Έρχεται σκληρότερη επιτροπεία για την Ελλάδα από άλλες μετα-μνημονιακές χώρες της Ε.Ε.

Τα δάνεια που έχει λάβει είναι πολλαπλάσια, οι νόμοι που έχει θεσπίσει περιλαμβάνουν μέτρα και δεσμεύσεις 10ετιών

και η διαπραγμάτευση που ξεκίνησε για νέο κύκλο μεσοπρόθεσμων παρεμβάσεων στο χρέος δεν θα έρθει χωρίς ανταλλάγματα, που ήδη ονοματίζονται “αιρεσιμότητες” αντί για “προαπαιτούμενα”. Ο λόγος για το πλαίσιο που οριοθετεί για την Ελλάδα μια αυστηρότερη εποπτεία από ό,τι έχουν τα υπόλοιπα κράτη που βγήκαν από μνημόνια.

Άλλωστε, αυτό το παραδέχονται τις τελευταίες μέρες σε δηλώσεις τους τόσο ο Επίτροπος Μοσκοβισί –που ολοκλήρωσε χθες έναν μαραθώνιο γύρο επαφών στην Αθήνα– όσο και άλλοι κοινοτικοί αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και η ελληνική πλευρά. Ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος πρόσφατα μίλησε και για μία “αρκετά καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα” εξηγώντας ότι μετά τον Αύγουστο του 2018 σιγά-σιγά θα μειώνεται η επιτήρηση.

Αλλά και ο κύριος Μοσκοβισί επισήμανε ότι μετά το πρόγραμμα η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει “προοδευτικά” μία κανονική χώρα της Ευρωζώνης με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα επανέλαβε πολλάκις ότι δεν θα υπάρχει επόμενο Μνημόνιο, ούτε προληπτική πιστοληπτική γραμμή, αλλά “κάποια επιτήρηση η οποία θα είναι ανάλογη με αυτή που αντιμετωπίζει η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ιρλανδία”, τα άλλα “πρώην” μνημονιακά κράτη. Εξήγησε ότι οι οικονομικές πολιτικές της Ελλάδας θα παρακολουθούνται μέσω της διαδικασίας που ονομάζουμε Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. 

Ωστόσο, ο Επίτροπος επισήμανε και ότι θα πρέπει να υπάρξει και ένας μηχανισμός με τον οποίο θα ελέγχεται ότι η Ελλάδα θα εφαρμόζει το πρόγραμμα που η ίδια θα ανακοινώσει. Εξήγησε ότι επειδή πολλές από τις δεσμεύσεις του προγράμματος θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται για μεγάλο διάστημα μετά τη λήξη του προγράμματος, χρειάζεται να υπάρξει μια κατάλληλη μορφή εποπτείας στη συνέχεια. Μάλιστα έκανε σαφές ότι αν στο μέλλον εφαρμοστούν υπεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές, τότε “δεν θα υπάρξει περαιτέρω ανάγκη για λιτότητα”. Προανήγγειλε μάλιστα μια ταχεία διαδικασία. Δήλωσε στην ΕΡΤ ότι “πριν από τη συζήτηση για το χρέος θα σχεδιάσουμε σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, αφού λάβουμε υπόψη όλους τους οικονομικούς παράγοντες, μια αναπτυξιακή στρατηγική, προκειμένου να επιστρέψει η Ελλάδα στο ευρωπαϊκό εξάμηνο τον Απρίλιο”.

Γι’ αυτό ίσως και οι “θεσμοί” αποφάσισαν να επιταχύνουν κατά 1 μήνα την επιστροφή τους στην Αθήνα. Τα κλιμάκια έρχονται μετά το Eurogroup της 19ης Φεβρουαρίου (έως τότε θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να κλείσει την 3η αξιολόγηση) και οι επικεφαλής προγραμματίζουν κάθοδο για τις 26 Φεβρουαρίου…

Η αυστηρότερη εποπτεία

Η γραμμή εκκίνησης των διαπραγματεύσεων για το μεταμνημονιακό πλαίσιο, λοιπόν, ξεκινά από αρνητικό σημείο. Η Ελλάδα με το Μεσοπρόθεσμο του 2017 και τον εφαρμοστικό νόμο που το συνόδευε, έχει δεσμευθεί για έναν διαφορετικό τρόπο επιτήρησης από αυτόν που ισχύει στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ενώ, λοιπόν, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη που βγήκαν από Μνημόνιο έχουν ειδική αυξημένη εποπτεία (με εξαμηνιαίες αποστολές προόδου και εκθέσεις συμμόρφωσης) που θα συνεχιστούν έως ότου αποπληρωθεί το 75% των δανείων τους, η Ελλάδα έχει δεσμευτεί και για συγκεκριμένη δημοσιονομική προσαρμογή.

Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2021 και για πολύ υψηλά πλεονάσματα (πάνω από το 2% κατά μέσο όρο) τις επόμενες 10ετίες προκειμένου να μειώσει το χρέος. Ανάλογες δεσμεύσεις δεν υπάρχουν ούτε στο ειδικό πλαίσιο αυξημένης μεταμνημονιακής εποπτείας ούτε στο “γενικό” πλαίσιο του “Ευρωπαϊκού Εξαμήνου” που αφορά όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Το πλαίσιο αυτό της Ε.Ε. ορίζει διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος αν το έλλειμμα ξεπεράσει το 3% του ΑΕΠ (σ.σ. βγήκε από αυτή τη διαδικασία η Ελλάδα στο τέλος του 2017), αλλά και συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους διαφορετικούς ανά κράτος για τον λόγο μείωσης του χρέους μέσα από την πορεία των “διαρθρωτικών”, όπως ονομάζονται, πρωτογενών πλεονασμάτων.

Ο λόγος για στόχους πολύ χαμηλότερους από το 3,5% του ΑΕΠ που προσπαθεί να πετύχει η Ελλάδα και αφορούν τα  πλεονάσματα που συνδέονται με τον οικονομικό κύκλο (σ.σ. δηλαδή απαιτούν χαμηλότερη προσπάθεια την περίοδο της ύφεσης  ώστε να μην πνίγουν την οικονομία και αντίστροφα την περίοδο της ανάπτυξης).

Η Ιταλία

Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Ιταλίας (της οποίας το χρέος πλησιάζει με το Ελληνικό) ο στόχος είναι το 2019 ένα διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,1% του ΑΕΠ όταν το Ελληνικό προβλέπεται να είναι στο 5% του ΑΕΠ (σ.σ. αντιστοιχούν σε πρωτογενή πλεονάσματα όπως τα γνωρίζουμε στο 3,7% για την Ελλάδα και στο 1,5% του ΑΕΠ για την Ιταλία). Έτσι, μπορεί να γίνει αντιληπτό το πόσο διαφορετική είναι η αντιμετώπιση της ελληνικής οικονομίας.

Βεβαίως, μετά το τέλος του Μνημονίου ο στόχος των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν μπορεί να είναι δεσμευτικός για την Ελλάδα αν δεν υπάρξει άλλη “επιτήρηση”. Δηλαδή, μπορεί η όποια κυβέρνηση έναν νόμο να τον αλλάξει. Αυτός είναι και ο  λόγος –κατά πολλούς– της “ανάγκης” για αυξημένη εποπτεία, καθώς τα λεφτά που έχουν δώσει οι δανειστές είναι πολλά.

Τι ισχύει σε άλλα κράτη-μέλη

Η Ισπανία έλαβε περίπου 38,9 δισ. ευρώ και τελεί σε καθεστώς εξαμηνιαίων ελέγχων μετά μνημονικής εποπτείας (πέραν δηλαδή των ετήσιων ελέγχων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου). Σε αντίστοιχους ελέγχους τελεί η Κύπρος με την πρόβλεψη (αν δεν εξοφλήσει πρόωρα τα δάνεια που έχει λάβει) να εξέλθει από αυτό το καθεστώς το 2029, σύμφωνα με την Επιτροπή. Η Ιρλανδία αναμένεται να βγει από το ίδιο καθεστώς το 2031 και η Πορτογαλία το 2026.

Όσο για το “Ευρωπαϊκό Εξάμηνο”, προβλέπει εκ των προτέρων ανακοίνωση των προϋπολογισμών για το επόμενο έτος (τον Απρίλιο) ώστε να αποφανθεί η Επιτροπή αν είναι συμβατοί με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Αν υπάρχουν αποκλίσεις τότε εκ των υστέρων απευθύνονται συστάσεις για παρεμβάσεις με τις οποίες οφείλουν βάση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει να προσαρμόζονται τα κράτη – μέλη, αν και δεν συμβαίνει πάντα αυτό.

Εντολή “θεσμών”: πρώτα η συμφωνία για την εποπτεία, μετά για το χρέος

Σύμφωνα με πληροφορίες από ελληνικές πηγές, υπάρχει  ένας απόλυτος όρος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το χρέος. Φέρεται να ζητείται οι αποφάσεις για τη μετα-μνημονιακή εποπτεία, στις βασικές τους έστω αρχές, να έχουν ληφθεί πριν από τις αποφάσεις για το χρέος. Και τούτο διότι θα πρέπει οι δανειστές, όπως αναφέρουν κοινοτικές πηγές, να έχουν λάβει εκ των προτέρων κάποιες “λογικές διαβεβαιώσεις από την Ελλάδα για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και μετά το τέλος του Μνημονίου”.

Και καθώς και οι αποφάσεις για το χρέος συνδέονται και με το λεγόμενο γαλλικό κλειδί(δηλαδή με τη σύνδεση των παρεμβάσεων στο χρέος με τον μελλοντικό ρυθμό ανάπτυξης) διαμορφώνεται ένα τρίπτυχο διαπραγματεύσεων που πρέπει να τελειώσουν σε πολύ σύντομο χρονικό ορίζοντα.

Νέα γενιά προαπαιτούμενων

Τα νέα μεταμνημονιακά “προαπαιτούμενα” ή “αιρεσιμότητες” όπως ονοματίζονται σε κάποιους διαπραγματευτικούς κύκλους,  προτείνεται να συνδέονται όχι μόνο με το πακέτο για το χρέος που θα ξεδιπλωθεί…  προοδευτικά αλλά και με την επιστροφή των κερδών ομολόγων που διακρατούν κεντρικές τράπεζες (ANFA/SMP).

Όσο για το Εθνικό Σχέδιο που έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση να φέρει πριν από το Πάσχα, φέρεται ότι θα έχει τον ρόλο του Δούρειου Ίππου αφού θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να ταυτίζεται πλέον με τις επιταγές του “Ευρωπαϊκού Εξαμήνου” από τις οποίες εξαιρείται προς το παρόν η Ελλάδα (λόγω Μνημονίου που είναι πιο δεσμευτικό), αλλά, σύμφωνα με τον Επίτροπο Μοσκοβισί, πλέον θα πρέπει να ενταχθεί. Έτσι, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Μεταρρυθμίσεων που οφείλει να υποβάλλει την άνοιξη αλλά και του Νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος (πολυετής προϋπολογισμός 2019-2021) θα ξεκινήσει η “ειδική” ένταξη της Ελλάδας στο “Ευρωπαϊκό Εξάμηνο”.

(capital)

ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΙΕΣ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ

Κύρια Θέματα

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΓΟΡΩΝ

Κάθε μέρα μαζί