Η απόφαση του Facebook να στερήσει τους χρήστες του στην Αυστραλία από την πρόσβαση σε σημαντική πληροφόρηση προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και πέρα από τα σύνορα της χώρας, με τον ομοσπονδιακό πρωθυπουργό, Scott Morrison να θέλει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για τη δημιουργία ενός διεθνούς μετώπου ώστε να υπάρξουν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τις μεγάλες εταιρίες τεχνολογίες που κυριαρχούν στην αγορά, επηρεάζοντας παράλληλα την πολιτική και την κοινωνία.

Ο κ. Morrison συζήτησε σχετικά ήδη με τον Ινδό ομόλογό του Narendra Modi ως ένα πρώτο βήμα ώστε να ρυθμιστεί η εξουσία του Facebook να μπορεί να «εκφοβίζει» εκλεγμένες κυβερνήσεις, όπως είπε. «Μπορεί να αλλάζουν τον κόσμο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να τον διοικούν», ανέφερε για τις εταιρίες αυτές με ανάρτησή του στο… Facebook.

«Δε θα μας εκφοβίσουν με αυτή την ενέργεια ‘bullying’», υπογράμμισε, καθώς το Facebook απαγόρευσε το ειδησεογραφικό περιεχόμενο για την Αυστραλία από την πλατφόρμα του αιφνιδίως το πρωί της Πέμπτης, ως αντίδραση για το νομοσχέδιο που ρυθμίζει σχέσεις των μέσων ενημέρωσης με τα social media (News Media Bargaining Code), το οποίο υπερψηφίστηκε και από τους Εργατικούς την Τετάρτη στη Βουλή και αναμένεται να εγκριθεί από τη Γερουσία στις αρχές της επόμενης εβδομάδα.

Από την απόφαση-επίδειξης ισχύος αυτή του Facebook, επηρεάστηκαν ωστόσο και μία σειρά από σημαντικές υπηρεσίες -έκτακτης ανάγκης, υγείας, κοινωνικές, κυβερνητικές- που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα της εταιρίας με έδρα στις ΗΠΑ, για την πληροφόρηση των πολιτών, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία μάλιστα, εν μέσω μιας πανδημίας και λίγο πριν ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί κατά COVID-19.

«Εδώ είναι Αυστραλία. Αν θέλεις να κάνεις δουλειές εδώ, θα τις κάνεις σύμφωνα με τους κανόνες μας, αυτή είναι μία λογική πρόταση», είπε ο κ. Morrison σχετικά με το Facebook, μιλώντας σε δημοσιογράφους την Παρασκευή. «Αλλά η ιδέα να κλείνεις του είδους τις ιστοσελίδες, όπως έκαναν χθες (Πέμπτη), ως κάποιου είδους απειλή… γνωρίζω πως αντιδρούν οι Αυστραλοί σε αυτό και σκέφτηκα ότι δεν ήταν μία καλή κίνηση από μέρος τους… Πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα πέρα από αυτό, να επιτρέψουν στο τραπέζι και να το διευθετήσουμε».

Επρόκειτο για ένα ακόμη… επεισόδιο στην ταραχώδη παρουσία του Facebook στη ζωή μας -fake news, παραπληροφόρηση, σελίδες ακραίων, προσωπικά δεδομένα και ασφάλεια- καθώς διατηρεί ένα δίκτυο 2 δισ. χρηστών και αποτελεί μία τις πιο ισχυρές εταιρίες διεθνώς, με πολύ μεγάλη επιρροή.

Κάτι που προκαλεί νέα ερωτηματικά ως προς τον ρόλο του στη σύγχρονη κοινωνία και κατά πόσο πρέπει να υπάγεται σε διεθνείς κανόνες. Εκτός των άλλων, άλλωστε, παρότι δε δημιουργήθηκε ως μέσο ενημέρωσης έχει καταστεί κομβική πηγή πληροφόρησης.

Ό,τι έγινε στην Αυστραλία «πρόκειται για μία πολύ αυστηρή υπενθύμιση της ισχύος του Facebook», δήλωσε στο SBS η Kjerstin Thorson, καθηγήτρια του Michigan State University με ειδίκευση στα social media. «Η ιδέα ότι με το γύρισμα ενός διακόπτη μπορείς να διακόψεις μία κοινωνική δομή» πρέπει να μας αφυπνίσει, τόνισε.

Ο Julian Knight, επικεφαλής της Επιτροπής για τα Ψηφιακά Μέσα στη βρετανική Βουλή, ήταν πιο… ανήσυχος, κάνοντας λόγο για προσπάθεια εκφοβισμού της δημοκρατίας. Θα πρέπει και άλλες κυβερνήσεις να γνωρίζουν τι μπορεί να συμβεί, προειδοποίησε, καλώντας σε αλλαγή στάσης προς τις μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας.

Αντίστοιχα, η Belinda Barnet, senior media lecturer στο Swinburne University of Technology, έκανε λόγο για «απευθείας χτύπημα στη δημοκρατία».

Ο κ. Morrison, στην ανάρτησή του στο Facebook, επεσήμανε πως είναι σε τακτική επαφή με τους ηγέτες άλλων κρατών γι’ αυτά τα ζητήματα. «Απλά δε θα μας εκφοβίσουν, όπως δεν έγινε όταν η Amazon απείλησε να φύγει από τη χώρα και όταν η Αυστραλία προχώρησε σε συνασπισμό με άλλα κράτη να πολεμήσει τη δημοσίευση τρομοκρατικού περιεχομένου στα social media».

Το Facebook, το οποίο φέρεται να έχει περίπου 18 εκατ. λογαριασμούς χρηστών στην Αυστραλία «άκουσε» τις αντιδράσεις για τις… παράπλευρες απώλειες και υποσχέθηκε ότι θα επαναφέρει τις σελίδες πληροφόρησης υπηρεσιών και οργανισμών που «επηρεάστηκαν ακούσια». Αλλά δεν «ίδρωσε» ως προς το συμβιβασμό για να πληρώσει για περιεχόμενο ΜΜΕ.

Ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός ήταν σαφής. «Οι ενέργειες του Facebook να κάνει ‘unfriend’ (σ.σ. να διαγράψει από τους φίλους του, μία κίνηση ιδιαίτερα δημοφιλή σε ζευγάρια ή άτομα που μαλώνουν και διαφωνούν στα social media) την Αυστραλία, να διακόψει σημαντικές υπηρεσίες πληροφοριών υγείας και έκτακτης ανάγκης, ήταν αλαζονική και απογοητευτική», τόνισε.

Αυτές οι ενέργειες, επεσήμανε, θα επιβεβαιώσουν απλά τις ανησυχίες ενός αυξανόμενου αριθμού χωρών σχετικά με τη συμπεριφορά των μεγάλων εταιριών τεχνολογίας, που πιστεύουν ότι είναι μεγαλύτερες απο κυβερνήσεις και ότι οι κανόνες δεν ισχύουν γι’ αυτούς.

Ο κ. Morrison είχε ήδη μιλήσει για ρυθμιστικούς κανόνες στα social media στις Συνόδους G20 και G7 σε Ιαπωνία και Γαλλία, το 2019, μετά από την επίθεση στο Christchurch. Μία επιλογή, επεσήμαναν αυστραλιανά ΜΜΕ, θα είναι να συζητήσει εκ νέου σχετικά στην G7 στην Κορνουάλη τον Ιούνιο, με τους ηγέτες των ΗΠΑ, του Καναδά, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Anthony Albanese χαρακτήρισε τις ενέργειες του Facebook κατακριτέες, αλλά τόνισε είναι ευθύνη της κυβέρνησης να εξηγήσει στους πολίτες ποια θα είναι τα επόμενα βήματα.

Ο διευθυντής του Facebook για την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, William Easton, ανέφερε ότι η απόφαση να… κατέβει ο διακόπτης ελήφθη καθώς το προτεινόμενο νομοσχέδιο της κυβέρνησης Morrison «θεμελιωδώς παρεξηγεί» τη σχέση μεταξύ της πλατφόρμας και των εκδοτών.

«Μας άφησε να αντιμετωπίζουμε μία αυστηρή επιλογή: να προσπαθήσουμε να συμμορφωθούμε με ένα νόμο που αγνοεί τις πραγματικές διαστάσεις της σχέσης ή να σταματήσουμε να επιτρέπουμε ειδησεογραφικό περιεχόμενο στις υπηρεσίες μας στην Αυστραλία. Με βαριά καρδιά, επιλέγουμε το δεύτερο», είπε.

Η εταιρία υποστηρίζει πως η Καμπέρα δεν κατανοεί ότι η πλατφόρμα δίνει στα ΜΜΕ πρόσβαση σε εκατομμύρια χρήστες χωρίς αμοιβή. Υποστηρίζει ότι η δημοσιογραφία αποτελεί μικρό μέρος των εργασιών της, όντας μόνο 4% του περιεχομένου που βλέπουν οι δισεκατομμύρια συνολικά χρήστες ανά τον κόσμο. Ως εκ τούτου, δεν έχει υποχρέωση να πληρώσει για κάτι που δε ζήτησε, δηλαδή το ειδησεογραφικό περιεχόμενο, από το οποίο, ανέφερε οι εκδότες έχουν έσοδα μέσω της προβολής στο Facebook.

Ο υπουργός Οικονομικών, Josh Frydenberg, ο οποίος είχε συνομιλία με τον επικεφαλής του Facebook, Mark Zuckerberg, την Πέμπτη το πρωί, είπε πως δεν είχε κάποια ειδοποίηση σχετικά με το «κλείσιμο».

«Θα δούμε αν θα καταφέρουμε να έχουμε ορισμένες διευκρινίσεις και να τους έχουμε πάλι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης…να συνεχίσουν να παρέχουν την υπηρεσία τους εδώ στην Αυστραλία. Αλλά η κύρια δέσμευσή μας είναι να νομοθετήσουμε τον κώδικα», είπε, ενώ επρόκειτο να έχει νέα συζήτηση με τον επικεφαλής του Facebook την Παρασκευή.

Η Google, υπενθυμίζεται, απείλησε επίσης να… φύγει από την Αυστραλία, αλλά εντέλει κατέληξε σε μία συμφωνία αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων για τους εκδότες στη χώρα. Αρκετά μακριά από το 1 δισ. δολ. που «ακουγόταν», αλλά έδειξε στοιχεία «καλής διαγωγής».

Το Facebook ήταν επίσης σε συζητήσεις, έγραψε η The Age, αλλά η διαπραγμάτευση δεν προχώρησε, λόγω ανησυχίας για τις ποινές, έως 10% των εσόδων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Σύμφωνα με την Sydney Morning Herald, η αμερικανική εταιρία, ελπίζει ότι θα γίνουν συναινέσεις από τα αυστραλιανά ΜΜΕ, ίσως λόγω αντιδράσεων στην κοινωνία ή απώλεια εσόδων, στέλνοντας παράλληλα και μήνυμα σε χώρες που σκέφτονται να πράξουν το ίδιο.

Για την ώρα όμως η στρατηγική αυτή μοιάζει να έχει γυρίσει… μπούμερανγκ με πολλούς να σκέφτονται εκ νέου τη σχέση τους με τα social media. Το Facebook άλλωστε συχνά παρεξηγεί το δικό του ρόλο σε αυτό το «τοπίο», επεσήμανε το άρθρο της SMH.

Πολλοί εκδότες ίσως δε χρειάζονται την πλατφόρμα τόσο πολύ. Οι αλγόριθμοι αλλάζουν διαρκώς και κατά βούληση της εταιρίας, με υποψία συχνά πολιτικής προδιάθεσης. Σε μία περίπτωση αγωγής, στην οποία υπήρξε συμβιβασμός το 2019 για 51,5 εκατ. δολ. το Facebook, χωρίς να παραδεχθεί ότι έκανε κάτι λάθος κατηγορήθηκε ότι «φούσκωσε» τα στατιστικά θέασης βίντεο έως 900%, επηρεάζοντας διαφημιστικές στρατηγικές.

Ο υπουργός Επικοινωνιών της Αυστραλίας Paul Fletcher, επεσήμανε ότι το Facebook πρέπει να σκεφτεί πολύ προσεκτικά τι σημαίνουν οι ενέργειές του για τη φήμη και τη θέση του.

Οι κινήσεις της Αυστραλίας να δημιουργήσει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τα social media και να υποχρεώσει Google και Facebook να πληρώνουν εταιρίες μέσων ενημέρωσης για τη χρήση περιεχομένου τους, παρακολουθείται από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς δημιουργεί νομικό προηγούμενο.

Όσον αφορά στην Ινδία, επεσήμανε η The Age, αποτελεί μία σημαντική αγορά για το Facebook. «Αποφάσεις που λαμβάνονται εδώ διαμορφώνουν την παγκόσμια συζήτηση», δήλωσε ο κ. Zuckerberg πρόσφατα σε επιχειρηματίες της χώρας, σε μία προσπάθεια να επεκτείνει περαιτέρω την ισχύ του Whatsapp, μίας εφαρμογής της οποίας το 30% των διεθνών χρηστών είναι στην Ινδία.

Η εξάρτηση από το Facebook και η… κυριαρχία του δύσκολα θα διακοπεί λόγω μόνο του τι έγινε στην Αυστραλία. Αλλά ίσως έχει ανοίξει μία ακόμη τρύπα στον… ασκό του Αιόλου κατά των πρακτικών της αμερικανικής εταιρίας.

ΠΗΓΗ: Νέος Κόσμος