Στις 1654 οι αναφορές περιστατικών στην πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr

Η υπουργός παρουσίασε τα επικαιροποιημένα στοιχεία για τις αναφορές που έχουν υποβληθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr, όπου έχουν δημιουργηθεί 4309 νέα προφίλ από γονείς, 376 από μαθήτριες και μαθητές. Συνολικά έως τις 30 Οκτωβρίου έχουν υποβληθεί 1654 αναφορές, 871 εκ των οποίων αφορούν περιστατικά σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και 783 σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

«Η λογική της πλατφόρμας δεν είναι απλά μια γραφειοκρατική προσέγγιση, δεν είναι ότι κάτι καταγράφεται και ξεχνιέται. Από εκεί και πέρα υπάρχει δευτερογενής αντιμετώπιση κάθε περιστατικού, το οποίο χρήζει αντιμετώπισης από τις ομάδες που λειτουργούν εντός του σχολείου, στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης και περιφερειακά στις διευθύνσεις του υπουργείου», διευκρίνισε η κ. Ζαχαράκη.

ConnectEdParents+ :Νέο πρόγραμμα για την ενδυνάμωση των γονέων στη διαχείριση της ενδοσχολικής βίας

Η υπουργός Παιδείας μίλησε για ένα νέο πρόγραμμα, που πρόκειται να υλοποιηθεί και αφορά την ενδυνάμωση των γονέων στη διαχείριση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας, μέσα από την ενίσχυση της επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ οικογένειας και σχολείου. Πρόκειται για το πρόγραμμα ConnectEdParents+, προϋπολογισμού 4,9 εκατ. ευρώ, που θα «τρέξει» μέσα στη σχολική χρονιά και χρηματοδοτείται μέσω του ΕΣΠΑ.

Εντός της τρέχουσας σχολικής χρονιάς και πάλι με χρηματοδότηση από πόρους του ΕΣΠΑ πρόκειται να υλοποιηθεί ένα ακόμη πρόγραμμα, που αφορά την πρόληψη και διαχείριση της ενδοσχολικής βίας, μέσα από την επιμόρφωση ψυχολόγων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ επίκειται και πρόγραμμα επιμόρφωσης στους νηπιαγωγούς.

«Το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι το ισχυρότερο μέσο πρόληψης. Μέσα στην προηγούμενη χρονιά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έτρεξε ήδη επιμόρφωση μαζί με το ΕΚΠΑ, για τους εκπαιδευτικούς για το θέμα της ενδοσχολικής παραβατικότητας και βίας. Αυτά τα σεμινάρια συνήθως είναι τα πιο περιζήτητα, οι εκπαιδευτικοί μας αγωνιούν», είπε η υπουργός, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη συνεργασία με την ΚΕΔΕ για εκπαιδευτικά προγράμματα πρόληψης της βίας και παραβατικότητας, και σε ένα νέο πρόγραμμα που θα ξεκινήσει σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας σε τρεις περιφέρειες, μία εκ των οποίων ο Έβρος.

Η κ. Ζαχαράκη μίλησε ακόμη για τη συνεισφορά στην πρόληψη της ενδοσχολικής βίας του θεσμού του Συμβούλου Σχολικής Ζωής και των εργαστηρίων δεξιοτήτων που καλλιεργούν την ενσυναίσθηση και συνεργατικότητα, αλλά και για τη σημασία της τοποθέτησης ψυχολόγων στα σχολεία. «Φέτος προσλάβαμε 1200 ψυχολόγους και 986 κοινωνικούς λειτουργούς στα σχολεία», είπε η υπουργός Παιδείας, αναγνωρίζοντας πως υπάρχει ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της παρουσίας τους, όμως «είναι καίριο ότι μπορούμε να τους έχουμε αυτή τη στιγμή στα σχολεία», καθώς «μπορούν να αποτελέσουν βάση συνεννόησης με το παιδί όταν αντιμετωπίζει μια δύσκολη στιγμή, όταν δεν του είναι εύκολο να πάει και να ανοιχτεί, να ξεκινήσει να λέει μία ιστορία , η οποία πολλές φορές μπορεί να έχει και πολύ δυσάρεστες αποχρώσεις». Υπενθύμισε ακόμη ότι στα ΚΕΔΑΣΥ (Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης) φέτος το καλοκαίρι αυξήθηκαν οι οργανικές θέσεις και πλέον έχουν τοποθετηθεί περισσότεροι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί.

«Είναι μια βεντάλια όλες αυτές οι δράσεις μαζί, που μπορούν να επιφέρουν την αλλαγή», κατέληξε η υπουργός.

Έρευνα ΙΤΑ: Ο κρίσιμος ρόλος της οικογένειας και οι προσδοκίες από την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Την έρευνα του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) για την παραβατικότητα των νέων παρουσίασαν η Εγκληματολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης της GPO, Έλενα Συρμαλή και ο αν. καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου Πανεπιστημίου, Χριστόφορος Σκαμνάκης.

Η συγκεκριμένη μελέτη περιλαμβάνει μια ποσοτική έρευνα που έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 1.400 ατόμων, όπου καταγράφηκαν αντιλήψεις του γενικού πληθυσμού για την παραβατικότητα των νέων, αλλά και τον ρόλο που έχει η τοπική αυτοδιοίκηση. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε στοχευμένη έρευνα σε 600 νέους ηλικίας 16 έως 24 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν μέσω ενός ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.

Για το ποιοτικό σκέλος της έρευνας που διεξήχθη τον Ιούνιο του 2025 έγιναν 30 συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε Γυμνάσια και Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη και 15 συνεντεύξεις με κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους που απασχολούνται σε σχολεία, αντιδημάρχους κοινωνικής πολιτικής και στελέχη της ΕΛ.ΑΣ, ενώ πραγματοποιήθηκαν και 5 ομαδικές συζητήσεις και 13 ατομικές.

Όπως ανέφερε η κ. Συρμαλή, στις περισσότερες αφηγήσεις των συμμετεχόντων η οικογένεια αναδεικνύεται πρωταρχικός παράγοντας που επηρεάζει τη συμπεριφορά του παιδιού. Αναδύεται επίσης ο κρίσιμος ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να λειτουργήσει ως κομβικός μηχανισμός πρόληψης των φαινομένων παραβατικότητας, αν και διαπιστώνουν ότι δεν έχει ανταποκριθεί σε έναν τέτοιο ρόλο λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης, πόρων και θεσμικής σύνδεσης με τα σχολεία. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών υπογραμμίζει την ανάγκη για πρόληψη, έγκαιρη στήριξη και συνεχές ενδιαφέρον για τα παιδιά που δείχνουν σημάδια αποκλίνουσας συμπεριφοράς.

Συνολικά η έρευνα ανέδειξε ότι η νεανική παραβατικότητα δεν είναι απλώς πρόβλημα του σχολείου αλλά δείκτης μίας γενικότερης κοινωνικής πραγματικότητας.

Οι εκπαιδευτικοί, οι ψυχολόγοι και τα στελέχη δήμων ζητούν διατομεακή συνεργασία, δομές υποστήριξης, συμμετοχή παιδιών και πολιτικές πρόληψης με κοινωνικό χαρακτήρα. Η παραβατικότητα ερμηνεύεται ως κοινωνικό σύμπτωμα και όχι ως ατομικό ελάττωμα, με έμφαση στην ανάγκη ενδυνάμωσης των νέων και της κοινότητας, αντί της τιμωρίας.

Οι παράγοντες κινδύνου

Για τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου στην εκδήλωση της νεανικής παραβατικότητας, με βάση τις ερμηνείες του γενικού πληθυσμού (17 και άνω σε δείγμα 1400 ατόμων) μίλησε ο κ. Σκαμνάκης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας είναι η έλλειψη επικοινωνίας και επίβλεψης στο οικογενειακό περιβάλλον, η κοινωνική αποστασιοποίηση και οι εθισμοί, τα βίαια πρότυπα από ΜΜΕ, social media και βιντεοπαιχνίδια, η αξιακή κρίση στην κοινωνία και η κρίση του σχολείου.

Ως πυλώνες ενός σχεδίου δράσης για την πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας προτείνονται η διασύνδεση και ενίσχυση της επικοινωνίας θεσμών και φορέων, για τη χαρτογράφηση των τοπικών αναγκών και ανάπτυξη τοπικών δικτύων, δράσεις ενημέρωσης συμβουλευτικής και επιμόρφωσης γονέων παιδιών και εκπαιδευτικών, κέντρα νεότητας, συμβούλια νέων και δομές φιλοξενίας ανηλίκων και δίκτυα mentoring.

Κρίσιμο ζήτημα για την κοινωνική συνοχή

Την εκδήλωση χαιρέτισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου επισημαίνοντας ότι η έρευνα που θα αναρτηθεί και θα κοινοποιηθεί σε όλους τους δήμους, μπορεί να αποτελέσει έναν οδηγό- σύμβουλο για όλα τα υπουργεία για τη χάραξη πολιτικών, καθώς «το πρόβλημα της παραβατικότητας των νέων δεν αντιμετωπίζεται μόνο από ένα υπουργείο», ενώ μέσα από την πρωτοβουλία αυτή η αυτοδιοίκηση «αποδεικνύει έμπρακτα το ενδιαφέρον της για ένα κρίσιμο φαινόμενο και ότι δεν ασχολείται μόνο με τα σκουπίδια […] αλλά πρωτίστως με τον άνθρωπο και ιδιαίτερα με το ευαίσθητο κομμάτι της κοινωνίας που είναι οι νέοι μας».

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Δήμαρχος Παπάγου-Χολαργού, Ηλίας Αποστολόπουλος επισήμανε ότι η παραβατικότητα των νέων αποτελεί «ένα ζήτημα κρίσιμο για την κοινωνική συνοχή και την ασφάλεια των πολιτών». «Η έρευνα που εκπονήθηκε ανέδειξε τη νεανική παραβατικότητα ως όχι ένα μεμονωμένο ή αποκλίνον φαινόμενο, αλλά ως αντανάκλαση βαθύτερων κοινωνικών, θεσμικών και οικογενειών οικογενειακών δυσλειτουργιών», τόνισε, προσθέτοντας ότι η έρευνα δεν περιορίζεται μόνο σε αριθμούς και σε στατιστικά δεδομένα, καθώς «μέσα από τις ποιοτικές συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς, με κοινωνικούς λειτουργούς, με ψυχολόγους, με στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας και αιρετούς, επιχειρείται να αναδειχθούν οι κοινωνικές και ψυχολογικές διαστάσεις του φαινομένου, οι πραγματικές αιτίες και οι δρόμοι που οδηγούν στην πρόληψη και στην έγκαιρη παρέμβαση».

«Είναι μια μελέτη που δίνει χώρο στη γνώση και φωνή στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, η παραβατικότητα δεν οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα, αλλά οφείλεται σε ένα σύνολο κοινωνικών, οικογενειακών, οικονομικών και ψυχολογικών αιτιών», ανέφερε.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος Επιτροπής Εγκληματικότητας και Παραβατικότητας των Νέων ΚΕΔΕ, Δημοτικός Σύμβουλος Ηρακλείου Μιχάλης Καραμαλάκης, τόνισε ότι η έρευνα «δεν έγινε για να δώσουμε τίτλους στα μέσα ενημέρωσης, αλλά για να μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε συγκεκριμένα εργαλεία πολιτικής και παρέμβασης, καθώς η πολυπαραγοντικότητα του φαινομένου σημαίνει ότι δεν υπάρχει μία μαγική λύση».

«Χρειάζονται δίκτυα, συνεργασίες διατομεακές πολιτικές. Πήραμε την απόφαση να συνθέσουμε τη στρατηγική της αυτοδιοίκησης και ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης με οριζόντιες κατευθύνσεις και θεματικούς πυλώνες, όχι ως ευχολόγιο, αλλά ως γεννήτρια τοπικών σχεδίων δράσης, από την οποία κάθε Δήμος θα μπορεί να αντλεί έτοιμες και προσαρμόσιμες παρεμβάσεις», υπογράμμισε.

Σε σύντομη παρέμβαση του ο Δήμαρχος Φαιστού Γρηγόρης Νικολιδάκης ευχαρίστησε την κ. Ζαχαράκη για την άμεση κινητοποίηση του υπουργείου Παιδείας ώστε να μεταβεί ομάδα εξειδικευμένων παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών για τη στήριξη της σχολικής κοινότητας και των μαθητών μετά τα πρόσφατα γεγονότα στα Βορίζια.

Σμαρώ Αβραμίδου – ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: eurokinissi