Αυτές οι κατασκευές, που εντοπίζονται διάσπαρτες σε όλο το Ιράν, λειτουργούσαν ως πρωτόγονα ψυγεία, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα ψύξης σχεδιασμένο να διατηρεί τον πάγο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Το Yakhchāl, που αναφέρεται ότι σημαίνει «λάκκος πάγου» στα περσικά, διαθέτει ένα χαρακτηριστικό σχήμα θόλου που στεγάζει έναν τεράστιο υπόγειο αποθηκευτικό χώρο. Κατασκευασμένο με χοντρά, ανθεκτικά στη θερμότητα υλικά, το Yakhchāl χρησιμοποιούσε ένα υπέργειο σύστημα ψύξης με εξάτμιση.

Λειτουργώντας σε αρμονία με το φυσικό κλίμα, ο ψυχρός αέρας εισέρχεται μέσω των εισόδων της βάσης, ενώ ο κωνικός σχεδιασμός απέβαλε την υπόλοιπη θερμότητα μέσω των ανοιγμάτων στην κορυφή. Η διαδικασία παρασκευής πάγου ξεκίνησε σε ρηχές λίμνες που γέμιζαν κάθε βράδυ από κανάλια γλυκού νερού. Προστατευμένες από τις ακτίνες του ήλιου με τοίχους, οι λίμνες πάγωναν τις νύχτες του χειμώνα. Στη συνέχεια, ο πάγος που συλλέγονταν, μεταφερόταν στο Yakhchāl, που κατασκευαζόταν από υλικά τοπικής προέλευσης, όπως πλίθα, άργιλο, ασπράδι αυγού, τρίχες κατσίκας, χυμό λεμονιού και μία αδιάβροχη λάσπη γνωστή ως subrouge.

Αυτές οι αξιοσημείωτες κατασκευές έπαιξαν ζωτικό ρόλο στη διατήρηση των τροφίμων, των ποτών και, ενδεχομένως, στην ψύξη των κτιρίων κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Σήμερα,129 Yakhchāl υπάρχουν ακόμα.

(photo: pixabay)