Το 2020 ήταν έτος μεγάλων αλλαγών για τις Ένοπλες Δυνάμεις καθώς η απειλή εξ Ανατολών στοχεύει στην αναθεώρηση όλου του status quo, ειδικά στο Αιγαίο και την Κύπρο. Το ΓΕΑ κινήθηκε αθόρυβα και μεθοδικά προωθώντας τα προγράμματα που το ενδιέφεραν και πετυχαίνοντας ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για το 2020, παρά τις όποιες δυσκολίες. Πιο αναλυτικά:

Rafale

Αν και το πρόγραμμα ανακοινώθηκε αιφνιδίως και επισημοποιήθηκε δια στόματος του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, το ΓΕΑ και όλοι οι παράγοντες που εμπλέκονταν στη σχεδιαζόμενη προμήθεια κατάφεραν σε 3 μήνες να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες και τις διαπραγματεύσεις με τη γαλλική πλευρά και να θέσουν στη διάθεση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής το σχέδιο προμήθειάς τους. Το γεγονός ότι δεν είχε υπολογιστεί ο χρόνος που θα χρειαστεί το Ελεγκτικό Συνέδριο αποτελεί το τελευταίο αγκάθι. Παρ’ όλα αυτά, η προμήθεια των συνολικά 18 Rafale μαζί με τον οπλισμό, εκπαίδευση, προσομοιωτή, υποστήριξη κτλ. αξίας 2.32 δις ευρώ αναμένεται να υπογραφεί εντός του Ιανουαρίου.

Εφόσον η σύμβαση υπογραφεί τον Ιανουάριο, οι πρώτοι πιλότοι και το τεχνικό προσωπικό, θα αποχωρήσουν για εκπαίδευση στη Γαλλία με τα πρώτα αεροσκάφη να καταφθάνουν στην Ελλάδα το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο του 2021 οπότε θα αρχίσει και η διαδικασία ένταξης των μαχητικών στην Πολεμική Αεροπορία.

Mirage 2000

Το γαλλικό στοιχείο στην Πολεμική Αεροπορία αναμένεται να ενισχυθεί με τα Rafale αλλά, τα ήδη υπάρχοντα γαλλικά μαχητικά Mirage 2000 EGM/BGM και -5Mk2, πετούν πάλι σε ικανούς αριθμούς στον ουρανό του Αιγαίου, αφού υπογράφηκε η σύμβαση υποστήριξής τους. Η πολύμηνη καθυστέρηση στη σύμβαση των Mirage αποτελεί ένα εκ των αρνητικών γεγονότων του περασμένου χρόνου καθώς πήρε 7 μήνες να πάει η σύμβαση από το ΥΠΕΘΑ στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Και αυτό το ζήτημα λύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο τελικά ενώ σε σχέση με τα όπλα των γαλλικών μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας που χρειάζονταν επαναπιστοποίηση, αυτό προβλέπεται στη σύμβαση όπλων των Rafale.

Στόλος F-16

Το πρόγραμμα που διαμορφώνει το μέλλον του κύριου κορμού της Πολεμικής Αεροπορίας, δεν είναι άλλο από αυτό της αναβάθμισης των F-16 Block 52 στην έκδοση V με το πρωτότυπο αεροσκάφος να ολοκληρώνεται το προσεχές διάστημα και να μεταβαίνει στις Η.Π.Α. για τις δοκιμές των συστημάτων του. Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας, τα υπόλοιπα αεροσκάφη του τύπου θα προσέρχονται στην Ε.Α.Β. για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών. Η Ε.Α.Β συνέχισε τις εργασίες στο πρωτότυπο F-16 παρά τα προβλήματα στο εσωτερικό της με τις απεργίες κτλ. . Επίσης θετικό είναι το γεγονός ότι η Ε.Α.Β. πέρασε επιτέλους στα χέρια του Υπουργείου Ανάπτυξης και δε λογίζεται ως άλλο ένα οικονομικό βαρίδι στα χέρια του Υπουργείου Οικονομικών.

Η Αεροπορία έχει λάβει απόφαση να αναβαθμίσει τα 38 F-16 Block 50 στην έκδοση Μ χρησιμοποιώντας τα απάρτια των F-16 Block 52 που θα αφαιρεθούν λόγω της αναβάθμισής τους, με την Αεροπορία να έχει ήδη πρωτότυπο αεροσκάφος του τύπου από την παλαιότερη αναβάθμιση. Όσον αφορά τα Block 30 και την πιθανή πώλησή τους στην Κροατία, όπως είχε αναφερθεί μέσα στη χρονιά που πέρασε, αυτή δεν τελεσφόρησε και θα συνεχίσουν να υπηρετούν στην Πολεμική Αεροπορία.

Αναφορικά με τα όπλα των F-16, έχουν ζητηθεί περισσότερα, μεταξύ των οποίων και ατρακτίδια Sniper, ενώ σημαντικοί θεωρούνται και οι αντιπλοϊκοί Harpoon  τους οποίους χρειάζεται η Αεροπορία ώστε να έχει και άλλες επιλογές για αποστολές ΤΑΝΥΕ εκτός των Mirage 2000 . Πιο αναλυτικά για τα όπλα της Πολεμικής Αεροπορίας μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Αερομεταφορές

Οι χαμηλές διαθεσιμότητες των μεταγωγικών αεροσκαφών C-130 και των C-27J δημιουργούσαν σοβαρό πρόβλημα στην Πολεμική Αεροπορία η οποία δεν είχε επάρκεια μέσων για την εκτέλεση διάφορων αποστολών της. Αυτό που προτιμήθηκε ήταν να αποσταλούν τελικά 3 C-130  στο Ισραήλ για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών συντήρησης ενώ έγινε διαπραγμάτευση με τη Leonardo για τα C-27J  και φαίνεται ότι δόθηκε λύση. Το ζήτημα των C-27J και της υποστήριξής τους δεν έβρισκε λύση, καθώς οι διαγωνισμοί  κηρύσσονταν άγονοι, αφού αυτά που ζητά ο νόμος περί προμηθειών καθιστούσε την επίτευξη συμφωνίας, μετά από ικανοποιητική προσφορά, εξαιρετικά δυσχερή.

Εκπαίδευση

Ο διαγωνισμός για τη δημιουργία του Διεθνούς Αεροπορικού Κέντρου στην Καλαμάτα θα επιτρέψει στην Αεροπορία να προμηθευτεί νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη ( Μ-346) , να αναβαθμίσει τα Τ-6 και να αποσύρει τα πεπαλαιωμένα πλέον Τ-2 Buckeye. Από τη στιγμή που το συμβόλαιο θα είναι 20ετές, αυτό θα λύσει τα χέρια της Πολεμικής Αεροπορίας στο ζήτημα της εκπαίδευσης για αρκετό χρονικό διάστημα ενώ θα υπάρχει συνεργασία και με τους Ισραηλινούς στον τομέα της αεροπορικής εκπαίδευσης.

UAV

Το ζήτημα των UAV είναι πολύ σημαντικό καθώς είναι ο μόνος τομέας που η Αεροπορία έχει μείνει πάρα πολύ πίσω, την ίδια ώρα που οι γείτονες, παρά τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν λόγω των κακών σχέσεων με τις Η.Π.Α., υπερέχουν κατά πολύ. Το 2020 έγιναν βήματα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του οπλοστασίου μέσω της ενοικίασης των Heron και της προώθησης των προγραμμάτων UAV από εγχώριες εταιρείες σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια. Ο θόρυβος των αποτελεσμάτων που προκάλεσαν τα τουρκικά UAV στις διάφορες συγκρούσεις , θορύβησε και αναμένονται αποτελέσματα στον τομέα τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από UAVs όλων των τύπων καθώς το Αιγαίο είναι απαιτητικό και τα αεροχήματα αυτά μπορούν να βρεθούν εκεί που χρειάζονται χωρίς τον κίνδυνο απώλειας μαχητικού.

Αντιαεροπορικά μέσα

Σημαντικό γεγονός αποτελεί στον τομέα η συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία για τη μεταφορά εκεί μίας συστοιχίας  Α/Α συστημάτων Patriot με όλα τα οφέλη που θα αποκομιστούν από την όλη επιχείρηση, τα οποία θα είναι διπλωματικά, οικονομικά ακόμα και επιχειρησιακά. Επίσης, η σύμβαση για την υποστήριξη των S-300 είναι ένα πρόγραμμα το οποίο συζητιόταν επί αρκετό καιρό, με τους Ρώσους τελικά να συμφωνούν, οπότε τα πολύτιμα αυτά συστήματα θα συνεχίσουν την υπηρεσία τους.

Εν κατακλείδι,

Το ΓΕΑ μάλλον κερδίζει την κούρσα της χρονιάς ανάμεσα στα επιτελεία των 3 κλάδων έχοντας επιδείξει μεγάλο έργο και απορροφώντας μεγάλα ποσά σε διάφορα προγράμματα τα οποία σα σύνολο, θα ισχυροποιήσουν κατά πολύ την Πολεμική Αεροπορία με τα Rafale να είναι ίσως το κορυφαίο πρόγραμμα της.. 20ετίας για το ΓΕΑ. Από εκεί και μετά υπάρχουν ακόμα ζητήματα που αφορούν την ομαλή αναβάθμιση των F-16V, τα όπλα των F-16 τα οποία είναι πολύ σημαντικά και οι διαθεσιμότητες των μεταγωγικών αεροσκαφών. Η συμφωνία για το Αεροπορικό Κέντρο είναι από τις πιο επικερδής και λύνει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα ως προς την εκπαιδευτική δραστηριότητα.

Σημαντικό ερώτημα παραμένει το τι θα γίνει με τα Mirage 2000 EGM τα οποία ο Πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι θα αποσυρθούν με την έλευση των Rafale, πράγμα που είναι λάθος επιλογή από τη στιγμή που τα αεροσκάφη θα έχουν υποστήριξη για αρκετά χρόνια και δεν έχουμε πολλές επιλογές για ναυτική κρούση. Καλό θα ήταν το ζήτημα αυτό να επανεξεταστεί. Σημαντικό είναι και το ζήτημα που έμεινε πίσω και περνά στα ψηλά και έχει να κάνει με την αναβάθμιση του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ) το οποίο χρειάζεται ανανέωση καθώς οι απειλές εξελίσσονται και η Πολεμική Αεροπορία χρειάζεται αν έχει μάτια για όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα. Το ότι ήμασταν τυχεροί που οι Τούρκοι αποβλήθηκαν από το πρόγραμμα των F-35, δε σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός καθώς πρέπει να βρισκόμαστε ένα βήμα μπροστά.