Ο κρυφός πόθος της Τουρκίας: Η Μοσούλη και τα πετρέλαιά της

Η ιστορία ξεκινάει από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου όταν η οθωμανική αυτοκρατορία έχασε στρατιωτικά από τις δυνάμεις της Αντάντ την Μέση Ανατολή, δηλαδή τις περιοχές της Παλαιστίνης, του Λιβάνου, της Συρίας, του Ιράκ καθώς επίσης και την Σαουδαραβική ακτή.

Ο Μουσταφά Κεμάλ προσπάθησε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Αγγλία και τη Γαλλία, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, να θέσει ξανά το ζήτημα της κατοχής της ευρύτερης περιοχής της Μοσούλης, την οποία είχε πάρει η Αγγλία υπό τον έλεγχό της, λόγω των μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου που ήταν γνωστό ότι διέθετε. Στο σύνθετο διπλωματικό σκηνικό που διαδραματιζόταν εκείνη ητ περίοδο στη Μικρά Ασία, το Αιγαίο και τη Μέση Ανατολή, οι Τούρκοι προσπαθήσανε να ξαναπάρουν υπό τον έλεγχο τους διπλωματικά, την περιοχή της Μοσούλης αλλά ήταν προφανές ότι η Αγγλία δεν είχε διάθεση να παραδώσει την περιοχή υπό τουρκικό έλεγχο. Για τον κατευνασμό της Τουρκίας την επόμενη δεκαετία, τους παραδόθηκε η περιοχή της Αλεξανδρέτας ( Αντιόχειας ) τη δεκαετία του 30΄, η οποία βρισκόταν υπό γαλλική κυριαρχία.

Σήμερα ο εξωτερικός παρατηρητής διαπιστώνει ότι η Τουρκία φλερτάρει έντονα με την μαζική στρατιωτική εισβολή στο έδαφος του βορείου Ιρά, με βλέψεις για την περιοχή της Μοσούλης και του Ερμπίλ. Η περιοχή του Ερμπίλ κατοικείται κατά πλειοψηφία από Κουρδικούς πληθυσμούς, ενώ η περιοχή της Μοσούλης από Σουνίτες Άραβες. Εδώ και αρκετά χρόνια, οι Τούρκοι έχουν εισβάλλει εντός του εδάφους του Βορείου Ιράκ, δηλαδή μετά την Αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, όπου έχουν εγκαταστήσει βάσεις και παρατηρητήρια του Τουρκικού στρατού.

Κατά καιρούς, ο Τουρκικός στρατός εκτοξεύει επιθέσεις κατά των θέσεων του ΡΚΚ στο Βόρειο Ιράκ, αποστέλλοντας δυνάμεις ορεινών καταδρομών και μηχανοκίνητα μέσα με πυροβολικό για αυτό το σκοπό. Την αεροπορική υποστήριξη των επίγειων τμημάτων αναλαμβάνουν τα τουρκικά επιθετικά ελικόπτερα και η τουρκική αεροπορία. Ωστόσο, παρότι η Τουρκία διεξάγει τέτοιου είδους επιχειρήσεις στο έδαφος του Βορείου Ιράκ και έχει διαμηνύσει στο παρελθόν ότι θα πραγματοποιήσει κανονική στρατιωτική εισβολή στο Βόρειο Ιράκ, δεν έχει πραγματοποιήσει ποτέ αυτή της την απειλή.

Προφανώς, κάθε φορά που η Τουρκία προσπαθεί να εκτελέσει τα σχέδια της στη περιοχή, ο αμερικανικός κυρίως παράγοντας βάζει φρένο σε αυτούς τους σχεδιασμούς της Άγκυρας. Για τις Η.Π.Α. η κατάσταση στη περιοχή δεν πρέπει να μεταβληθεί ως προς τα σύνορα των κρατών ώστε να μην αφήσει περιθώριο στον Ιρανικό παράγοντα να βρει ευκαιρία και να αυξήσει την επιρροή του εντός του εδάφους του Ιράκ, αλλά και για να εμποδίσει την Τουρκία να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία λόγω των πλούσιων σε πετρέλαιο περιοχών.

Εκτός του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος όμως θεωρείται ότι σε κάποια στιγμή θα αποχωρήσει από την περιοχή, οι Τούρκοι έχουν να αντιμετωπίσουν το μεγάλο πρόβλημα του Κουρδιστάν. Οι Κούρδοι εντός της Τουρκίας με το αντάρτικο τους στις Νοτιοανατολικές επαρχίες του τουρκικού κράτους, απειλούν τους σχεδιασμούς της Άγκυρας συθέμελα καθώς δεν μπορεί η Τουρκία να επιδιώξει την προσάρτηση περιοχών στο Βόρειο Ιράκ και νοτιότερα, αν απειλούνται οι περιοχές που συνδέουν τα σύνορα με το Βόρειο Ιράκ.

Φυσικά η Τουρκία θεωρεί ότι εφόσον κρατά υπό καταστολή τον μεγάλο πληθυσμό των Κούρδων εντός της τουρκικής επικράτειας, θα μπορέσει να κάνει το ίδιο και αν προσθέσει και τον πληθυσμό των Κούρδων των περιοχών του Βορείου Ιράκ. Ούτως ή άλλως υπάρχει μια σύμπλευση μεταξύ της Άγκυρας και της Τεχεράνης ως προς τη διαχείριση του κουρδικού «προβλήματος» των περιοχών αυτών, οπότε η Τουρκία έχει, όσον αφορά τους Κούρδους, έναν άτυπο σύμμαχο.

Η Τουρκία βλέπει ως ένα μέτωπο τη Συρία και το Ιράκ, δηλαδή από το Αφρίν μέχρι και το Ερμπίλ, καθώς θεωρούν οι Τούρκοι ιθύνοντες ότι αν η Τουρκία δεν κινηθεί προς την αποτροπή της δημιουργίας κουρδικού κράτους, το οποίο θα περιλαμβάνει το Βόρειο Ιράκ και τη Βορειοανατολική Συρία, τότε κινδυνεύει με ακρωτηριασμό των εδαφών της νοτιοανατολικά, πράγμα το οποίο θα σημάνει και την απαγόρευση της πρόσβασης της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Για το λόγο αυτό οι Τούρκοι κινούνται με τη λογική ότι πρέπει να προσαρτήσουν νέες περιοχές στο Συριακό έδαφος αλλά και στο Βόρειο Ιράκ τις οποίες θα εκτουρκίσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα (βλέπε το παράδειγμα Βόρειας Κύπρου μετά τον Αττίλα το 1974 και το Αφρίν το οποίο εξελίσσεται τώρα). Δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο τουρκικούς θύλακες μέσα σε αμιγώς κουρδικές περιοχές κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων και του Βορείου Ιράκ, θεωρούν ότι θα διασπάσουν τη συνοχή των κουρδικών πληθυσμών των περιοχών αυτών.

Η υπερεπέκταση της Τουρκίας στην περιοχή, αλλά και το άνοιγμα επιπλέον μετώπων στη Λιβύη και ίσως και με την Ελλάδα και τη Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο, θα οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα και σε παταγώδη αποτυχία των τουρκικών επιδιώξεων ως προς το κουρδικό ζήτημα. Θα ήταν μέγιστο σφάλμα από την πλευρά των Κούρδων να μην εκμεταλλευτούν τυχόν ελληνοτουρκική σύρραξη ώστε να πετύχουν την απελευθέρωση των περιοχών τους στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Σε αυτή τη περίπτωση η Τουρκία θα χρειαστεί να ζυγίσει τη πιθανότητα ελέγχου των πλούσιων κουρδικών περιοχών, εντός του Βορείου Ιράκ και της Βορειοανατολικής Συρίας, με τα τυχόν οφέλη που θα έχει πιθανή επιτυχία τους κατά της ελληνοκυπριακής πλευράς στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Επειδή είναι πιθανό ότι η ώρα αυτή της δύσκολης απόφασης πλησιάζει, αφού οι Τούρκοι δείξανε ότι δεν θα διστάσουν να εισβάλλουν σε ξένο έδαφος για να εξασφαλίσουν τα συμφέροντα τους, καλό θα ήταν η ελληνική πλευρά να προετοιμάζεται για ένα δύσκολο αγώνα κατά της Τουρκίας το προσεχές διάστημα. Δεν είναι σαφές ότι οι Κούρδοι θα επιχειρήσουν το μεγάλο βήμα του μαζικού ένοπλου αγώνα κατά της τουρκικής κατοχής των εδαφών τους, ακόμα και αν οι Τούρκοι ανοίξουν νέο μέτωπο στα δυτικά τους, το οποίο δεν θα οδεύει προς καλή κατάληξη. Αυτό γιατί γνωρίζουν ότι είναι πιο εύκολο για την Τουρκία να καταλάβει τους Κούρδους, οι οποίοι στερούνται των μέσων και της εκπαίδευσης για να αντιμετωπίσουν τον τουρκικό στρατό. Ο τουρκικός στρατός είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει τις λιγότερες απώλειες στα δυτικά και θα κινηθεί πανστρατιά κατά της κουρδικής προσπάθειας στα νοτιοανατολικά. Σε μία τέτοια περίπτωση είναι πιθανό ότι οι Τούρκοι θα εισβάλλουν κανονικά στο Βόρειο Ιράκ με πρόσχημα την ασφάλειά τους και με σκοπό την προσάρτηση των περιοχών αυτών, υπολογίζοντας ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις θα καλύψουν τυχόν απώλεια εδαφών στα Δυτικά της Τουρκίας, με τα εδάφη αυτά. Σε αντίθετη περίπτωση, κατά την οποία η πολεμική τους προσπάθεια θα στεφθεί με επιτυχία στα δυτικά, το status quo στα νοτιοανατολικά της σύνορα θα μείνει ως έχει.

Όλη αυτή η επιθετική δυναμική που έχει χτίσει η Τουρκία τα τελευταία τρία χρόνια στη Μέση Ανατολή, αλλά και με τις κινήσεις της στη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο, θα βρει εκτόνωση στο κοντινό διάστημα με κάποιας μορφής πολεμική αντιπαράθεση εναντίον τρίτης δύναμης. Μένει να καταστεί φανερό ποια θα είναι η επιλογή των Τούρκων και τι αποτελέσματα αυτή θα έχει.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΙΕΣ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ

Κύρια Θέματα

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΓΟΡΩΝ

Κάθε μέρα μαζί