Η θέληση τους να μάθουν, να ανακαλύψουν, το κάθε τι που αφορά την Πρέβεζα, και μεταφέρεται από στόμα σε στόμα, από γενιά σε γενιά, οδήγησε μια παρέα ανθρώπων στην ανακάλυψη του θρυλικού Θεογέφυρου στα Ριζά, ενός φυσικού περάσματος πάνω από το ποτάμι της περιοχής, αλλά και ενός άγνωστου σπηλαίου με σταλακτίτες ανάμεσα στα βράχια.

Ο πρόεδρος της Κοινότητας Ριζών, η ομάδα «για την ΠΡΕΒΕΖΑ», ο τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Δέσπω Μπότση», έγιναν, μια αποστολή εξερεύνησης των μνημείων της φύσης στον τόπο τους.

Ο κ. Ευάγγελος Τσώλης μέλος της Ομάδας «για την ΠΡΕΒΕΖΑ», μεταφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με κάθε λεπτομέρεια τις σκέψεις τους, τις έρευνες που έκαναν, τη διαδρομή που ακολούθησαν έως την ανακάλυψη.

«Πρώτη φορά ακούσαμε για το Θεογέφυρο από τον πρόεδρο της Κοινότητας Ριζών, σε μία συνάντηση, με θέμα την εκδήλωση μνήμης για το ολοκαύτωμα της Δέσπως Μπότση. Ο πρόεδρος Κωνσταντίνος Δρίβας, ανέφερε, πως κάποιοι κάτοικοι του χωριού, κάνουν λόγο για ένα φυσικό πέρασμα, που γεφυρώνει το μικρό ποτάμι που ρέει πλάι στο χωριό, το ρέμα Σαϊντίκ, όπως είναι γνωστό. Το πέρασμα αυτό, ένωνε το μονοπάτι που συνέδεε στο παρελθόν τα Ριζά με το Χειμαδιό. Η περιγραφή του Θεογέφυρου, σαν ένα φυσικό γεφύρι πάνω από το ποτάμι, συνάδει απόλυτα με τη συνήθεια του λαού μας σε διάφορες περιοχές, να αποκαλεί Διαβολογέφυρο ένα γεφύρι που έχτισαν άνθρωποι και με περισσή δυσκολία, σε σχέση με άλλα, κατάφεραν να το στεριώσουν και Θεογέφυρο ένα φυσικό πέρασμα, που μοιάζει να το έχει φτιάξει ο Θεός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούσε το θεογέφυρο κοντά στην Ζίτσα, που δυστυχώς κατέπεσε πριν από χρόνια».

Μετά την πληροφορία, ακολούθησε η απόφαση για αναζήτηση και έρευνα για την εύρεση περισσότερων στοιχείων σχετικά με την περιοχή. Σε επικοινωνία με το ίδρυμα «Ακτία Νικόπολις» ο πρόεδρος κ. Νίκος Καράμπελας παρέπεμψε την ομάδα στο βιβλίο του Σεραφείμ Ξενόπουλου, «Δοκίμιον Ιστορικόν Περί Άρτης και Πρεβέζης». Στο βιβλίο αυτό, που αρχική του έκδοση έγινε το 1884 αναφέρεται: «Αξιοπερίεργον φαινόμαινον του χωρίου τούτου, μέγαν φόβον προξενούν τοις διαβάταις, εστί το Θεογέφυρον επί χάσματος τινός κάτωθεν του οποίου, διέρχεται ο εκ του όρους, εφ’ ου κείται το Μοναστήριον Λεκατσά, εκ της θέσεως Ρόγκια καλουμένης, πηγάζων ποταμίσκος, της Ρηνιάσσης επιλεγόμενος, και εισβάλων εις την θάλασσαν πλησίων του Ναού της Αγίας Τριάδας.»

Ελάχιστες ήταν και οι πληροφορίες που συγκέντρωσαν τα μέλη του τοπικού συλλόγου, καθώς λίγοι από τους ντόπιους θυμούνται ακόμη το Θεογέφυρο, ενώ ελάχιστοι το είχαν δει από κοντά.

Ο κ. Τσώλης συνεχίζει με τον πλέον παραστατικό τρόπο να μας αποκαλύπτει το κάθε βήμα «στον δρόμο για τον θρύλο».

«Αποκομίσαμε λίγες πληροφορίες σχετικά με το μονοπάτι, και από κάποιους ειπώθηκε, πως σε ένα σημείο, σχηματίζεται ένα πρόσωπο, που θυμίζει το πρόσωπο του Ιησού.

Την Κυριακή 11 Μαΐου ορίστηκε η μέρα αναζήτησης του θρυλικού Θεογέφυρου. Η παρέα μας αποτελείται από τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας Ριζών, τα μέλη της ομάδας «για την ΠΡΕΒΕΖΑ» Κώστα Πιέτα, Δέσποινα Σάλιαρη και Ευάγγελο Τσώλη και τα μέλη του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου «Δεσπω Μπότση» Λαμπρινή Σαραμπασίνα, Τάκη Φωτόπουλο και Σπύρο Χριστόπουλο. Μετά από μία σύντομη επίσκεψη στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας, μπαίνουμε στα αυτοκίνητα και ακολουθούμε προς τα πάνω τον αγροτικό δρόμο, μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, καθώς η Άνοιξη βρίσκεται στο απόγειό της. Περνάμε κάτω από τη «Γέφυρα της Δέσπως» και φτάνοντας στο τέλος του δρόμου, αφήνουμε τα αυτοκίνητα και συνεχίζουμε με τα πόδια μέχρι την αγροτική υδρομάστευση. Ψηλά χόρτα εμποδίζουν τη θέα προς το ποταμάκι, περνώντας όμως ανάμεσά τους, φτάνουμε στην κοίτη του, όπου ρέει αρκετό νερό.

Το τοπίο δεν διαφέρει από ανάλογα μέρη σε κοίτες ποταμών, αυτή την εποχή. Πυκνή καταπράσινη βλάστηση, όπου κυριαρχούν τα πλατάνια, πλαισιώνει την χαλικόστρωτη κοίτη. Σε πολλά σημεία, υπάρχουν μεγάλα βράχια και συσσωρευμένα ξερά ξύλα που κατεβάζει το ρέμα. Αρχίζουμε να ανηφορίζουμε κόντρα στο ρεύμα του ποταμού. Ένα μεγάλο δέντρο δάφνης μας ξαφνιάζει ευχάριστα. Η διαδρομή είναι αρκετά εύκολη, αν και σε αρκετές περιπτώσεις αναγκαζόμαστε να περπατάμε μέσα στα νερά του ποταμού ή να σκαρφαλώνουμε για να περάσουμε βράχια ή πεσμένους κορμούς. Μετά από 10 λεπτά περπάτημα περίπου, παρατηρούμε ,πως οι όχθες του ποταμού γίνονται ολοένα πιό ψηλές και πιό απότομες. Σταδιακά, η κοίτη μετατρέπεται σε ένα στενό φαράγγι με ψηλές και απότομες ορθοπλαγιές, που πολλές φορές συγκλίνουν μεταξύ τους.

Σε ένα σημείο, το τοπίο πραγματικά μας μάγεψε. Η δεξιά ορθοπλαγιά, της οποίας το πάνω μέρος εξέχει αρκετά, δημιουργεί ένα κοίλωμα κατάφυτο από μικρά πράσινα φυτά. Σταγόνες νερού πέφτουν παντού σαν βροχή. Πλησιάζοντας βλέπουμε, ότι οι σταγόνες πέφτουν αφού περάσουν μέσα από αναρίθμητους μικρούς σταλακτίτες. Το στενό φαράγγι με την καταπράσινη πλαγιά και ο ήχος από τις σταγόνες του νερού που πέφτουν, δημιουργούν ένα πανέμορφο και υποβλητικό τοπίο.

Σε λίγο διακρίνουμε από μακριά το άνοιγμα ενός σπηλαίου με τριγωνικό σχήμα. Βλέπουμε επιτέλους το Θεογέφυρο. Πλησιάζοντας βλέπουμε της πραγματικές διαστάσεις του ανοίγματος και εντυπωσιαζόμαστε. Φτάνοντας στην αρχή του σπηλαίου μένουμε άφωνοι. Κανείς μας δεν περίμενε να αντικρύσει ένα τόσο μεγάλο σπήλαιο. Στην οροφή του, δύο μεγάλα ανοίγματα επιτρέπουν να περνά το φως της ημέρας. Σταλακτίτες υπάρχουν σε πολλά σημεία και ιδιαίτερα στην δεξιά πλευρά, όπου υπάρχουν και πολλοί παραπετασματοειδείς σταλακτίτες. Ενώ έχουμε μείνει όλοι άφωνοι, ακούγεται η φωνή του Κωνσταντίνου που έχει εντοπίσει το πρόσωπο. Κοιτάμε όλοι προς τα εκεί που δείχνει. Δύσκολα το διακρίνει κανείς στην αρχή, όμως σιγά-σιγά βλέπουμε να σχηματίζεται ένα πρόσωπο, που ναι πραγματικά, θυμίζει έντονα το πρόσωπο του Ιησού.

Αφού σκαρφαλώσουμε, με αρκετή δυσκολία είναι η αλήθεια, τα βράχια στην αρχή του σπηλαίου, προχωράμε στο εσωτερικό. Τα ανοίγματα της οροφής φαίνονται πολύ πιο επιβλητικά. Δεξιά, πάνω σε ένα βράχο, ένας πολύ εντυπωσιακός σχηματισμός από σταλακτίτες τραβά την προσοχή μας. Φτάνουμε στην έξοδο του σπηλαίου, που είναι πολύ πιό μικρή από την είσοδο. Το περνά μέσα από το σπήλαιο. Υποθέτουμε, πως από πάνω θα βρίσκεται το πέρασμα από όπου περνούσαν οι άνθρωποι. Σίγουρα δεν περιμέναμε να δούμε κάτι τόσο εντυπωσιακό. Ο ενθουσιασμός μας είναι μεγάλος. Στον δρόμο της επιστροφής, κανονίζουμε την επόμενη Κυριακή να ψάξουμε την κορυφή του Θεογέφυρου, το πέρασμα.

Την επόμενη Κυριακή η ομάδα συναντιέται ξανά. Μαζί μας αυτή τη φορά είναι ο Χρήστος Φωτόπουλος, η Χαρά Σάλιαρη και ο Περικλής Λιώλης, που γνωρίζει πάρα πολύ καλά το μονοπάτια γύρω από το χωριό. Ο Περικλής προτείνει να επισκεφτούμε πρώτα μια άλλη τοποθεσία που οι ντόπιοι ονομάζουν “Σκοτεινή”. Αυτή τη φορά πρέπει να κατέβουμε μια απότομη πλαγιά για φτάσουμε στην κοίτη του ποταμού. Το κατέβασμα είναι αρκετά δύσκολο, φτάνουμε ωστόσο στο ποταμάκι και ξεκινάμε να ανηφορίζουμε κόντρα στο ρεύμα. Το τοπίο ίδιο και εδώ. Ψηλά δέντρα και έντονη βλάστηση. Εδώ όμως, η αριστερή πλαγιά είναι πιό ψηλή σε σχέση με τη δεξιά και σχηματίζει κοίλωμα, όπου υπάρχουν σταλακτίτες. Το φαράγγι όμως, δεν είναι πολύ βαθύ. Μετά από λίγο φτάνουμε στην ¨Σκοτεινή¨. Πρόκειται για ένα άνοιγμα του φαραγγιού, όπου το νερό να πέφτει από ένα μικρό καταρράκτη. Στη βάση του καταρράκτη, σχηματίζεται μία μικρή λιμνούλα με καθαρό νερό. Πραγματικά πανέμορφο το περιβάλλον.

Παίρνουμε τον δρόμο του γυρισμού και πάμε προς αναζήτηση του Θεογέφυρου. Το μονοπάτι είναι πιό βατό, κινούμαστε ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση που μας δυσκολεύει αρκετά. Μετά από δέκα περίπου λεπτά, βλέπουμε μπροστά μας το θρυλικό πέρασμα. Δεν το καταλαβαίνει κανείς εύκολα, καθώς βλέπει ένα στενό μονοπάτι σε ένα σημείο που το φαράγγι είναι πολύ βαθύ. Το νερό, δεν φαίνεται και διακρίνονται μόνο βράχια. Υποθέτουμε πως βρισκόμαστε στο πάνω μέρος της σπηλιάς, που είδαμε την προηγούμενη Κυριακή. Η προσπάθειά μας να βρούμε τα δύο ανοίγματα της οροφής, αποβαίνει άκαρπη εξαιτίας της πυκνής βλάστησης.

Ο ενθουσιασμός διακατέχει όλη την ομάδα. Καταφέραμε να εντοπίσουμε το θρυλικό Θεογέφυρο, τόσο το πέρασμα για τους ανθρώπους, αλλά και το πέρασμα για το νερό, ανακαλύψαμε μία σχεδόν άγνωστη σπηλιά και εντοπίσαμε μια ακόμη πανέμορφη τοποθεσία. Δεν έχει σημασία αν το παλιό μονοπάτι έχει κλείσει από τη βλάστηση. Το Θεογέφυρο βρίσκεται ακόμα εκεί, όπως και η σπηλιά και η Σκοτεινή και περιμένουν εκείνες και εκείνους, που αγαπούν τα μνημεία της φύσης να πάνε να το δουν».

Η Τοπική Κοινότητα Ριζών, ο πολιτιστικός σύλλογος «Δέσπω Μπότση» και η ομάδα «για την ΠΡΕΒΕΖΑ» έχουν στα άμεσα σχέδιά τους, να σηματοδοτήσουν τα μονοπάτια, εφόσον αυτό βέβαια είναι εφικτό, ώστε περισσότεροι συμπολίτες μας αλλά και επισκέπτες της περιοχής, να μπορούν να χαρούν τα μοναδικά αυτά φυσικά μνημεία.

Μαίρη Τζώρα – ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: pixabay