Μετά το κοινό της Ημαθίας, τώρα και η Θεσσαλονίκη έχει τη δυνατότητα να ακολουθήσει τα χνάρια του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα βάθη της Ασίας. Πρόκειται για την έκθεση φωτογραφιών του Πάρι Γαβριηλίδη, του ανθρώπου που βρέθηκε σε μέρη μακρινά, συλλέγοντας εικόνες και στοιχεία για τον Μακεδόνα στρατηλάτη.

Η έκθεση με τίτλο «Στ’ αχνάρια του Μεγαλέξανδρου» στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας και Θράκης δεν αποτελεί απλώς μια εικαστική πρόταση. Είναι ένα πυκνό ημερολόγιο γεγονότων, προσώπων και τόπων, που αποκτούν ζωή μέσα από τη ματιά ενός ανθρώπου ο οποίος αφιερώθηκε πραγματικά στο συγκεκριμένο ταξίδι. «Μετά τις θεματικές ξεναγήσεις στο Μουσείο των Αιγών -οι οποίες συνεχίζονται- βρίσκομαι πλέον και στη Θεσσαλονίκη για να δώσω ένα καλό στίγμα του ταξιδιού μου», δηλώνει ο Πάρις Γαβριηλίδης στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και θυμάται ότι το οδοιπορικό που πραγματοποίησε με έναν συνάδελφό του μετά τη συνταξιοδότησή τους χρειάστηκε δυόμισι χρόνια προετοιμασίας και διήρκησε τελικά 32 ημέρες.

Οι σημαντικότεροι σταθμοί αυτής της διαδρομής συστήνονται στον επισκέπτη μέσα από τις καλαίσθητες φωτογραφίες και τις αντίστοιχες περιγραφές, αλλά και μέσα από τον ίδιο τον ταξιδιώτη, που μοιράζεται λεπτομέρειες της εμπειρίας του. Η πρώτη στάση στην έκθεση γίνεται στον χάρτη, στον οποίο διαγράφεται ολόκληρο το τόξο του ταξιδιού: Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Κιργιστάν και, πιο βόρεια, το Καζακστάν, όπου επισκέφθηκαν τα δύο γκουλάγκ της σταλινικής περιόδου που είναι σήμερα ανοιχτά στο κοινό. Ανάμεσα στις διαδρομές, σημαδεμένες με το γράμμα «Α», βρίσκονται οι πέντε περιοχές που σχετίζονται με τον Μέγα Αλέξανδρο, οι σύγχρονες αντανακλάσεις μιας πορείας 2.500 ετών που εξακολουθεί να αφήνει ίχνη στον χρόνο.

Από τη Σαμαρκάνδη, όπου ο Αλέξανδρος γνώρισε τη σύζυγό του Ρωξάνη, έως τις δύο εμβληματικές Αλεξάνδρειες της Κεντρικής Ασίας -από τις τουλάχιστον τριάντα που ίδρυσε συνολικά- οι εικόνες της έκθεσης ζωντανεύουν σημεία που συνδέθηκαν με τη δράση του. «Αυτή είναι η εικόνα από τη σημερινή Αλεξάνδρεια επί του Ώξου, του μεγαλύτερου ποταμού της Ασίας, και ό,τι ανέδειξε η αρχαιολογική σκαπάνη», σημειώνει ο κ. Γαβριηλίδης, δείχνοντας τη φωτογραφία που αποτελεί και την αφίσα της έκθεσης. «Το υπουργείο Πολιτισμού του Ουζμπεκιστάν αναστήλωσε ένα κτίριο της αρχαίας πόλης και τοποθέτησε μια πινακίδα που γράφει “Αναστηλωμένο κτήριο Ώξου Αλεξάνδρεια”», προσθέτει.

Ακόμη πιο σημαντική, σύμφωνα με τον περιηγητή, είναι η Αλεξάνδρεια η Εσχάτη, η βορειότερη πόλη που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, μόλις 300 χιλιόμετρα από τα σύνορα της Κίνας. «Στο σημερινό Χουτζάντ, οι κάτοικοι τίμησαν τον ιδρυτή της πόλης ήδη από τη δεκαετία του ’50, όταν δημιούργησαν στο παλιό φρούριο ένα αρχαιολογικό μουσείο και τοποθέτησαν στην είσοδο το αστέρι των Μακεδόνων, σε μια εποχή που το σύμβολο αυτό ήταν άγνωστο στην Ελλάδα», λέει με θαυμασμό. Στον έναν από τους ορόφους του μουσείου παρουσιάζονται τα επτά μνημειακά ψηφιδωτά, σε διαστάσεις 7 επί 3 μέτρα, που αφηγούνται τη ζωή του Αλέξανδρου από τη γέννηση έως τον θάνατό του. Το δάπεδο, διακοσμημένο επίσης με μαρμάρινες κροκάλες, αποτυπώνει την πορεία του από τις Αιγές της Πέλλας μέχρι τα βάθη της Ανατολής, μια διαδρομή που σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να «διαβάσει» και να ανασυνθέσει μέσα από τις φωτογραφίες.

Από τα μουσεία και τις πόλεις, το ταξίδι περνά και στη φύση, στη μυθική Ισκαντάρ Κουλ, τη Λίμνη του Αλεξάνδρου, σε υψόμετρο 2.195 μέτρων. Πρόκειται για μια παγετωνική λίμνη, τεράστια σε έκταση και παγωμένη επί έξι μήνες τον χρόνο. Έναν τόπο που, σύμφωνα με την παράδοση, φιλοξένησε τον Αλέξανδρο καθ’ οδόν προς τις Ινδίες. Η φωτογραφία της οδικής πινακίδας με την ένδειξη «Λίμνη Ισκαντάρ», τραβηγμένη αρχικά «για φίλους», αποτελεί σήμερα μία από τις πιο αναγνωρίσιμες εικόνες της έκθεσης, δείχνοντας πώς ένα όνομα που σημαίνει βασιλιάς, αρχηγός, ηγέτης, θεός μπορεί να επιβιώνει για 2.500 χρόνια στη συλλογική μνήμη των λαών της Ασίας.

Ξεχωριστή θέση στην αφήγηση κατέχει η συνάντηση με τον Νταβλατσό, τον άνθρωπο που οι δύο ταξιδιώτες συνάντησαν στο Τατζικιστάν και ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο παππούς του καταγόταν από τη φυλή των Καλάς -μια κοινότητα που θεωρείται απόγονος στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. «Ήταν η πιο συγκλονιστική στιγμή όλου του ταξιδιού. Μόνο γι’ αυτή την ώρα άξιζαν τα πάντα: τα έξοδα, ο κόπος, ο χρόνος. Ήταν αυτό που έκανε τη μεγάλη διαφορά», σημειώνει ο κ. Γαβριηλίδης.

Η έκθεση θα παραμείνει στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας και Θράκης έως τις 12 Δεκεμβρίου. Κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη ο Πάρις Γαβριηλίδης βρίσκεται εκεί, για να μοιράζεται με το κοινό τις εμπειρίες και τις ιστορίες του, στις θεματικές ξεναγήσεις.

Δείτε ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ, στο 3.08 μιλάει για τον απόγονο των Καλάς

Βαρβάρα Καζαντζίδου – ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: pixabay