Οι εξελίξεις στην Λιβύη δείχνουν να ευνοούν συγκυριακά την εμπλοκή της Τουρκίας, καθώς οι δυνάμεις του LNA (Χαλίφα Χάφταρ) χάνουν έδαφος στα δυτικά της χώρας απέναντι στην GNA (ισλαμιστής Σάρατζ, σύμμαχος του Ερντογάν).
Παρά την προσωρινή επιτυχία, η Τουρκία απέχει από το να είναι ο εγγυητής της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και ουδείς γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι.
Η Ελλάδα, όμως, πρέπει να κινηθεί γρήγορα γιατί
1. Η Τουρκία έχει δύο στόχους με την εμπλοκή της στην Λιβύη:
- Να κατοχυρωθεί ως μια δύναμη που μπορεί να έχει ρόλο και λόγο συνολικά στην ανατολική Μεσόγειο.
- Να εξασφαλίσει ότι η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης θα προχωρούσε σε αμοιβαία οριοθέτηση ΑΟΖ, επιτρέποντας στην Τουρκία να κάνει αποφασιτσικό βήμα στην στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» (παράνομο Μνημόνιο, το οποίο ακυρώνει την Ελληνική ΑΟΖ από το Καστελόριζο μέχρι την Κρήτη).
2. Ο Χαφτάρ αδυνατεί να κερδίσει τον πόλεμο, ο ρόλος της Ρωσίας
Η εξέλιξη των συγκρούσεων έδειξε ότι η πλευρά του στρατάρχη Χάφταρ δεν μπορούσε να πετύχει την κρίσιμη στρατιωτική νίκη που θα επέτρεπε την ριζική αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων στην Λιβύη, η οποία θα ευνοούσε την Ελλάδα.
Εν αντιθέσει με τις προσδοκίες της Αθήνας, το τελευταίο διάστημα έχει υποστεί σημαντικές ήττες, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας μιας κρίσιμης βάσης. Το κυριότερο, όμως, πρόβλημα του Χαλίφα Χαφτάρ είναι ότι η Μόσχα δείχνει να χάνει την υπομονή της μαζί του.
Ίσως γι’ αυτό οι Ρώσοι δίνουν προσωρινά έδαφος δράσης στους Τούρκους, προκειμένου οι ήττες να πλήξουν το γόητρο του Χάφταρ και να αντικατασταθεί. Βέβαια όλα αυτά είναι σχετικά και οι αποφάσεις αλλάζουν εν μία νυκτί.
Η Μόσχα θέλει να κατοχυρωθεί, όπως στην Συρία, ως η δύναμη που θα μπορούσε να εγγυηθεί μια πολιτική λύση, πιέζοντας την πλευρά της Τρίπολης να αποδεχτεί μια ειρηνευτική διαδικασία. Γι’ αυτό το λόγο, ουδέποτε αναγνώρισε τον Χαφτάρ ως ηγέτη της Λιβύης, παρότι αυτός το επεδίωξε.
Ίσως ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, να πρέπει να «ενοχλήσει» τηλεφωνικά τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλ. Πούτιν.
Αίγυπτος
Βλέποντας λοιπόν η Αθήνα, πως ο Χάφταρ χάνει έδαφος, κινείται πλέον στην κατεύθυνση ενεργοποίησης των επαφών και του συντονισμού με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, καθώς μετράει αντίστροφα ο χρόνος στην Λιβύη για την εξέταση του αιτήματος της τουρκικής κρατικής εταιρίας ΤΡΑΟ για άδεια ερευνών σε «Λιβυκές θαλάσσιες ζώνες» (βλ. νότια της Κρήτης).
Ως εκ τούτου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε χθες μακρά τηλεφωνική συνομιλία με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι, όπου σύμφωνα και με την ανακοίνωση του εκπροσώπου της αιγυπτιακής Προεδρίας, συζητηθήκαν οι διμερείς σχέσεις αλλά και οι περιφερειακές εξελίξεις. Εκτός των άλλων, τονίσθηκαν τα κοινά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, εκφράστηκε στήριξη στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της περιοχής, ενώ σε ό,τι αφορά στην Λιβύη συμφωνήθηκε ότι οι ξένες παρεμβάσεις εντείνουν την κρίση προς όφελος των ξένων δυνάμεων που παρεμβαίνουν (βλ. Τουρκία) και εις βάρος των συμφερόντων του λιβυκού λαού.
Σημειώνεται πως η Αίγυπτος δεν επιθυμεί την επικράτηση του συμμάχου της Τουρκίας Σάρατζ στην Λιβύη, καθώς ο ισλαμιστής πολιτικός προέρχεται από την μουσουλμανική αδελφότητα, η οποία απειλεί να ανακτήσει την εξουσία στο Καιρό από τον Αλ Σίσι.
Ισραήλ
Χθες όμως υπήρξε και η πρώτη τηλεφωνική επαφή του Ν.Δένδια με τον νέο ισραηλινό ΥΠΕΞ Γκ. Ασκεναζι (ο γνωστός Τουρκοφάγος, ΕΔΩ) στην οποία έγινε ανασκόπηση των περιφερειακών εξελίξεων και εκφράσθηκε και η στήριξη στις Τριμερείς συνεργασίες.
Ο κ.Ασκενάζι ο οποίος είχε τηλεφωνική συνομιλία και με τον Κύπριο ομόλογο του Ν.Χριστοδουλίδη, είναι πρώην ΑΓΕΕΘΑ του Ισραήλ και εναντίον του έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από την Τουρκία λόγω της εμπλοκής του ως ανώτατου αξιωματικού στην επιδρομή των ισραηλινών κομάντος στο πλοίο Μαβη Μαρμαρά, το 2010 που έχει προκαλέσει και το ρήγμα στις σχέσεις των δυο χωρών.
Η κατάσταση βέβαια στο Ισραήλ είναι λίγο πολύπλοκη, καθώς εκκρεμεί ακόμα η δικαστική υπόθεση εις βάρους του πρωθυπουργού της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ ενδεχομένως να υπάρχουν φωνές, οι οποίες ζητούν την επαναπροσέγγιση με την Τουρκία (κυρίως από τους αριστερόστροφους του Ισραήλ).
Η παρούσα κυβέρνηση πάντως φέρεται να θέλει να συνεχίσει την συνεργασία, με Ελλάδα και Κύπρο, σε περιφερειακό πλαίσιο και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για την Ανατολική Μεσόγειο, όπου η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας γίνεται πλέον απειλητική όχι μόνο για τις δύο χώρες του Ελληνισμού, αλλά και για άλλους περιφερειακούς παίκτες.
