Ο ένοχος αναφέρεται ότι είναι τα κουνούπια. Η ανακάλυψη σημαίνει ότι μπορούν πλέον να ληφθούν πρακτικά μέτρα για να περιοριστεί η εξάπλωση της νόσου.

Προκαλούμενο από το βακτήριο Mycobacterium ulcerans , το έλκος Buruli είναι μια χρόνια λοίμωξη που κατατρώει το δέρμα και τον υποδόριο ιστό. Η τοξίνη του βακτηρίου επιτίθεται στα λιπώδη κύτταρα κάτω από το δέρμα, οδηγώντας σε τοπικό πρήξιμο ή στο σχηματισμό ενός όγκου που εξελίσσεται σε έλκος. Το έλκος κοίλης σπάνια είναι θανατηφόρο, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική καταστροφή ιστού, μόνιμη παραμόρφωση και μακροχρόνια αναπηρία εάν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Παρόλο που παρατηρείται συνήθως σε χώρες με τροπικό και υποτροπικό κλίμα, η πάθηση είχε μια πρόσφατη -και απροσδόκητη- έξαρση σε εύκρατες περιοχές της πολιτείας Βικτώρια στη νοτιοανατολική Αυστραλία, με περιπτώσεις να αναφέρονται μέσα και γύρω από τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της Μελβούρνης και του Τζελόνγκ.

Η άνοδος του έλκους Buruli οδήγησε σε μια μελέτη από το Ινστιτούτο Peter Doherty for Infection and Immunity (Ινστιτούτο Doherty) στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης για να μάθουν τι κρύβεται πίσω από την εξάπλωση, κάτι που αποτελεί αίνιγμα για περισσότερα από 80 χρόνια.

«Το πώς μεταδίδεται το έλκος Buruli στους ανθρώπους έχει μπερδέψει τους επιστήμονες και τους ειδικούς της δημόσιας υγείας εδώ και δεκαετίες», δήλωσε ο Tim Stinear, συν-ανταποκριτής της μελέτης. “Λοιπόν τώρα αυτό το μυστήριο λύθηκε με την πενταετή μελέτη μας που αποκαλύπτει ότι τα κουνούπια μεταδίδουν M. ulcerans στη νοτιοανατολική Αυστραλία, καθιστώντας την πρόληψη του τσιμπήματος των κουνουπιών και τον έλεγχο των κουνουπιών προφανείς μορφές πρόληψης.”

Μερικοί παράγοντες έχουν καταστήσει δύσκολο τον προσδιορισμό του τρόπου μετάδοσης του έλκους Buruli και έχουν μπερδέψει τους επιστήμονες από την ανακάλυψή του στην Αυστραλία τη δεκαετία του 1930 και σε ολόκληρη την Αφρική λίγο αργότερα. Το M. ulcerans είναι ένα πολύ αργά αναπτυσσόμενο βακτήριο που είναι δύσκολο να απομονωθεί σε καλλιέργειες. Παράγει μια μέση περίοδο επώασης τεσσάρων έως πέντε μηνών που προκαλεί εστίες σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και στη συνέχεια εξαφανίζεται για χρόνια.

Απτόητοι, οι ερευνητές εστίασαν στη χερσόνησο του Μόρνινγκτον, μια παραθαλάσσια περιοχή 90 χλμ νότια της Μελβούρνης με μία από τις υψηλότερες συχνότητες έλκους Buruli στον κόσμο. Μεταξύ 2016 και 2021, παγίδευσαν και δοκίμασαν περισσότερα από 65.000 κουνούπια χρησιμοποιώντας γονιδιωματική ιατροδικαστική.

«Χάρη στον προσδιορισμό της αλληλουχίας του γονιδιώματος, ανακαλύψαμε ότι η γενετική σύνθεση του βακτηρίου M. ulcerans στα κουνούπια ήταν πανομοιότυπη με αυτή που βρέθηκε σε ασθενείς με έλκος Buruli στην περιοχή μελέτης», δήλωσε ο επικεφαλής και αντίστοιχος συγγραφέας, Peter Mee. «Αυτό ήταν ένα βασικό μέρος ενός συναρπαστικού συνόλου αποδεικτικών στοιχείων που υποδεικνύουν τα κουνούπια ως τον σύνδεσμο μετάδοσης».

Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματά τους «δείχνουν πέρα ​​από εύλογη αμφιβολία» ότι τα κουνούπια μεταδίδουν το M. ulcerans στους ανθρώπους, αλλά έπρεπε να πείσουν τους άλλους.

«Υποπτευόμασταν εδώ και καιρό ότι εμπλέκονται κουνούπια, αλλά δεν υπάρχει προηγούμενο για μια βακτηριακή λοίμωξη όπως το έλκος Buruli να μεταδίδεται με αυτόν τον τρόπο», δήλωσε ο Paul Johnson, συν-συγγραφέας της μελέτης. «Η ομάδα μας αντιμετώπισε σημαντικό σκεπτικισμό, επομένως συγκεντρώσαμε αδιάψευστα στοιχεία για να υποστηρίξουμε τον ισχυρισμό μας».

Οι ερευνητές είναι προσεκτικοί να κάνουν παραλληλισμούς με τις αφρικανικές χώρες όπου το έλκος Buruli είναι ενδημικό, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τα κουνούπια ως φορείς. Το πολύ συγκεκριμένο σύνολο περιστάσεων που οδήγησε σε αύξηση των ελκών στην εύκρατη νοτιοανατολική Αυστραλία περιορίζει τη γενίκευση των αποτελεσμάτων τους. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν την εξάπλωση του έλκους Buruli σε αυτές τις χώρες.

Ωστόσο, η μελέτη υπογραμμίζει τι χρειάζεται για να μειωθεί η πιθανότητα μελλοντικών κρουσμάτων του έλκους που τρώει σάρκα στην Αυστραλία.

«Αυτή η έρευνα είναι σημαντική γιατί όλοι μπορούμε να κάνουμε απλές ενέργειες, όπως η εφαρμογή εντομοαπωθητικού και η αφαίρεση του λιμνάζοντος νερού γύρω από το σπίτι, για να προστατεύσουμε την κοινότητα και να μειώσουμε τον κίνδυνο του έλκους Buruli», είπε ο Johnson.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Microbiology.

(photo: pixabay)