πιο καθοριστικό λόγο σε μία ελληνοτουρκική σύγκρουση και γενικότερα στην ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η προμήθεια όμως άμεσα των 6 επιπλέον Rafale, αυτή την στιγμή, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα εξυπηρετήσει τους σχεδιασμούς καθώς υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη όπως:
Α) Μία προμήθεια 6 ακόμα καινούριων και όχι μεταχειρισμένων μαχητικών Rafale θα κοστίσει στο Δημόσιο τουλάχιστον 600 εκ. ευρώ μόνο για τα αεροσκάφη χωρίς επιπλέον όπλα. Η τιμή αυτή είναι η πραγματική από τη στιγμή που η Γαλλική Αεροπορία αγοράζει τα δικά της αεροσκάφη στα 100 εκ. το κομμάτι όπως έγινε πρόσφατα με την παραγγελία των επιπλέον 12 αεροσκαφών για να καλυφθεί το κενό των 12 μεταχειρισμένων που δόθηκαν στην Ελλάδα με κόστος 1,2 δις ευρώ για το Γαλλικό Δημόσιο.
Από την στιγμή που γίνεται προσπάθεια να ξεκινήσει το πρόγραμμα των νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού, αναβάθμισης των ΜΕΚΟ και προμήθειας ενδιάμεσης λύσης με οικονομικό ύψος προγράμματος τα 5 δις ευρώ, η άμεση προμήθεια επιπλέον 6 μαχητικών Rafale που με τα όπλα τους θα αγγίξει τα 700-750εκ. ευρώ τουλάχιστον, είναι απαγορευτική τηρουμένων των οικονομικών αναλογιών που υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Το πρόγραμμα των φρεγατών πρέπει να προχωρήσει πάση θυσία καθώς είναι άμεση ανάγκη που απαιτεί χρόνο για να ολοκληρωθεί και υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να μην αλλάξει η προτεραιότητα που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Β) Προβλέπεται επιλογή επέκτασης της σύμβασης προμήθειας των Rafale όπως έχει δηλώσει ο Υπουργός. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά, χωρίς να εμπλακεί σε μεγάλη γραφειοκρατική διαδικασία, μπορεί το τέλος του 2022 και ενώ θα γίνεται η παράδοση των τελευταίων μαχητικών από τη Γαλλία, να προβεί σε μία προμήθεια επιπλέον Rafale. Εφόσον η Ελλάδα θα τρέχει, θεωρητικά πάντα, το πρόγραμμα των φρεγατών, θα μπορεί με τα οικονομικά δεδομένα του 2023 να προχωρήσει στην αγορά όχι 6 αλλά καλύτερα 24 αεροσκαφών για να φτάσει σε μία οροφή της τάξεως των 40 μαχητικών Rafale της έκδοσης F3R τουλάχιστον αν όχι της F4, με αποπληρωμή τους σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου πιθανότατα.
Γ) Η Πολεμική Αεροπορία έχει και άλλα ζητήματα να σκεφτεί ως προς το στόλο αεροσκαφών της και τα δύο κύρια από αυτά, τα οποία είναι αλληλένδετα μεταξύ τους, είναι η συνολική οροφή των αεροσκαφών της και η πολυτυπία.
Το 2023 η Αεροπορία θα έχει :
1. F-16 V
2. F-16 Block 52
3. F-16 Block 50
4. F-16 Block 30
5. Mirage 2000 EGM/BGM
6. Mirage 2000 – 5Mk2
7. Rafale F3R
8. F-4
Από τα παραπάνω, τα Block 52 μέχρι το 2027 θα είναι όλα στο επίπεδο V ενώ τα Block 50 θα λάβουν σταδιακά τα απάρτια από τα Block 52 που αφαιρούνται από τα V. Τα δε Mirage 2000 EGM/BGM θα αποσυρθούν και τα F-4 προβλέπεται να μείνουν μέχρι και το 2027 οπότε και τελειώνει η σύμβαση υποστήριξής τους και δε θα υπάρχει προοπτική ανανέωσής τους. Εδώ έρχεται και το βασικό ζήτημα με το οποίο η Πολεμική Αεροπορία έρχεται αντιμέτωπη, αυτό της πολυτυπίας. Όσους περισσότερους τύπους μαχητικών διαθέτει, τόσο δυσκολότερη και κοστοβόρα είναι και η διατήρησή τους σε ένα καλό ποσοστό διαθεσιμοτήτων και γι αυτό είναι επιθυμητό να μειωθούν οι τύποι μαχητικών.
Το ιδανικό θα ήταν να πάμε σε αεροπορία 2-3 τύπων μαχητικών η οποία θα αποτελούνταν το 2030 από τα:
· 84 F-16 V
· 38 F-16 Block 50
· 40-60 Rafale
· 24 Mirage 2000-5Mk2
Η παραπάνω οροφή 200 περίπου μαχητικών με λιγότερους τύπους και ίσως απόσυρση όλων των Mirage και αγορά επιπλέον Rafale, θα δημιουργούσε μία Αεροπορία με αεροσκάφη από δύο χώρες-προμηθευτές, μεγαλύτερη ομοιογένεια στο στόλο και μεγαλύτερη ισχύ αφού τόσο τα F-16V και περισσότερο τα Rafale, είναι μαχητικά με σαφέστατο πλεονέκτημα έναντι της Τουρκικής Αεροπορίας, τουλάχιστον για τη δεκαετία που διανύουμε από τη στιγμή που έτσι όπως κινείται η τουρκική εξωτερική πολιτική, δεν υπάρχει φως στον ορίζοντα για τον αεροπορικό τους στόλο πλην απονενοημένων κινήσεων που θα άλλαζαν τα γεωπολιτικά δεδομένα.
Η παραπάνω οροφή φυσικά προβλέπει ένα κόστος μέσα στη δεκαετία αρκετά μεγάλο για προμήθεια ακόμα 42 Rafale τουλάχιστον ενώ θα χρειαστεί να σχεδιαστεί από την Αεροπορία και το Υπουργείο και το μετά των F-1, οπότε πρέπει να συμμετάσχουμε σε κάποιο πρόγραμμα νέου μαχητικού για την αντικατάστασή τους μελλοντικά. Η αγορά μαχητικών F-35 με το υπέρογκο κόστος συντήρησης και σε μικρό αριθμό, δεν θα βοηθήσει ίσως την Πολεμική Αεροπορία αλλά θα περιπλέξει την κατάσταση. Το πως και γιατί η Αεροπορία δηλώνει ότι θέλει τα F-35 είναι μία άλλη μεγάλη συζήτηση.
Συνοψίζοντας..
Η Αεροπορία χρειάζεται να σχεδιάσει την πορεία της μέσα στη δεκαετία σε συνδυασμό με τα προσφερόμενα κονδύλια και οι αποφάσεις της να μην παρακάμπτονται με πολιτικά κριτήρια, όπως η φημολογούμενη αγορά 6 επιπλέον Rafale. Ο σχεδιασμός αυτός είναι κρίσιμος τόσο για τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Αεροπορίας όσο και για την επένδυση των χρημάτων των φορολογουμένων με ορθολογιστικό τρόπο, για τον εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων αφού δεν υπάρχει μόνο η Αεροπορία αλλά και το Ναυτικό και ο Στρατός που χρειάζονται κονδύλια με τον Στρατό να έχει επίσης σημαντικές ανάγκες.
