Ανακατατάξεις στην Γηραιά Ήπειρο; Η Ευρώπη φέρεται να έχει βαρεθεί τις εμπορικές απειλές του Ντόναλντ Τραμπ — και διερευνά μια τολμηρή, όπως χαρακτηρίζεται, κίνηση να κοιτάξει ανατολικά αντί για δυτικά για να βρει εταίρους που θέλουν να παίξουν σύμφωνα με τους κανόνες.
Οι μονομερείς δασμοί του Τραμπ — οι οποίοι θα μπορούσαν να φτάσουν έως και 50% από τις 9 Ιουλίου εάν οι διαπραγματευτές της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία — φαίνεται πως έχουν βάλει δύσκολα στην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Υπάρχει η τάση να υπάρξει συνεργασία με την CPTPP, μια εμπορική ομάδα με επίκεντρο τον Ειρηνικό που περιλαμβάνει έθνη με παρόμοιο τρόπο σκέψης, δηλαδή τον διεθνιστικό, όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και το Μεξικό.
Μεταξύ αυτών, οι 39 χώρες της ΕΕ και (βαθιά ανάσα) η Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Διατλαντική Εταιρική Σχέση (Trans-Pacific Partnership) αντιπροσωπεύουν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου, αναφέρει το Politico. Ο σχηματισμός ενός συνασπισμού πρόθυμων θα μπορούσε, υποστηρίζουν οι υποστηρικτές του, να σηματοδοτήσει ένα πρώτο βήμα προς την αναδιάρθρωση της διεθνούς εμπορικής τάξης. Ουσιαστικά τα διεθνιστικών κυβερνήσεων κράτη θα γίνουν μια ακόμα ομάδα, ένα τραστ κρατών, όπως συμβαίνει με οργανισμούς της αντίπαλης πλευράς (βλ. BRICS).
Άραγε, όταν όλοι οργανωθούν κάπου θα επιχειρηθεί η ένωση όλων σε ένα υπερτράστ κρατών;
Σε μια ομιλία προς τους ηγέτες της ΕΕ , η von der Leyen μετέτρεψε σε πραγματικότητα προηγούμενα σχόλια σχετικά με την πιθανή συνεργασία με την CPTPP. Η νέα ομάδα θα επανασχεδιάσει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου, είπε, μεταρρυθμίζοντας ή ίσως ακόμη και αντικαθιστώντας τον φορέα κανόνων του παγκόσμιου εμπορίου.
Ένα τέτοιο σχέδιο θα «έδειχνε στον κόσμο ότι το ελεύθερο εμπόριο με μεγάλο αριθμό χωρών είναι δυνατό σε βάση βασισμένη σε κανόνες», δήλωσε η von der Leyen μετά από μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη το βράδυ. «Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο νομίζω ότι θα πρέπει πραγματικά να συμμετάσχουμε, επειδή η CPTPP και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ισχυρές».
Αλλά πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει ο σχηματισμός ενός τέτοιου συνασπισμού πρόθυμων;
Μια ιδέα θα ήταν να αναληφθεί μια εκ των προτέρων δέσμευση για την τήρηση των καθιερωμένων κανόνων του πολυμερούς εμπορίου, δήλωσαν οι βετεράνοι διαπραγματευτές για το εμπόριο Τιμ Γκρόζερ, Στιβ Βερχόλ και Τζον Κλαρκ στο Politico.
Ο Γκρόζερ, πρώην υπουργός Εμπορίου της Νέας Ζηλανδίας, ο Φέρχολ, προηγουμένως επικεφαλής διαπραγματευτής του Καναδά για το εμπόριο, και ο Κλαρκ, μέχρι πρόσφατα ανώτερος διαπραγματευτής της ΕΕ για το εμπόριο, δήλωσαν ότι οι 39 χώρες της ΕΕ και της CPTPP θα πρέπει, σε πρώτο βήμα, να δεσμευτούν σε μια «Συμφωνία Αναστολής» για να διατηρήσουν τις αγορές τους ανοιχτές η μία στην άλλη.
«Αυτό που θα έκανε είναι να στείλει ένα τεράστιο μήνυμα στην Ουάσινγκτον ότι ένα πολύ σημαντικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των παραδοσιακά στενότερων εταίρων των Ηνωμένων Πολιτειών, παραμένει προσηλωμένο στο σύστημα που βασίζεται σε κανόνες», ανέφεραν.
Οι ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να ενταχθούν στην CPTPP, παλαιότερα γνωστή ως Trans-Pacific Partnership, κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα. Αλλά ο αντιδιεθνιστής δεξιός Τραμπ αποσύρθηκε το 2017 , αφού ανέλαβε τα καθήκοντά του για πρώτη φορά, προτού η συμφωνία οριστικοποιηθεί.
Ο Ιγνάθιο Γκαρσία Μπερσέρο, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το εμπόριο, πιστεύει ότι η πιθανή εταιρική σχέση δεν θα πρέπει να κλείσει την πόρτα στους Αμερικανούς προς το παρόν, ούτε θα πρέπει να θεωρηθεί ως κίνηση εχθρότητας προς τον Τραμπ.
Ωστόσο, «αν οι ΗΠΑ δεν είναι έτοιμες να ενταχθούν επειδή δεν πιστεύουν ότι η λύση σε αυτά τα προβλήματα είναι οι κανόνες, άλλοι θα πρέπει να προχωρήσουν χωρίς τις ΗΠΑ».
Άραγε θα πετύχει αυτό το εγχείρημα;
