Στην πρόσφατη ταινία του Βιμ Βέντερς, Perfect Days, ο πρωταγωνιστής, ένας καθαριστής τουαλετών στο Τόκιο, περνάει πολλές από τις ώρες του μοναχικός. Ποτίζει φυτά, συλλογίζεται, ακούει μουσική και διαβάζει. Ενώ περισσότεροι χαρακτήρες παρουσιάζονται καθώς η ταινία εξελίσσεται, για πολλούς θεατές οι πρώτες στιγμές της είναι πράγματι τέλειες.
Δεν είναι περίεργο. Οι στοχαστικές και θετικές απόψεις για τη μοναξιά καταλαμβάνουν όλο και περισσότερο χώρο στις οθόνες, τα ράφια και τα smartphone μας, από podcast μέχρι viral TikToks. Φαινομενικά, δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή για να είσαι μόνος.
Τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν κυκλοφορήσει αρκετοί τίτλοι πάνω στο θέμα, ενώ μερικοί ακόμη βρίσκονται σε εξέλιξη.
Μια αλλαγή στις νοοτροπίες
Γεμάτο με έντονες παρατηρήσεις και χρήσιμες συμβουλές, αυτό το νέο κύμα βιβλίων στοχεύει όχι μόνο να απομακρύνει το στίγμα που καθιερώθηκε για τη μοναξιά, αλλά και να υποστηρίξει τα οφέλη και τις απολαύσεις της.
«Μετά την πανδημία, υπήρξε μια τεράστια έμφαση στη μοναξιά, για έναν πολύ καλό λόγο», λέει ο Ρόμπερτ Κόπλαν , καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κάρλτον στην Οτάβα και συγγραφέας του βιβλίου « Η Χαρά της Μοναξιάς: Πώς να Επανασυνδεθείτε με τον Εαυτό σας σε έναν Υπερσυνδεδεμένο Κόσμο» .
Η δημοσιογράφος Χέδερ Χάνσεν στο βιβλίο της έγραψε: «οι άνθρωποι αναλογίζονται τη ζωή τους και αναγνωρίζουν ότι επιλέγουν τη μοναξιά για διάφορους λόγους που τους ωφελούν».
Η Nicola Slawson, συγγραφέας, δεν εκπλήσσεται. «Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν μόνοι στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία περίπου», επισημαίνει η Slawson, με αυτό να τροφοδοτεί μια πολιτισμική μετατόπιση προς την αποδοχή των single ανθρώπων και να δίνει έμφαση στην «ελευθερία και την ανεξαρτησία, και ιδιαίτερα στην απόρριψη της οικογενειακής ζωής, καθώς οι γυναίκες συνειδητοποιούν ότι δεν χρειάζεται να ανέχονται πράγματα που θα περίμεναν να κάνουν στις προηγούμενες γενιές».
Ο Ντάνιελ Σράιμπερ πιστεύει ότι η συσχέτιση μεταξύ των ανθρώπων που ζουν μόνοι, χωρίς σύντροφο και που νιώθουν μοναξιά έχει παραδοσιακά υπερεκτιμηθεί. «Η κοινωνία καταλαβαίνει καλύτερα τώρα ότι η ρομαντική αγάπη δεν είναι το μόνο μοντέλο με το οποίο πρέπει να ζούμε ή κάτι που επιθυμούμε», προσθέτει. «Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι ζωής και δεν είναι τόσο απαραίτητο να βρίσκεσαι σε μια παραδοσιακή ρομαντική σχέση».
Στο βιβλίο του ο Peter McGraw, φοιτητής με τον τίτλο «bachelor» και καθηγητής μάρκετινγκ και ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, θέτει ένα παρόμοιο σημείο με ενθουσιασμό. «Υπάρχει πολλή μυθολογία γύρω από την ελεύθερη ζωή και μια αδυναμία κατανόησης των λόγων για τους οποίους επινοήθηκε ο γάμος – κυρίως ως επιχειρηματική συμφωνία», λέει. «Ειλικρινά, το μήνυμα των ρομαντικών κωμωδιών, των ερωτικών τραγουδιών και των μυθιστορημάτων της Jane Austen» – ότι χρειαζόμαστε έναν σύντροφο για να είμαστε ικανοποιημένοι – «δεν υποστηρίζεται από δεδομένα», λέει, «αν κοιτάξουμε τα διαχρονικά δεδομένα»: πολλές μελέτες που αναφέρονται στο Solo δείχνουν ότι ακόμη και αν η προσωπική ευτυχία κορυφώνεται γύρω από τον γάμο, δεν διαρκεί.
Γενικότερα, ο χρόνος που περνάμε μόνοι μας είναι γεμάτος δυνατότητες. «Νομίζω ότι η μοναξιά εμπνέει μια υπέροχη αίσθηση δημιουργικότητας, δίνει ενέργεια και ενθαρρύνει την επίλυση προβλημάτων», λέει η Gannon. Προτείνει να αντιμετωπίζουμε τη μοναξιά ως περιπέτεια – ή ως ευκαιρία να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας, μέσω της καταγραφής σε ημερολόγιο ή της απόλαυσης των αισθήσεών μας: «Η απαλή κουβέρτα, ο ήχος της μουσικής, η γεύση του φαγητού μας. Τι μπορούμε να δούμε, να μυρίσουμε, να αγγίξουμε και να νιώσουμε όταν είμαστε μόνοι;».
Και το πιο σημαντικό, αν είναι προφανές; Πρόκειται για την ανάμειξη των πραγμάτων. «Οι άνθρωποι χρειάζονται κοινωνική αλληλεπίδραση – αλλά θα έλεγα επίσης ότι οι άνθρωποι χρειάζονται και μοναξιά», λέει ο Κόπλαν.
photo: pixabay
