Τα πετρώματα γρανίτη είναι κοινά στη Γη λόγω του άφθονου νερού και των τεκτονικών πλακών του πλανήτη μας, που βοηθούν στην τήξη και την ανακύκλωση υλικών στον φλοιό του πλανήτη. Ωστόσο, σχεδόν απουσιάζουν αλλού στο ηλιακό σύστημα. Αλλά τώρα, μια νέα μελέτη έκανε μια απροσδόκητη ανακάλυψη: μια μεγάλη μάζα γρανίτη στην μακρινή πλευρά της Σελήνης.
Το κινεζικό σεληνιακό διαστημόπλοιο χωρίς πλήρωμα, Chang’e 1 και Chang’e 2, έκανε την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας όργανα μικροκυμάτων . Οι ερευνητές συμπλήρωσαν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τα τροχιακά με δεδομένα από το Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) της NASA και παλαιότερες πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τις αποστολές Lunar Prospector, Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL), Chandrayaan-1 και Apollo .
«Χρησιμοποιώντας ένα όργανο που εξετάζει μήκη κύματος μικροκυμάτων – μεγαλύτερο από το υπέρυθρο – που στάλθηκε στη Σελήνη και στα κινεζικά τροχιά Chang’e 1 και 2, καταφέραμε να χαρτογραφήσουμε τις θερμοκρασίες κάτω από την επιφάνεια», δήλωσε ο Matthew Siegler, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Λόγω των μεγαλύτερων μηκών κύματός της, η ραδιομετρία μικροκυμάτων επιτρέπει στους επιστήμονες να κοιτάζουν κάτω από την επιφάνεια σε μεγαλύτερα βάθη, μετρώντας τη φυσική θερμοκρασία του υπεδάφους περίπου από 1 ft έως 18 πόδια (0,3 m έως 5,6 m). Αυτό που βρήκαν οι ερευνητές μεταξύ των αρχαίων κρατήρων πρόσκρουσης Compton και Belkovich στη μυστηριώδη μακρινή πλευρά της Σελήνης ήταν ένα «καυτό σημείο» που η τοπογραφία δεν μπορούσε να εξηγήσει. Η μόνη εύλογη εξήγηση που μπορούσαν να βρουν ήταν ότι επρόκειτο για ενισχυμένη υποεπιφανειακή γεωθερμική πηγή θερμότητας.
«Ανακαλύψαμε επιπλέον θερμότητα που βγαίνει από το έδαφος σε μια τοποθεσία στη Σελήνη που πιστεύεται ότι είναι ένα ηφαίστειο νεκρό εδώ 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια», είπε ο Siegler. «Είναι περίπου 50 χλμ. (164 πόδια) και η μόνη λύση που μπορούμε να σκεφτούμε και η οποία παράγει τόση θερμότητα είναι ένα μεγάλο σώμα από γρανίτη, ένας βράχος που σχηματίζεται όταν ένα σώμα μάγματος –η λάβα που δεν έχει εκραγεί– κάτω από ένα ηφαίστειο ψύχεται. Ο γρανίτης έχει υψηλές συγκεντρώσεις ραδιενεργών στοιχείων όπως το ουράνιο και το θόριο σε σύγκριση με άλλα πετρώματα στον σεληνιακό φλοιό, προκαλώντας τη θέρμανση που μπορούμε να μετρήσουμε στη σεληνιακή επιφάνεια».
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το μεγάλο ηφαίστειο κάποτε τροφοδοτούνταν από έναν πολύ μεγαλύτερο θάλαμο μάγματος από γρανίτη κάτω από αυτό. Οι αποστολές Apollo είχαν φέρει πίσω μικρά δείγματα γρανιτικού υλικού από τη Σελήνη, αλλά τίποτα σε αυτή την κλίμακα. Το μέγεθος του χαρακτηριστικού υποδηλώνει ότι η Σελήνη μοιάζει περισσότερο με τον πλανήτη μας από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, λένε οι ερευνητές.
«Αυτό μοιάζει περισσότερο με τη Γη από ό,τι είχαμε φανταστεί ότι μπορεί να ισχύει για τη Σελήνη, η οποία στερείται τεκτονικών υδάτων και πλακών, που είναι αυτά που βοηθούν τους γρανίτες να σχηματιστούν στη Γη», είπε ο Siegler.
Οι ερευνητές θα παρουσιάσουν τα ευρήματά τους στο συνέδριο Goldschmidt στη Λυών της Γαλλίας, στις 12 Ιουλίου 2023, και η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature .
(photo: pixabay)
