Η Ρωσία έχει καταχωρήσει το πρώτο εμβόλιο στον κόσμο κατά του κορονοϊού, με το όνομα «Sputnik V». Το όνομα παραπέμπει στον πρώτο τεχνητό δορυφόρο της Γης, Sputnik, ο οποίος εκτοξεύτηκε σε τροχιά από τη Σοβιετική Ένωση το 1957. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα αποτελέσματα από τη χρήση του εμβολίου, που αναπτύχθηκε από το Κέντρο Γκαμαλέγια, θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση την πανδημίας.
Το Sputnik μίλησε με τον Ντενίς Λογκουνόφ, αναπληρωτή διευθυντή έρευνας του Κέντρου Γκαμαλέγια, για να μάθει περισσότερα σχετικά με την επιστημονική μελέτη σχετικά με το ρωσικό εμβόλιο ενάντια του κορωνοϊού, η οποία θα δημοσιευθεί σύντομα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Ο Λογκουνόφ εξήγησε επίσης πώς κατάφεραν να δημιουργήσουν το εμβόλιο τόσο γρήγορα, αν και συνήθως χρειάζεται για κάτι τέτοιο τουλάχιστον ενάμισης χρόνος.
Την περασμένη Κυριακή υποβάλατε τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών στο Υπουργείο Υγείας, τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη δημοσιευτεί. Ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα αυτών των μελετών;
Έχουμε πραγματοποιήσει ένα πλήρες φάσμα προκλινικών μελετών για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, και στη συνέχεια δύο κλινικές μελέτες στις οποίες με τη συμμετοχή υγιών εθελοντών μελετήθηκε το εμβόλιο σχετικά με την ασφάλεια και την ανοσογονικότητα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, το εμβόλιο έδειξε ένα καλό επίπεδο ασφάλειας και υψηλή ανοσολογική απόκριση. Εάν υπολογίσουμε τους συγκεκριμένους δείκτες και τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, ο μέσος γεωμετρικός τίτλος αντισωμάτων που είχαν οι εθελοντές έφθασε σε πάνω από 1 στους 14.000, σχεδόν 1 στους 15.000. Και το 100% των εθελοντών είχαν την ορομετατροπή. Τι είναι η ορομετατροπή; Είναι η αύξηση του τίτλου αντισώματος ενός ατόμου πάνω από τέσσερις φορές συγκριτικά με τις αρχικές τιμές. Οι παράμετροι της χυμικής ανοσίας (που σχετίζεται με τα παραγόμενα αντισώματα Abs τα οποία μπορούν να κυκλοφορούν στα υγρά του σώματος –χυμοί–, όπως είναι το αίμα, το εξωκυττάριο υγρό και διάφορες εκκρίσεις οργάνων) έχουν εκτιμηθεί επίσης σχετικά με την αντίδραση της εξουδετέρωσης του ιού, δηλαδή την άμεση απενεργοποίηση του ιού από αντισώματα. Αντισώματα εξουδετέρωσης των ιών βρέθηκαν σε όλους τους εθελοντές που έλαβαν το εμβόλιο, τόσο στην ξηρή όσο και στην υγρή μορφή του εμβολίου. Έχουν αναλυθεί επίσης διάφοροι δείκτες της κυτταρικής ανοσοαπόκρισης, ιδιαίτερα τα κυτταροτοξικά Τ κύτταρα – μια πολύ σημαντική παράμετρος της ανοσίας ενάντια των ιών. Τα κυτταροτοξικά Τ κύτταρα, τα οποία απομακρύνουν τα μολυσμένα από ιό κύτταρα από τον οργανισμό, έχουν βρεθεί σε όλους τους εμβολιασμένους εθελοντές. Έτσι, ελήφθησαν πολύ καλά αποτελέσματα σχετικά με την ανοσογονικότητα. Σχετικά με την ασφάλεια δεν αναφέρθηκαν από όλους τους εθελοντές τα αναμενόμενα ανεπιθύμητα φαινόμενα: αυξημένος πυρετός και πόνος στο σημείο της ένεσης. Τα συγκεκριμένα στοιχεία θα δημοσιευθούν σύντομα.
Πόσα άτομα έλαβαν μέρος στην πρώτη και τη δεύτερη φάση των δοκιμών εμβολίου;
Στην πρώτη και τη δεύτερη φάση συμμετείχαν 38 και 38 άτομα αντίστοιχα, δηλαδή συνολικά 76. Η δραστική ουσία του εμβολίου ήταν η ίδια. Η διαφορά των δύο πρωτοκόλλων αφορούσε στη διαφορετική μορφή του. Η μια μορφή ήταν αποτέλεσμα της διαδικασίας λυοφιλοποίησης ενώ η άλλη κατάψυξης. Η δραστική ουσία είναι η ίδια, αλλά υπάρχουν δύο μορφές του εμβολίου. Επομένως, χρειάστηκε η συμμετοχή 76 ατόμων.
Τι ηλικίες είχαν οι συμμετέχοντες;
Οι εθελοντές για την πρώτη και τη δεύτερη φάση ήταν από 18 έως 60 ετών.
Στα ΜΜΕ επαναλαμβάνεται συχνά η άποψη ότι χρειάζεται τουλάχιστον ενάμισης χρόνος για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου κι ασφαλούς εμβολίου. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε πώς οι επιστήμονες του Κέντρου Γκαμαλέγια κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, κυριολεκτικά μέσα σε πέντ’ έξι μήνες;
Είναι λάθος να λέμε ότι καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα εμβόλιο «από το μηδέν» σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Έχουν περάσει τέσσερις δεκαετίες από την ανάπτυξη της τεχνολογίας των αδενοϊικών φορέων έως την εφαρμογή της στην πράξη. Κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων δεκαετιών, δημιουργήθηκε μια τεχνολογική πλατφόρμα, η οποία έχει δοκιμαστεί σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, τόσο με βάση τον 5ο φορέα ορότυπου όσο και τον 26ο. Συνολικά, από το 2015, πάνω από 3.000 άτομα έχουν λάβει τα εμβόλια βασισμένα στους αδενοϊικούς φορείς που αναπτύχθηκαν στο Κέντρο Γκαμαλέγια. Επομένως, δεν ήταν έργο των πέντε μηνών, με κανέναν τρόπο. Ήταν έργο αρκετών δεκαετιών.
Τα εμβόλια βασισμένα σε αδενοϊικούς φορείς δεν έχουν δημιουργηθεί μόνο στη Ρωσία. Η Κίνα, οι εταιρείες CanSino και Johnson & Johnson επίσης εργάζονται πάνω στους αδενοϊικούς φορείς. Πρώτα απ’ όλα, έχουν αναπτυχθεί εμβόλια κατά της νόσου του Έμπολα. Αυτές οι πλατφόρμες είναι αρκετά γνωστές και καλά μελετημένες στα πλαίσια των κλινικών δοκιμών. Εκτός από τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών υπέρ της ασφάλειας των προγραμμάτων που βασίζονται σε αδενοϊικούς φορείς, μπορούμε να προσθέσουμε το γεγονός ότι όλοι εμείς αρρωσταίνουμε από αδενοϊούς και κανείς δεν έχει βιώσει κάποια σωματική ασθένεια. Οι Αμερικανοί έχουν κάνει πολλή εργασία σχετικά με την ανοσοποίηση ατόμων με αδενοϊούς του 4ου και του 7ου ορότυπου. Όλοι οι νεοσύλλεκτοι του αμερικανικού στρατού εμβολιάζονται με αδενοϊούς. Μια μεγάλη αναδρομική μελέτη πάνω σε 100.000 εμβολιασμένους ανθρώπους δεν αποκάλυψε καμία απόκλιση (σ.σ. του ορίου). Ζούμε με αδενοϊό για εκατομμύρια χρόνια και δεν υπάρχουν σχετικές σωματικές παθολογίες μετά τις μολύνσεις από αυτόν τον ιό. Δεν εργαζόμαστε με ζωντανούς αδενοϊούς, αλλά με αδενοϊικούς φορείς. Είναι οι ιοί στους οποίους έχουν αφαιρεθεί τμήματα των γονιδίων τους και οι οποίοι δεν μπορούν να αναπαραχθούν μέσα σε ανθρώπινα κύτταρα. Αποδεικνύεται ότι η ζωή μαζί με τους αδενοϊούς δεν είναι τρομακτική, ενώ είναι απολύτως ασφαλής με φορείς που δεν έχουν δυνατότητα να αναπαραχθούν. Δεκάδες χιλιάδες μελέτες αυτών των φορέων, συμπεριλαμβανομένων πολλών κλινικών μελετών, υποστηρίζουν την άποψή μου.
Αυτές οι μελέτες των αδενοϊικών φορέων επιτρέπουν την ταχεία ανάπτυξη καινούριων προϊόντων. Υπάρχει δυνατότητα γρήγορης κλωνοποίησης ενός ενδιαφέροντος γονιδίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη S του κορονοϊού, εκείνη την ακτίνα που σχηματίζει το «στέμμα» του SARS-COV-2. Για να δημιουργηθεί η ανοσία, η ακτίνα πρέπει να μεταφερθεί στον οργανισμό. Η σύνθεση του γονιδίου και η κλωνοποίησή του σε έναν φορέα είναι το γρηγορότερο μέρος της εργασίας. Και όλα όσα ανέφερα πριν για τη μελέτη των ίδιων των αδενοϊών, τη μελέτη και την παραγωγή των φορέων αδενοϊών, τη δημιουργία μιας τεχνολογικής πλατφόρμας αφορούν δεκαετίες πριν. Επομένως, δεν πρόκειται για κάποιο γρήγορο κατόρθωμα. Το γρήγορο ξεκίνησε από τη στιγμή που πήραμε μια τεχνολογική πλατφόρμα στα χέρια μας.
Το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων, δημιούργησε ένα promo βίντεο για το Sputnik V, το νέο εμβόλιο της χώρας κατά της πανδημίας του κορωνοϊού.
Το βίντεο διάρκειας 38 δευτερολέπτων ξεκινά δείχνοντας τον κορωνοϊό να έχει «καταπιεί» ολόκληρη τη Γη.
Στη συνέχεια, εμφανίζεται το Sputnik σαν δορυφόρος -που θυμίζει το Sputnik 1, τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο στην ιστορία που μπήκε σε τροχιά, το 1957 από τη Σοβιετική Ένωση- να διασπά και να «εξαφανίζει» από τον πλανήτη μας την φονική νόσο της COVID-19.
sputnik / photo video screenshot
