Οι ορμονικοί, μεταβολικοί και νευρικοί παράγοντες που ρυθμίζουν το σωματικό βάρος δείχνουν ότι μπορεί να είναι περισσότερο θέμα βιολογίας παρά θέλησης. Ταυτόχρονα, η παγκόσμια βιομηχανία απώλειας βάρους αποτιμάται στα 224 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και αναμένεται να αυξηθεί στα 405 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030.

Μια από τις πιο απογοητευτικές πτυχές για πολλούς είναι η επίδραση του γιο-γιο του περιορισμού των θερμίδων, που βλέπει όσους κάνουν δίαιται να ανακτούν τα μισά από τα χαμένα κιλά τους μέσα σε δύο χρόνια και περίπου το 80% μετά τα πέντε χρόνια. Αυτό συχνά θεωρείται ως προσωπική αποτυχία και μπορεί να έχει μακροχρόνιες σωματικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Max Planck που ασχολούνται με την Έρευνα Μεταβολισμού (MPIMR) αλλά και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, εντόπισαν μια σημαντική αλλαγή στα νευρικά μονοπάτια στον εγκέφαλο που συμβαίνει όταν κάνετε δίαιτα, με πολύ ισχυρότερα σήματα που ταξιδεύουν στα νεύρα που μεσολαβούν στα αισθήματα πείνας. Η αναστολή αυτών των σημάτων μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να αναπτύξουν θεραπείες που βοηθούν καλύτερα τους ανθρώπους στη διατήρηση του βάρους τους.

«Οι άνθρωποι εξέτασαν κυρίως τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις μετά τη δίαιτα», δήλωσε ο Henning Fenselau, ερευνητής στο MPIMR, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης. «Θέλαμε να δούμε τι αλλάζει στον εγκέφαλο μακροπρόθεσμα».

Για να το κάνουν αυτό, οι ερευνητές έβαλαν ποντίκια σε δίαιτα και παρακολούθησαν τα εγκεφαλικά κυκλώματα, εστιάζοντας στους νευρώνες που σχετίζονται με το πεπτίδιο Agouti (AgRP) στον υποθάλαμο, που είναι γνωστό ότι ελέγχει τα συναισθήματα της πείνας. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει πώς η διέγερση αυτών των νευρώνων οδηγεί σε οξεία αυξημένη κατανάλωση τροφής. Βρήκαν ότι οι νευρωνικές οδοί προς τους νευρώνες AgRP ενισχύθηκαν όταν τα ζώα ήταν σε δίαιτα και παρέμειναν σε αυτά τα ενισχυμένα επίπεδα, με αποτέλεσμα ακραία σήματα πείνας που οδήγησαν σε μεγαλύτερη πρόσληψη τροφής και ταχύτερη αύξηση βάρους.

«Αυτή η εργασία αυξάνει την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα διαγράμματα νευρωνικής καλωδίωσης ελέγχουν την πείνα», δήλωσε ο συν-συγγραφέας Bradford Lowell από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Είχαμε προηγουμένως αποκαλύψει ένα βασικό σύνολο νευρώνων που συνάπτονται σωματικά πάνω και διεγείρουν τους νευρώνες πείνας AgRP. Στην παρούσα μελέτη μας, διαπιστώνουμε ότι η σύνδεση φυσικών νευροδιαβιβαστών μεταξύ αυτών των δύο νευρώνων, σε μια διαδικασία που ονομάζεται συναπτική πλαστικότητα, αυξάνεται σημαντικά με τη δίαιτα και την απώλεια βάρους, και αυτό οδηγεί σε μακροχρόνια υπερβολική πείνα».

Όταν οι ερευνητές ανέστειλαν τη σύνδεση μεταξύ αυτών των νευρώνων, η δραστηριότητα του AgRP μειώθηκε και τα ζώα είχαν μια πιο ρυθμισμένη απόκριση στην πρόσληψη τροφής. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτό οδήγησε σε σημαντικά μικρότερη αύξηση βάρους.

«Αυτό θα μπορούσε να μας δώσει την ευκαιρία να μειώσουμε το φαινόμενο yo-yo», είπε ο Fenselau. «Μακροπρόθεσμα, στόχος μας είναι να βρούμε θεραπείες για ανθρώπους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διατήρηση της απώλειας σωματικού βάρους μετά τη δίαιτα. Για να το πετύχουμε αυτό, συνεχίζουμε να διερευνούμε πώς θα μπορούσαμε να μπλοκάρουμε τους μηχανισμούς που μεσολαβούν στην ενίσχυση των νευρικών οδών και στους ανθρώπους».

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism .

(photo: pixabay)