Επί αρκετό διάστημα η Κυβέρνηση Τραμπ κωλυσιέργησε χαρακτηριστικά ως προς την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπει η CAATSA, προς την Τουρκία λόγω της αγοράς από την τελευταία των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400.

Το πλήρωμα του χρόνου ήρθε και δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών των Η.Π.Α. Pompeo, ξεκινά η επιβολή των κυρώσεων με βάση το άρθρο 235 της CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act)το οποίο προβλέπει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία και ενεργοποιήθηκαν μέσω της εντολής 13849 με συνολικά 12 σημεία να συνθέτουν το φάσμα των κυρώσεων.

Η SSB είναι ένας οργανισμός ο οποίος κατευθύνει την τουρκική αμυντική βιομηχανία, ελέγχει εκατοντάδες αναπτυξιακά και εξοπλιστικά προγράμματα και έχει προϋπολογισμό άνω του 1 δις δολαρίων το χρόνο.

Οι Η.Π.Α. επέβαλλαν αρχικά τις 5 από τις 12 κυρώσεις τις οποίες και θα αναφέρουμε αναλυτικά:

·         Απαγορεύεται η χορήγηση συγκεκριμένων αδειών εξαγωγής για κάθε  υλικό και τεχνολογία προς την SSB ( Ο οργανισμός που ελέγχει την Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία).

·         Απαγορεύεται η έκδοση δανείων από χρηματοδοτικούς οργανισμούς των Η.Π.Α. προς την SSB για ποσά άνω των 10 εκ. και διάρκειας ενός χρόνου.

·         Απαγόρευση της υποστήριξης της Τράπεζας Εξαγωγών-Εισαγωγών των Η.Π.Α. προς την SSB.

·         Οι Η.Π.Α. θα αντιτίθενται στην προσπάθεια ξένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να δανείσουν την SSB

·         Πλήρεις κυρώσεις και αναστολή της βίζας σε 5 μέλη της SSB περιλαμβανομένου του Προέδρου της Ισμαήλ Ντεμίρ.

Από τα παραπάνω, το πιο σημαντικό είναι η επιβολή απαγόρευσης χορήγησης αδειών εξαγωγών προς την Τουρκία για υλικό και τεχνολογία αφού από εδώ και στο εξής, οι τουρκικές βιομηχανίες δε θα έχουν πρόσβαση σε υλικά και τεχνολογία από τις Η.Π.Α. . Το μέτρο αυτό αφήνει κάποιες ασάφειες καθώς δε γίνεται σαφές αν αυτή η απαγόρευση αφορά άδειες που τρέχουν ήδη ή όχι. Αν δεν αφορά τις ήδη υπάρχουσες άδειες, τότε οι υφιστάμενες θα συνεχίσουν αλλά δε θα ανανεωθούν ούτε θα συναφθούν νέες.

Το παραπάνω σημαίνει ότι η πολυδιαφημισμένη τουρκική βιομηχανία μάλλον θα ξεμείνει από κρίσιμα ηλεκτρονικά απάρτια, συστήματα και υποστήριξη αυτών βάζοντας τέλος σε αρκετά από τα φιλόδοξα προγράμματα ανάπτυξης της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας τα οποία χρειάζονται την εισαγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων και τεχνολογίας από τις Η.Π.Α. .

Με την αγορά των S-400 το 2019 η Τουρκική Αεροπορία είχε ξεκινήσει προσπάθεια να μαζέψει ανταλλακτικά για τον πλέον των 250 μαχητικών αποκλειστικά αμερικανικής κατασκευής που διαθέτει ώστε σε περίπτωση κυρώσεων να μην υπάρξει πρόβλημα διαθεσιμοτήτων άμεσα. Ωστόσο, το Κογκρέσο είχε σε προηγούμενο χρόνο, παγώσει το πρόγραμμα δομικής αναβάθμισης των F-16 Block 30, εμπόδισε την έκδοση άδειας εξαγωγής για τον κινητήρα με τον οποίο θα πετούσαν τα τουρκικά επιθετικά ελικόπτερα Τ-129 με τεράστιο κίνδυνο, μετά τις κυρώσεις, η τουρκική αμυντική βιομηχανία να απωλέσει ένα πρόγραμμα δις δολαρίων. Άλλα προγράμματα που εμποδίστηκαν και πλέον η αγορά των Η.Π.Α. είναι κλειστή, είναι η προσπάθεια εξεύρεσης κιβωτίου ταχυτήτων για τα ALTAY, το πρόγραμμα του εθνικού μαχητικού, το πρόγραμμα των ελικοπτέρων Τ-70  κ.α.

Η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει παράξει έργο, τρέχει παράλληλα πάρα πολλά προγράμματα αλλά εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από εισαγωγές κρίσιμων ηλεκτρονικών υλικών και άλλων συστημάτων για να συνεχίσουν. Αν δεν είχαν βιομηχανία, οι κυρώσεις δε θα τους άγγιζαν και πολύ. Όταν όμως εξαρτώνται από τις εξαγωγές και τις νέες παραγγελίες, χιλιάδες θέσεις εργασίας εξειδικευμένου προσωπικού, η αδυναμία αναπλήρωσης των υλικών αυτών θα σημάνει και προβλήματα στην παραγωγή ενώ πολλά προγράμματα δε θα εκτελεστούν.

Για το λόγο αυτό, η τουρκική οργή και οι απειλές περί αντιποίνων στις Η.Π.Α. (εδώ γελάμε) λόγω των κυρώσεων ήταν αναμενόμενες. Φαίνεται όμως ότι ο Ερντογάν δεν έχει σκοπό να αλλάξει τη ρότα που έχει θέσει και δε θα κάνει το πισωγύρισμα θέτοντας τους S-400 εκτός Τουρκίας. Αν αποφάσιζε να αλλάξει πολιτική ως προς το ζήτημα, δε θα το έκανε τώρα για να μην αποδυναμωθεί η εικόνα του στο εσωτερικό αλλά, αργότερα ίσως αποστείλει τους S-400 στο Αζερμπαϊτζάν , σε περίπτωση που αποφασίσει ότι δεν τον οδηγεί στα επιθυμητά αποτελέσματα η οδός που έχει ακολουθήσει.