Γνωστά ως βιοκρούστα, λειχήνες, βακτήρια, μύκητες, βρύα και άλλα μικρά φυτά μπορούν να αναπτυχθούν, σχεδόν σε οποιαδήποτε επιφάνεια ορυκτών εκτεθειμένη στα στοιχεία της φύσης, σχηματίζοντας λεπτά στρώματα σε βάθος από μερικά χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά.
Μερικοί φοβούνται ότι οι φυσικές και χημικές διεργασίες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη τέτοιων οργανισμών λειτουργούν ως ένας κίνδυνος όπως οι καιρικές συνθήκες, που ίσως απειλούν την ακεραιότητα των υποκείμενων δομών. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αφαιρεθούν, όπως λένε, για να παραταθεί η ακεραιότητα μνημείων όπως το Σινικό Τείχος.
Από την άλλη πλευρά, οι βιοκρούστες διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προστασία του εδάφους από τη φθορά από τον άνεμο και τη βροχή, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως ασπίδα και ως ικρίωμα για τον ρεγόλιθο από κάτω. Εάν προστατεύουν τις φυσικές επιφάνειες από τη φθορά, μπορεί να χρησιμεύσουν ως ένα είδος ζωντανής πανοπλίας για μη φύσικες κατασκευές.
Για να αποκτήσει γνώσεις σχετικά με τις συγκεκριμένες συνθήκες υπό τις οποίες οι βιοκρούστες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία της αρχαιολογίας, μια ομάδα ερευνητών διεξήγαγε μια εκτενή έρευνα σε περίπου 600 χιλιόμετρα (λίγο κάτω από 400 μίλια) του Σινικού Τείχους, εστιάζοντας σε τμήματα σε πιο ξηρά κλίματα.
Αυτό που γενικά αναφέρεται ως ενιαίο τείχος είναι στην πραγματικότητα μια σειρά από οχυρώσεις, πύργους και επάλξεις.
Τα πιο διάσημα τμήματα ελίσσονται κατά μήκος των ορεινών κορυφογραμμών σαν πέτρινα φίδια, ωστόσο πολλά από τα παλαιότερα κομμάτια του τοίχου κατασκευάστηκαν από χώμα πλούσιο σε άργιλο, ανάμεσα σε ξύλινα κουφώματα έως ότου έγινε σχεδόν σκληρός βράχος. Σε πιο άνυδρες περιοχές , όπως η έρημος Γκόμπι, στρώματα άμμου, βότσαλο και κλαδιά ενός μικρού θάμνου που ονομαζόταν αλμυρίκι εναλλάσσονταν για να σχηματίσουν μια στιβαρή χωματουργική εργασία.
Ο χρόνος δεν ήταν ευγενικός με πολλά από τα πιο αρχαία τμήματα του τείχους, με τον άνεμο και τις περιστασιακές βροχές να κατακλύζουν μεγάλο μέρος του μέχρι τα θεμέλιά του. Από τις υπόλοιπες δομές που μελετήθηκαν από την ερευνητική ομάδα, περισσότερα από τα δύο τρίτα καλύφθηκαν από μία βιοκρούστου από κυανοβακτήρια και βρύα, με περιστασιακά είδη λειχήνων να αποικίζουν τον τοίχο εδώ κι εκεί.
Τα δείγματα του τοίχου κάτω από τις κοινότητες φυτών και μικροβίων ήταν λιγότερο πορώδη και δεν θρυμματίστηκαν τόσο εύκολα όσο το υλικό που συλλέχθηκε από τοίχους χωρίς βιοκρούστα, διαπίστωσε η ομάδα.
Ενώ είναι πιθανό οι ρίζες και τα νημάτια των βρύων και των λειχήνων να προκαλούσαν μικρή ζημιά, τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η ικανότητά τους να δεσμεύουν τα σωματίδια της γης υπερτερούσε των κινδύνων που ενέχουν για τη συνολική δομή.
«Έτσι, η προστατευτική λειτουργία των βιοφλοιών, είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανή βιοφθορά που προκαλείται από τη βιολογική τους διάβρωση, καθιστώντας τους πρώτους πιο αξιοσημείωτη και σημαντική πτυχή στην προστασία τέτοιων κτισμάτων», προτείνουν οι ερευνητές στην έκθεσή τους.
Το να δείτε βέβαια έναν τοίχο που καλύπτεται από βρύα μπορεί να μην δώσει στους τουρίστες την αναμενόμενη εικόνα για την κινεζική ιστορία. Και ακόμη και οι ερευνητές παραδέχονται, ότι θα πρέπει πιθανότατα να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στην προστατευτική βλάστηση και την αισθητική, που δύσκολα όμως μπορεί να καθοριστεί.
Αυτή η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science Advances .
(photo: pixabay)
