Μετά την πτώση της Χούντας και όλων των αρνητικών επιπτώσεων που έφερε, τόσο η Χούντα αυτή καθ’ εαυτή όσο και κατά τη διάρκεια της μετάβασης από αυτή (βλέπε Κυπριακό), είχε ως αποτέλεσμα τομές πολιτικής φύσεως στη χώρα και στις δε Ένοπλες Δυνάμεις μέσω της ουσιαστικής πολιτικής εισχώρησης στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Γενικά, παντού στον κόσμο και όχι μόνο τώρα αλλά από τα αρχαία χρόνια, η σχέση μεταξύ πολιτικής και στρατού ήταν, αν όχι συνυφασμένη η μία με την άλλη ως θέσεις, πολύ αλληλένδετες καθώς τα παλαιότερα βασιλικά κυρίως συστήματα διοίκησης, ο ανώτερος διοικητής του Στρατού ήταν και ο Ανώτερος πολιτικός άρχων οπότε είχε γνώμη ο κάθε βασιλέας και για την πολιτική και για τη στρατιωτική εξουσία. Για να μη μακρηγορούμε, η διαφορά του τότε με το σήμερα έχει να κάνει με την αλλαγή του πολιτικού κόσμου στα δημοκρατικά καθεστώτα, στη διάκριση των εξουσιών και φυσικά στο ότι οι πολιτικοί δεν είναι και στρατιωτικοί ηγέτες .

Στην Ελλάδα πλέον η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων αποφασίζεται και επικυρώνεται από το ΚΥΣΕΑ το οποίο ΚΥΣΕΑ είναι ένα πολιτικό συμβούλιο στο οποίο προεδρεύει ο Πρωθυπουργός και συμμετέχουν ο Υπουργός Αμύνης, ο Υπουργός Εξωτερικών, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και τέλος ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, ο Α/ΓΕΕΘΑ.

Έχουμε δηλαδή ένα καθαρά πολιτικό συμβούλιο πλήν του Α/ΓΕΕΘΑ του οποίου η γνώμη μετρά μεν αλλά η τελική απόφαση δεν είναι δική του δε, το οποίο αποφασίζει για τους Αρχηγούς ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ και τις λοιπές μεγάλες θέσεις των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων όπως ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας, ο Αρχηγός Στόλου και άλλες θέσεις. Η επιλογή κατά βάση γίνεται με βάση την επετηρίδα, την αρχαιότητα δηλαδή μεταξύ των υποψηφίων οι οποίοι έχουν συμπληρώσει τον απαραίτητο βαθμό και έχουν και τις απαραίτητες γνώσεις (πτυχία, διδακτορικά κτλ) αλλά και της υπηρεσίας τους σε διάφορα πόστα προαπαιτούμενα των θέσεων αυτών.

Η επετηρίδα βέβαια δεν τηρείται πάντα ούτε η επιλογή γίνεται πάντα μέσω καθαρά υπηρεσιακών κριτηρίων και αυτό δε χρειάζεται να πούμε αν έχει συμβεί στα δικά μας ελληνικά δεδομένα καθώς είναι γνωστό τοις πάσι ότι συμβαίνει αρκετές φορές. Το αν δηλαδή ικανότερα στελέχη ήταν ικανά για θέσεις και βρέθηκαν σε άλλες ή αποστρατεύτηκαν καθώς άλλος ήταν ο εκλεκτός που στην επετηρίδα βρισκόταν σε κατώτερη θέση από αυτούς αλλά είχαν την ατυχία να μην έχουν τα πολιτικά φόντα για να προωθηθούν. Δεν συζητούμε το αν ο όποιος επιλέχθηκε ήταν ικανός ή όχι αλλά συζητούμε το αν η υπάρχουσα διαδικασία τηρήθηκε στο ακέραιο, είναι αποδοτική ή όχι  και αν εξυπηρετεί  το σκοπό για τον οποίο υφίσταται.

Είναι η προτίμηση για παράδειγμα για  τη θέση του Α/ΓΕΣ ενός αξιωματικού με όλες τις τυπικές περγαμηνές αλλά πιο άτολμου ή “αργού” στη λήψη αποφάσεων επειδή είναι πιο πάνω στην επετηρίδα;

Είναι καλύτερο να διασαλεύεται η επιλογή εκ της επετηρίδας και άρα η μή τήρηση της διαδικασίας για κάποιον που είναι πιο κάτω στη λίστα, δημιουργώντας έτσι υπόνοιες για πολιτικές επιλογές και εμπλοκή πολιτικής στα του Στρατού;

Μας συμφέρει η υπάρχουσα διαδικασία  τη στιγμή που όλοι οι αξιωματικοί γνωρίζουν ότι μάλλον δεν αρκεί να είναι απλά καλοί ανώτεροι αξιωματικοί αλλά πρέπει να προτιμηθούν από πολιτικούς παράγοντες;

Είναι ορθό πολιτικοί παράγοντες οι οποίοι συνήθως δεν έχουν ιδέα περί των στρατιωτικών ζητημάτων να αποφασίζουν τι είναι ορθό και τί όχι ως προς την τοποθέτηση των Αρχηγών των Κλάδων του Στρατού;

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα σοβαρά ερωτήματα που υπάρχουν επί της διαδικασίας που ακολουθείται σήμερα στη δική μας χώρα και φανερώνουν το ότι υφίστανται προβλήματα. Και προβλήματα δημιουργούνται πρώτα εντός του οργανισμού των Ενόπλων Δυνάμεων και δευτερευόντως πολιτικά. Το τέλος της Χούντας έθεσε τις Ένοπλες Δυνάμεις σε απόλυτο έλεγχό τους από την όποια πολιτική ηγεσία, πράγμα θεμιτό αλλά κακό όταν η πολιτική επιρροή έγινε μάλλον το κύριο κριτήριο για την ανέλιξη σε ανώτερες θέσεις παρά οι αμιγώς υπηρεσιακές απαιτήσεις. Αυτό το γεγονός δημιουργεί ανισότητες εντός  του σώματος των αξιωματικών με ότι αυτό δημιουργεί με τη σειρά του εντός του οργανισμού.

Η κρίση δε επιλογής στρατιωτικών από πολιτικούς ταγούς οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται ίσως ούτε πως λειτουργεί το σύγχρονο πεδίο μάχης των 360° είναι θεωρούμε το λιγότερο γελοία και γι αυτό υπάρχει ο Α/ΓΕΕΘΑ στο Συμβούλιο αλλά πίσω από τις κλειστές πόρτες του Συμβουλίου, ουδείς γνωρίζει τι λέγεται και γιατί αποφασίζεται κάτι.

Η υπάρχουσα διαδικασία λοιπόν σφάλει και σφάλει καθώς δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα επιλύει με τη μέθοδο αυτή η οποία δημιουργήθηκε για να υπάρχει ο απόλυτος πολιτικός έλεγχος επί των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο είναι ορθό από πολιτικής άποψης αλλά όχι αποδοτικό για τις ίδιες τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Το ορθό δεν είναι η τωρινή διαδικασία που ακολουθείται, το ορθό θα ήταν οι ίδιες οι Ένοπλες Δυνάμεις και δεί το σώμα των αξιωματικών να αποφασίζει το ίδιο για την ηγεσία του. Ένα σύστημα στο οποίο η πορεία θα ήταν η εξής:

1) Για την προαγωγή από Ταξίαρχοι σε Υποστράτηγους , θα έπρεπε να υπήρχε διαδικασία αυστηρών εξετάσεων τόσο γραπτών όσο και στο πεδίο και η προαγωγή τους να αποφασίζεται αποκλειστικά με βάση τις θέσεις που πρέπει να καλυφθούν και από τον αρμόδιο Α/ΓΕΣ. Αντίστοιχα και για τους άλλους δύο Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων.

2)Για την επιλογή του Α/ΓΕΣ οι φέροντες το βαθμό του Υποστράτηγου και πάνω θα έπρεπε οι ίδιοι να συγκεντρωθούν, να συνεδριάσουν και αφού θέσουν ποιοι είναι οι υποψήφιοι για τη θέση με βάση τα τυπικά προσόντα που οι ίδιοι θα έχουν θέσει γι αυτή τη θέση και θα ισχύουν εφεξής,, οι ίδιοι να ψηφίσουν (χωρίς να μπορεί κάποιος φυσικά να ψηφίσει τον εαυτό του) τον επόμενο Α/ΓΕΣ.

3)Με την επιλογή του νέου Α/ΓΕΣ, ο ίδιος να καθορίζει τους υπόλοιπους βασικούς όπως οι Κλαδάρχες κτλ. .

4)Η θητεία των Αρχηγών να ήταν 3ετής και όχι 2+1 όπως ισχύει σήμερα.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνονται άμεσα τα παρακάτω:

·         Το ίδιο το Σώμα των Αξιωματικών θα επιλέγει από τα σπλάγχνα του τον αρχηγό του, είτε είναι Στρατός είτε είναι Αεροπορία είτε το Πολεμικό Ναυτικό. Αυτό θα δώσει επιπλέον επαγγελματικό κίνητρο στο Σώμα των Ανωτάτων Αξιωματικών να προσπαθεί για το καλύτερο αφού το να είσαι ο καλύτερος δε θα επιλέγεται από άσχετους αλλά από τους ίδιους τους συναδέλφους και εν δυνάμει συμμαχητές μέσω μίας διαδικασίας όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και όλοι θα γνωρίζουν τις δυνατότητες του καθένα οπότε και η κρίση τους θα είναι όσο το δυνατόν πιο δίκαιη.

·         Ο πολιτικός παράγοντας βγαίνει όσο το δυνατόν εκτός της επιλογής αφού αν το Σώμα των Ανωτάτων επιθυμεί να υπάρχει αξιοκρατία μεταξύ τους και εφόσον θα έχουν την ελευθερία της επιλογής οι ίδιοι, θα επιλέγουν το καλύτερο, θεωρητικά πάντα.

·         Θα χρειάζονταν νομικές δικλείδες προστασίας της διαδικασίας αυτής και σε αυτή την περίπτωση από τη στιγμή που έτσι λειτουργεί το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας. Ο μόνος που θα μπορούσε να αποπέμψει τους Αρχηγούς μόνο σε καιρό πολέμου θα ήταν ο εκάστοτε Αρχιστράτηγος-Α/ΓΕΕΘΑ.

·         Λόγω των παραπάνω, θα αυξανόταν και η ελευθερία λόγου έναντι πολιτικών που βλάπτουν τις Ένοπλες Δυνάμεις καθώς το Σώμα θα είχε ενότητα ως προς τα θέλω του μεγαλύτερη. Μέχρι σήμερα, μόνο δια μέσου της παραίτησης κάποιου ανώτερου αξιωματικού, μπορεί να γίνει σαφές ότι κάπου οι Ένοπλες Δυνάμεις “πονάνε” σοβαρά σε αυτό τον τομέα. Η άποψη ότι αρκετοί δε μιλούν για τα κακώς κείμενα επειδή θα ενοχλήσουν πολιτικά αυτιά και θα δούν την πόρτα της εξόδου νωρίς από την ενεργό υπηρεσία χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός, δεν είναι κάτι που δεν ισχύει…, Με αυτό τον τρόπο αυτό θα αλλάξει άρδην και δε θα μπορεί ο όποιος πολιτικός ταγός να απειλήσει με αποστρατεία από τη στιγμή που ο ίδιος ο Αρχηγός του όποιου Κλάδου δεν θα αποφασίζεται πολιτικά.

Για να γίνει όμως πιο αξιοκρατική η ανέλιξη στις υψηλότερες βαθμίδες, δε χρειάζεται μόνο η επιβολή αξιοκρατίας στο ανώτερο επίπεδο αλλά και στον υπόλοιπο Στρατό. Η διαδικασία προαγωγής τόσο των Αξιωματικών όσο και των Υπαξιωματικών, πρέπει αν συνοδεύεται όχι μόνο από χρονικά πλαίσια αλλά από γραμματικές γνώσεις και φυσικά αυστηρότατες εξετάσεις στο ίδιο το πεδίο.  Η επιλογή των διοικητών θα έμενε ως έχει σήμερα, από πάνω προς τα κάτω.

Η μόνη θέση που δε μπορεί να αποφασιστεί με αυστηρά στρατιωτικά κριτήρια λόγω της φύσης και της βαρύτητάς της είναι αυτή του Α/ΓΕΕΘΑ καθώς είναι ουσιαστικά ο Αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων, μία θέση την οποία κάποιος στρατιωτικός έχει δικαίωμα να αρνηθεί ακριβώς γι αυτό το λόγο. Η δε όποια πολιτική ηγεσία πρέπει να έχει λόγο σε αυτή από τη στιγμή που το πολίτευμα που έχουμε επιβάλλει (ορθά) τον έλεγχο στις διαδικασίες των Ενόπλων Δυνάμεων.

Μπορεί βέβαια να επιλεγεί ο οποιοσδήποτε; Εδώ το σωστό θα ήταν η επιλογή, όταν θα ερχόταν η ώρα από τους υπάρχοντες Α/ΓΕΣ, ΓΕΑ ή ΓΕΝ καθώς θα ήταν η πιο ορθολογική επιλογή από τη στιγμή που ο κάθε κλάδος θα είχε επιλέξει τον καλύτερό το. Στην απόφαση αυτή, ο υπό αποχώρηση Α/ΓΕΕΘΑ θα μπορούσε να υποδείξει ποιον θεωρεί τον ικανότερο με δημοσίευση μάλιστα της πρότασής του χωρίς όμως αυτή να είναι δεσμευτική από την πολιτική ηγεσία.  Η θητεία του Α/ΓΕΕΘΑ θα έπρεπε να ήταν 4ετής.

Συνοψίζοντας                     

Τα παραπάνω αποτελούν μία απλά διατυπωμένη πρόταση που κινείται γύρω από την προσδοκία για μία όσο το δυνατόν απεξάρτηση του σώματος των αξιωματικών από τον πολιτικό παράγοντα και της επιλογής των πραγματικά καλύτερων από τον ίδιο τον οργανισμό στις καίριες θέσεις των αρχηγών του με αποτέλεσμα και μεγαλύτερη ελευθερία άποψης και κίνησης εντός και εκτός του οργανισμού από τα στελέχη του στα οποία η Πατρίδα έχει επενδύσει επί δεκαετίες και άρα την καλύτερη λειτουργία τους.