Διαβάσαμε τις προηγούμενες ημέρες ότι η Κυβέρνηση προσανατολίζεται στην αγορά ακόμα 6 νέων Rafale για την Πολεμική Αεροπορία για να συμπληρωθεί σε αριθμό η Μοίρα που θα είναι εξοπλισμένη με τα εν λόγω μαχητικά αεροσκάφη.

Δεδομένα

Υπάρχουν κάποιες δηλώσεις του Υπουργού Αμύνης κ. Παναγιωτόπουλου που έγιναν πριν από σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και είχαν δύο άξονες. Ο πρώτος, ότι μέχρι το 2025 ο σχεδιασμός προβλέπει την προμήθεια συνολικά 40 νέων μαχητικών αεροσκαφών και ήδη αγοράστηκαν τα 18 Rafale και ο δεύτερος άξονας ότι δε θα αγοραστούν επιπλέον Rafale τουλάχιστον μέχρι το 2023. Η δεύτερη αυτή δήλωση συνοδευόταν και από την αιτιολόγηση ότι στη σύμβαση που υπογράφηκε με τις κατασκευάστριες εταιρείες, προβλέπεται επέκταση της σύμβασης με την ολοκλήρωσή της το 2023 για περισσότερα μαχητικά.

Αυτό φαίνεται ότι άλλαξε (;) καθώς κυβερνητικά στελέχη φέρονται να υποστηρίζουν την αγορά ακόμα 6 Rafale για τη συμπλήρωση της Μοίρας με την παραγγελία να έρχεται σχετικά άμεσα και με κόστος 800 εκ. με υποστήριξη και όπλα.

Παρατηρήσεις

Α) Η πρόθεση αγοράς επιπλέον Rafale είναι μία υπαρκτή ανάγκη καθώς η αρχική επένδυση που έχει γίνει με την παραγγελία των 18 μαχητικών του τύπου, για να έχει νόημα, χρειάζονται τουλάχιστον 36-40 μαχητικά του τύπου καθώς αγοράζονται εξομοιωτές, υλικά, συλλογές εργαλείων, όπλα κτλ. Και ο αριθμός των 18 μόνο μαχητικών του τύπου δεν είναι αρκετός για να υπάρξει καθολική αεροπορική υπεροχή στους αιθέρες του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Τα 40 μαχητικά αντίθετα με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα ( ραντάρ, ηλεκτρονικός πόλεμος) και όπλα (METEOR, Exocet, SCALP) θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ των ελληνικών φτερών πολύ πιο εύκολα, πόσο μάλλον από τη στιγμή που η Τουρκική Αεροπορία δε θα έχει τη δυνατότητα αναβάθμισης των F-16 της σε ανώτερο επίπεδο αντίστοιχο των ελληνικών V.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει άμεσα καθώς υπάρχουν προγράμματα που επείγουν και η δέσμευση επιπλέον 800 εκ. ευρώ ναι μεν δε θα ζημιώσει τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά θα αφαιρέσει χρήματα που χρειάζεται να κατευθυνθούν αλλού, αφού δεν υπάρχει μόνο η Πολεμική Αεροπορία, η οποία μια χαρά κάνει τη δουλειά της, αλλά το Ναυτικό κυρίως και ο Στρατός έπειτα με τεράστιες ανάγκες το πρώτο.

Β) Ο ορθός τρόπος λήψης μίας τέτοιας απόφασης δεν πρέπει να έρχεται από το πολιτικό επίπεδο πρώτα και να επιβάλλεται στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η όλη απόφαση αγοράς των μαχητικών  Rafale, παρ’ ότι δε δυσαρέστησε κανέναν και είναι συμφέρουσα για το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, πάρθηκε με πολιτική απόφαση και όχι μέσω διαδικασίας και εισήγησης των αρμόδιων οργάνων του ΓΕΑ και της ΓΔΑΕΕ. Η παραβίαση των διαδικασιών αυτών δυστυχώς έχει γίνει κανόνας καθώς το ελληνικό κράτος έχει να εκτελέσει διαγωνιστική διαδικασία από την αγορά των Leopard. Ακόμα και με τις φρεγάτες έχουμε μία κατ’ επίφαση διαδικασία επιλογής σχεδίασης με τα προβλήματα που υπάρχουν σε τέτοιου είδους μη διαδικασίες.

Το ΓΕΕΘΑ άλλωστε ορίζει τις εξοπλιστικές προτεραιότητες, ορίζοντας σαφώς την κατάταξή τους με βάση τις ανάγκες που υπάρχουν. Όταν ξεκινά ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα, η σειρά προτεραιοτήτων, υπό κανονικές συνθήκες δεν παρακάμπτεται.

Όταν λοιπόν δεν υπάρχει σαφής διαδικασία, στην οποία τα αρμόδια όργανα θα έχουν ορίσει προδιαγραφές και επιχειρησιακές απαιτήσεις με βάση τις ανάγκες τους και μετά την κατάθεση προτάσεων από τους ενδιαφερόμενους, πρέπει να εκδοθεί short list με κατάταξη, με όσες προτάσεις κόβουν το νήμα και έπειτα να αποφασίσουν τα πολιτικά όργανα μεταξύ όσων προτάσεων υπάρχουν. Η μη ύπαρξη της ανωτέρω διαδικασίας ενέχει τον κίνδυνο να γίνει προμήθεια εξοπλισμού, η οποία δε θα είναι συμβατή με τις απαιτήσεις του κλάδου που τις προμηθεύεται και εκεί αρχίζουν προβλήματα, τα οποία ανεβάζουν το κόστος  ή δεν αποδίδουν όσα πρέπει με αποτέλεσμα το κενό να συνεχίζει να υπάρχει.

Γ) Η συνεχής πολιτική εμπλοκή με την αιτιολόγηση ότι «οι πολιτικοί ξέρουν» ή προέχουν οι πολιτικές προεκτάσεις του ζητήματος είναι αφελείς τοποθετήσεις και δεν πρέπει να δικαιολογούνται. Ναι μεν με τα Rafale  έμειναν όλοι ευχαριστημένοι αφού πρόκειται όντως περί εξαιρετικών οπλικών μέσων, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι τα πράγματα έγιναν σωστά. Όταν υπάρχει η άποψη ότι κυβερνητικά στελέχη προωθούν την αγορά ακόμα 6 μαχητικών του τύπου άμεσα, το πρόβλημα δεν είναι με τα αεροσκάφη αλλά με το ότι αλλάζει ο σχεδιασμός από ανθρώπους κυβερνητικούς και όχι στρατιωτικούς που δεν είναι αρμόδιοι να το αποφασίσουν.

Δ) Και εδώ περνούμε στην επόμενη λανθασμένη λογική, αυτή του πολιτικού ξεχρεώματος μέσω των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Ακόμα και ο πιο αδαής στα των εξοπλιστικών ζητημάτων, αντιλαμβάνεται ότι η αγορά των 6 επιπλέον Rafale προωθείται από κυβερνητικούς παράγοντες, όχι γιατί τα χρειάζεται η Πολεμική Αεροπορία ( που όντως τα χρειάζεται ), αλλά επειδή θεωρούν ότι πρέπει να ανταμειφθεί η Γαλλία από τη στιγμή που μάλλον δε θα αγοραστούν οι γαλλικές φρεγάτες που προτείνονται. Το σκεπτικό του να μη θιχτεί κάποιος σύμμαχος λόγω μη αγοράς οπλικού του μέσου είναι μία πολύ κακή πρακτική, η οποία έχει ζημιώσει το κράτος και τις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς δείχνει μία δουλικότητα και λογική εξαγοράς προστασίας από τον ισχυρό και μάλιστα άμεσα.

Αυτές οι λογικές ζημιώνουν τόσο το πρόσωπο που δείχνει η χώρα μας στο εξωτερικό ως προς την τήρηση διαδικασιών και προτεραιοτήτων, όσο και επειδή δείχνει αδυναμία και θέτει τον εαυτό της στην κατηγορία των χωρών που χρειάζεται να παρακαλούν για προστασία και για την εύνοια των δυνατών ξένων κρατών με τα οποία έχει μία σχέση συμμαχίας.

Τα ίδια ισχύουν είτε πρόκειται για τη Γαλλία, είτε για τις ΗΠΑ είτε για τη Γερμανία και δυστυχώς αυτή η επικίνδυνη, ζημιογόνα και επισφαλής λογική, βασιλεύει στους κόλπους του πολιτικού κόσμου. Μεθοδεύσεις  ανάλογου πολιτικού τύπου, άλλωστε, φαίνεται ότι υπάρχουν και στο πρόγραμμα αγοράς νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού με αβάντα για συγκεκριμένη σχεδίαση που δεν πληροί ούτε τις βασικές προϋποθέσεις του Πολεμικού Ναυτικού.

Συνολικός Σχεδιασμός

Όπως εξηγήθηκε και παραπάνω, υπάρχει μία διαδικασία, η οποία για να έχει αποτέλεσμα θετικό πρέπει να ακολουθηθεί πιστά. Επίσης χρειάζεται μακροχρόνιος σχεδιασμός και σεβασμός των διαδικασιών από τις όποιες πολιτικές ηγεσίες και εμπλοκή τους μόνο στα σημεία που τους αναλογούν και όχι για παράδειγμα: “Θέλουμε να εξασφαλίσουμε πολιτικά τη γαλλική στήριξη, ας αγοράσουμε άλλα 6 Rafale“

Ως επίλογο…

..να αναφερθεί ότι δεν είναι σίγουρο ότι θα αγοραστούν άμεσα τελικά ακόμα 6 Rafale και αυτό θα εξεταστεί. Το σωστό θα ήταν να ολοκληρωθεί η  υπάρχουσα αγορά των 18 και να προχωρήσει η επέκταση της υπάρχουσας σύμβασης το 2023 με ακόμα όχι μόνο 6 αλλά 18-22 αεροσκάφη του τύπου μέχρι το 2027-28 ώστε να μοιραστούν τα έξοδα στο μέσο της δεκαετίας και να κατευθυνθούν τα χρήματα που απαιτούνται σε άλλα προγράμματα. Η όλη είδηση ήταν όμως αφορμή για να τεθούν κάποια σημαντικά ζητήματα που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα, την παράλογη λογική που ακολουθείται ορισμένες φορές και όσα συνοδεύουν αυτές τις πρακτικές που σε αρκετές περιπτώσεις, μόνο ζημία προκαλούν σε αρκετούς τομείς παρά διευκολύνουν.