Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, επιμένει να κινείται εκτός ευρωπαϊκού στόχου και μάλιστα συνεχίζει για τρίτο συνεχή μήνα να μην εναρμονίζεται με τον μέσο πληθωρισμό της Ευρωζώνης, απέχοντας κατά 1,7%. Τα στοιχεία για τον Ιούλιο, που δημοσίευσε η Eurostat για την Ελλάδα, έδειξαν πως ο πληθωρισμός ανέβηκε στο 3,7% ακόμα υψηλότερα από το επίπεδο του Ιουνίου, όταν είχε διαμορφωθεί στο 3,6% εμφανίζοντας τη χώρα μας με την τέταρτη υψηλότερη αύξηση των τιμών, μετά από την Εσθονία με 5,6%, τη Κροατία και Σλοβακία με 4,5% και τη Λετονία με 3,9%. Η μηνιαία αύξηση 0,1% που κατέγραψε ο πληθωρισμός στη χώρα μας τον Ιούλιο μπορεί να είναι μικρή σε σύγκριση με τον Ιούνιο, αλλά οφείλεται κυρίως στη μείωση των τιμών κατά 0,3% λόγω της έναρξης των εκπτώσεων στα μέσα Ιουλίου. Επίσης, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, στην Ευρωζώνη ο δείκτης τιμών καταναλωτή σταθεροποιήθηκε στο 2% και τον Ιούλιο συνεχίζοντας να κινείται εντός στόχου της ΕΚΤ.

Όπως διαπιστώνεται από την αρχή του έτους οι «τρεις επιταχυντές» του πληθωρισμού είναι η διατήρηση των αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων, των υπηρεσιών και της ενέργειας. Ο δείκτης τροφίμων και ποτών στη χώρα μας σημείωσε τον Ιούλιο ετήσια αύξηση 3,3% από 2,4% τον Ιούνιο, ενώ και στην Ευρωζώνη ο αντίστοιχος δείκτης επίσης αυξήθηκε στα ίδια επίπεδα σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Η αύξηση αποδίδεται κυρίως στις ανατιμήσεις σε νωπά φρούτα και νωπά λαχανικά, με τη κατάργηση από την 1η Ιουλίου 2025 του πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους. Στο σκέλος των τροφίμων, πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε η πτωτική πορεία των τιμών στο ελαιόλαδο. Η αύξηση του δείκτη τιμών στις υπηρεσίες στην Ελλάδα ήταν τον Ιούλιο 5,2%, η τρίτη υψηλότερη μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, με μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στη Σλοβακία με 7,6% και την Κροατία με 6,6%. Σε επίπεδο Ευρωζώνης οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 3,1%.

Ο ενεργειακός πληθωρισμός παρέμεινε για δεύτερο συνεχή μήνα στην ελληνική οικονομία αναζωπυρώνοντας τον γενικό πληθωρισμό, καθώς οι ανατιμήσεις στην ενέργεια επηρεάζουν με τη σειρά τους τις τιμές σε σειρά βασικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο πληθωρισμός στις τιμές της ενέργειας επανήλθε τον Ιούλιο στην Ελλάδα με +0,7%, έναντι αρνητικού πληθωρισμού -2,5% στην Ευρωζώνη, καταγράφοντας την πέμπτη υψηλότερη αύξηση. Ο Ιούλιος έφερε αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος, καθώς η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τον Ιούνιο. Συγκεκριμένα, η μέση χονδρική τιμή κινήθηκε άνω των 100 ευρώ ανά Mwh, σημειώνοντας επιπλέον αύξηση περίπου 18%. Ως εκ τούτου, τα «πράσινα» τιμολόγια του Αυγούστου θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους. Τον Ιούλιο, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια λόγω των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, ασκώντας ανοδική πίεση στις τιμές. Ενώ, όμως, καύσωνας και χαμηλά αποθέματα νερού σπρώχνουν προς τα πάνω τις τιμές ρεύματος στα τιμολόγια, η ΔΕΗ ξαφνικά ενημέρωσε ότι από την 1η Αυγούστου αλλάζει τα όρια της ζώνης χαμηλής κατανάλωσης από 500 KWh τον μήνα σε 200, μειώνοντας κατά περίπου 50% τις κιλοβατώρες που θα μπορεί ένα νοικοκυριό να πληρώνει με τη χαμηλότερη τιμή ρεύματος.

Με βάση τα αναλυτικά στοιχεία για τον προηγούμενο μήνα, συνεχίστηκε η ανοδική πορεία των τιμών στα ενοίκια, το ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς και το φυσικό αέριο, ενώ συνεχίστηκε η πτωτική πορεία στα καύσιμα-λιπαντικά. Σημαντική αύξηση κατέγραψε ο κλάδος της διατροφής με ανατιμήσεις σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, με τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης μεταξύ 5%-10% να καταγράφονται σε καφέ, κακάο, τσάι, νωπά ψάρια, φρούτα, ζάχαρη, σοκολάτα, γλυκά, παγωτά και κρέατα. Στον κλάδο των τουριστικών υπηρεσιών, σε ετήσια βάση, οι τιμές των ξενοδοχείων και τα πακέτα διακοπών αυξήθηκαν άνω του 7%. Σε ό,τι αφορά, τέλος, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά προϊόντα, η ετήσια αύξηση τιμών τον Ιούλιο στην Ελλάδα ήταν 1,3%, όσο δηλαδή και τον Ιούνιο, έναντι αύξησης 0,8% στην Ευρωζώνη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ο δομικός πληθωρισμός που εξαιρεί τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας παραμένει υψηλός στην Ελλάδα. Σύμφωνα, μάλιστα, με τη Eurostat, τον Ιούλιο διαμορφώθηκε σε 4,2%, τιμή που είναι η δεύτερη υψηλότερη στην Ευρωζώνη μετά τη Σλοβακία με 5,5%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη παρέμεινε στο 2,3%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι ο πληθωρισμός το 2025 στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί περίπου στο 2,5%-2,6%, δηλαδή σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης του 2,0%. Το συμπέρασμα είναι πως το πρώτο εξάμηνο του 2025 χαρακτήριζεται από επιτάχυνση του πληθωρισμού στην Ελλάδα, με κορύφωση τον Ιούλιο μετά το δίμηνο Μαΐου και Ιουνίου, παραμένοντας σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο δομικός πληθωρισμός υποδηλώνει πιέσεις που πηγάζουν από εσωτερικούς παράγοντες όπως υπηρεσίες, ενοίκια, ενέργεια και είναι σημαντικά αυξημένος κοντά στο 4%. Για το υπόλοιπο του 2025 αναμένεται σταδιακή υποχώρηση από το 2,8% στο 2,5%, αλλά σε επίπεδα μισής μονάδας πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ. Το 2026 προοιωνίζεται περαιτέρω αποκλιμάκωση, ενώ το 2027 προβλέπεται πιθανή κλιμάκωση, λόγω των περιβαλλοντικών ενεργειακών τελών που δυστυχώς θα επιβαρύνουν και πάλι τον τελικό καταναλωτή. Επιπρόσθετα, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξήσει το ΑΕΠ της χώρας στα 145 δισ. ευρώ και να μειώσει την αναλογία του δημόσιου χρέους.

Ως προς τη πορεία του πληθωρισμού στην ΕΕ, οι κινήσεις της ΕΚΤ φαίνεται πως απέδωσαν καρπούς στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, αλλά όχι στη χώρα μας. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ διατήρησε τα επιτόκια αμετάβλητα, λίγες ημέρες πριν την επίτευξη της συμφωνίας-πλαίσιο για τους δασμούς μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Ήταν η πρώτη παύση ύστερα από οκτώ μειώσεις επιτοκίων σε έναν χρόνο, με την επικεφαλής ΕΚΤ να κάνει λόγο για αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων, καθώς και για ανθεκτικότητα της οικονομίας, παρά το εξαιρετικά αβέβαιο περιβάλλον, ιδίως λόγω των εμπορικών διενέξεων. Σημειώνεται ότι -σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του β’ τριμήνου- η οικονομία της Ευρωζώνης επέδειξε ανθεκτικότητα στο δασμολογικό χάος, εμφανίζοντας ανάπτυξη 0,1% έναντι των προβλέψεων για απόλυτη στασιμότητα. Τα στοιχεία για το ΑΕΠ σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού, δίνουν ελπίδες ότι οι επιχειρήσεις προσαρμόζονται στις συνθήκες αβεβαιότητας και πιθανώς μειώνουν την ανάγκη για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ.

Στην Ελλάδα, η επιστροφή του «θερινού πληθωρισμού» το 2025 στα επίπεδα του Δεκεμβρίου 2023 μετά την αύξηση του Ιουλίου στο 3,7% προβληματίζει την εγχώρια αγορά, αφού διευρύνει την οικονομική απόσταση του διαθέσιμου εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης, των μισθών και των τιμών. Είναι χαρακτηριστικό πως το δίμηνο Μαΐου – Ιουνίου και το 15νθήμερο πριν την έναρξη των εκπτώσεων τον Ιούλιο ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της χώρας, καθώς και ο τζίρος το α’ εξάμηνο, κινήθηκαν καθοδικά στην πλειονότητα των επιμέρους καταστημάτων. Ειδικότερα, σημαντική πτώση πωλήσεων, που κυμάνθηκε από 5 έως 10%, καταγράφηκε στην ένδυση-υπόδηση, στα τρόφιμα-ποτά, στα πολυκαταστήματα, τα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων, καθώς και στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων. Στον αντίποδα, αυξήθηκαν οι πωλήσεις από 2-5% σε φαρμακευτικά-καλλυντικά, βιβλία-χαρτικά και έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακό εξοπλισμό. Τι σημαίνει για τους καταναλωτές ο πληθωρισμός και πόσο βλάπτει τα νοικοκυριά είναι γνωστό και μάλιστα με τις τιμές βασικών τροφίμων και ενοικίων να βρίσκονται σε ανοδική πορεία, επηρεάζοντας σημαντικά το κόστος διαβίωσης. Το κύμα των αυξήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα εντείνει το κόστος της στέγασης και των υπηρεσιών. Αυτή η πίεση είναι πιθανό να φέρει ένα σταθερό επίπεδο πληθωρισμού τους φθινοπωρινούς μήνες τουλάχιστον μέχρι να ξεφουσκώσουν οι τιμές της ενέργειας και να αποδώσουν οι παρεμβάσεις στο κόστος στέγασης. Συνολικά, όμως, οι αυξήσεις σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες είναι αυτές που συμβάλλουν καθοριστικά στην αύξηση του συνολικού πληθωρισμού, είτε σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ είτε σύμφωνα με τα εναρμονισμένα στοιχεία της Eurostat και όλοι περιμένουμε να δούμε πώς θα κινηθεί ο πληθωρισμός του Αυγούστου, όπου, λόγω της αυξημένης ζήτησης, μάλλον έπεται ανοδική συνέχεια.

(ΑΠΕ -ΜΠΕ / photo: eurokinissi)