Με τον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ να βαίνει προς την τρίτη κατά σειρά εβδομάδα του, με μία εύθραυστη εκεχειρία στο προσκήνιο σε συνδυασμό με τις εκατόμβες νεκρών και τους χιλιάδες τραυματίες και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, θεωρούμε ότι τελειώνει ο μύθος των πολέμων ” του ενός κουμπιού” , του μπλοκαρίσματος των εχθροπραξιών από τις Μεγάλες Δυνάμεις και άλλους μύθους που κατά καιρούς γράφονται και λέγονται στο ελληνικό γίγνεσθαι σχετικά με τον σύγχρονο πόλεμο. Όπως θα δείτε παρακάτω, αυτό αφορά και την Ελλάδα και ενδιαφέρον έχει να δούμε πως θα μπορούσε να εξελιχθεί ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος αλλά και πως θα αντιδρούσαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΝΑΓΚΟΡΝΟ ΚΑΡΑΜΠΑΧ
Είδαμε ότι οι Αρμένιοι προχώρησαν σε επιστράτευση και απέστειλαν στο Αρτσάχ (έτσι αποκαλούν το Ναγκόρνο Καραμπάχ στην Αρμενία) “εθελοντές” στρατιώτες ενώ οι Αζέροι επιστράτευσαν τους άρρενες από 18-36 χρονών. Οι απώλειες στο μέτωπο μεταφράζονται σε αρκετοί νεκροούς και χιλιάδες τραυματίες και για τις δύο πλευρές από την χρήση του πυροβολικού κυρίως και δευτερευόντως των υπόλοιπων όπλων.
Τα UAV των Αζέρων, είτε πρόκειται για τα τουρκικά ΤΒ2 Bayraktar είτε για τα ισραηλινά UAV αυτοκτονίας Orbiter 1k, Harop, έχουν προκαλέσει απώλειες στο υλικό των Αρμενίων αρκετές αλλά όχι τέτοιες που να μην επιτρέπουν στους Αρμενίους να συνεχίσουν τον πόλεμο. Σε περίπτωση που οι Αρμένιοι είχαν καλύτερο δόγμα απέναντι στην αντιμετώπιση τέτοιων απειλών δηλαδή, αν είχαν περισσότερα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και κάποια CIWS εποχούμενα και διασυνδεδεμένα με τους αισθητήρες, τα αζέρικα UAV θα είχαν υποστεί πάρα πολλές απώλειες χωρίς να προσδώσουν πολλά πράγματα. Η απουσία αεροπορίας είναι ο βασικότερος λόγος που τα αζέρικα UAV μπορούν να πετούν ανενόχλητα στον αέρα. Λόγω της έλλειψης αεροπορικής υπεροχής μπορεί και να χάσεις τον πόλεμο αλλά χωρίς στρατιώτες στο πεδίο δεν μπορείς να πάρεις έδαφος.
ΟΝΕΙΡΟ ΑΠΑΤΗΛΟ ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ… ΕΛΛΑΔΑ
Παρά λοιπόν την υπεροχή σε αριθμούς και σε UAV, οι Αζέροι έχουν πολύ λίγα εδαφικά κέρδη σε σχέση με το χρόνο ενώ έχουν υποστεί πολλές απώλειες. Η υποστήριξη της Τουρκίας μέσω, μεταξύ άλλων, των τουρκικών F-16 δεν έκρινε τον πόλεμο υπέρ των Αζέρων από την πρώτη μέρα. Αν βέβαια οι Αζέροι είχαν την εντύπωση ότι οι Τούρκοι θα εμπλακούν μαζικά στο πλευρό τους για να κερδίσουν τους Αρμένιους ( η σκέψη αυτή παραπέμπει στην ελληνική πραγματικότητα) μάλλον θα απογοητεύθηκαν, αφού αυτό δε συνέβη και δεν πρόκειται να συμβεί. Μαζική και απροκάλυπτη εμπλοκή της Τουρκίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα ανάγκαζε τη Ρωσία να επέμβει δραστικά στην περιοχή, και αυτό οι Τούρκοι δεν το θέλουν σε καμία περίπτωση. Είναι διαφορετικό να εμπλακεί η Τουρκία εμμέσως με μερικούς συμβούλους και επιτελικούς σχεδιασμούς και διαφορετικό να αποστείλει εκστρατευτικό σώμα με πλήρη υποστήριξη. Οι δε Αρμένιοι γνώριζαν εξ αρχής ότι αν οι Αζέροι δεν επιτεθούν στο επίσημο έδαφος που ορίζεται από τα επίσημα σύνορα της Αρμενίας, οι Ρώσοι δε θα εμπλέκονταν στην σύγκρουση.
Επομένως, κανένας από τους δύο αντιμαχόμενους δεν είχε την απόλυτη υποστήριξη κάποιας μεγαλύτερης δύναμης με εκστρατευτικό σώμα και φυσικά, καμία μεγάλη δύναμη δεν έσπευσε να επιβάλει τερματισμό της πολεμικής σύρραξης αλλά, Ρωσία, Γαλλία, Η.Π.Α. και Ε.Ε. περιορίστηκαν σε χλιαρές ανακοινώσεις περί άμεσης κατάπαυσης του πυρός.
Ας επικεντρωθούμε όμως στα δικά μας με την Τουρκία. Τον Αύγουστο σε περιεκτικό άρθρο μας, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ, καυτηριάζαμε την λογική του “ενός κουμπιού”. Η σύγκρουση Αρμενίων και Αζέρων, δίνει ένα πολύ καλό πάτημα για να αναφέρουμε μερικά ακόμα πράγματα.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΜΕΡΙΚΩΝ ΩΡΩΝ
Σε περίπτωση που εμπλακούμε σε επιχειρήσεις κατά της Τουρκίας, αν αυτές ξεκινήσουν δεν πρόκειται να σταματήσουν σε .. μία μέρα. Το χάος και οι απώλειες που θα προκληθούν και για τις δύο πλευρές, χωρίς να υπάρχει σοβαρό ίσως αντίκρισμα σε έδαφος, επιβάλλει την συνέχιση των επιχειρήσεων. Ακόμα χειρότερα, αν κάποια από τις δύο πλευρές καταφέρει να αποσπάσει από την άλλη κάποιο σοβαρό εδαφικό έρεισμα, τότε η πλευρά που το απώλεσε θα προσπαθήσει είτε να το ανακαταλάβει, είτε να το ισοσκελίσει καταλαμβάνοντας ένα άλλο σημαντικό μέρος της αντίπαλης πλευράς. Αυτό δε μπορεί να συμβεί μέσα σε μία μέρα ενώ όσο προχωρά ο πόλεμος, τόσο περιπλέκονται τα πράγματα. Είναι ένα ντόμινο εξελίξεων που είναι δύσκολο να σταματήσει.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΘΕΡΜΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ
Το θερμό επεισόδιο αποτελεί τακτική, την οποία εφάρμοσε άθελά της η Τουρκία στα Ίμια το 96′ και δούλεψε εξαιτίας των λαθών της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας και των φοβικών συνδρόμων της. Οι Τούρκοι επιλέγουν το μέρος, την ώρα και τις συνθήκες της αντιπαράθεσης και θεωρούν ότι θα σύρουν την ελληνική αντίδραση σε εκείνο το σημείο, στο οποίο θα έχουν σαφή πλεονεκτήματα αφού θα έχουν επιλέξει το μέρος και τις συνθήκες. Αυτό έχει αποφασιστεί ότι δεν θα ξανασυμβεί και για τον λόγο αυτό ο Α/ΓΕΕΘΑ είχε δηλώσει το καλοκαίρι ότι σε περίπτωση που η Τουρκία τραβήξει το σχοινί, η κρίση δεν θα είναι σημειακή αλλά θα εξαπλωθεί κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων είτε αφορά το Καστελόριζο, είτε ένα γεωτρύπανο στην Ανατολική Μεσόγειο είτε την προσπάθεια κατάληψης ελληνικού νησιού από την Τουρκία.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
Είδαμε την περίπτωση της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν όπου κανένας από τους μεγάλους παίκτες δεν προσπάθησε ουσιωδώς έστω να σταματήσει τον πόλεμο. Αντίθετα, η Τουρκία τον προκάλεσε και η Ρωσία είναι προς στιγμήν, απρόθυμη να τον σταματήσει για δικούς της λόγους. Το ερώτημα αν η Ρωσία μπορεί να επιβάλλει τη θέλησή της στην περιοχή απαντάται εύκολα, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Αζερμπαϊτζάν συνορεύει με τη Ρωσία στο Νταγκεστάν ενώ 5.000 Ρώσοι στρατιωτικοί βρίσκονται στην Αρμενία στην μεγαλύτερη εκτός Ρωσίας βάση, παγκοσμίως.
Η περίπτωση ενός ελληνοτουρκικού πολέμου είναι φυσικά μία πολύ πιο περίπλοκη περίπτωση. Ανάλογα με τα εδαφικά κέρδη ή μη της σύγκρουσης, και οι δύο πλευρές ή μία από τις δύο θα επεδίωκε να συνεχίσει την διεξαγωγή του πολέμου είτε για να ανακτήσει τα απολεσθέντα εδάφη είτε για να επιτύχει ισοδύναμα σε άλλη περιοχή. Μόνο η απειλή από τις Η.Π.Α. ότι η χώρα που θα συνεχίσει τον πόλεμο θα γίνει.. γήπεδο, θα σταματούσε τον πόλεμο αλλά, για να γίνει αυτό χρειάζεται οι Η.Π.Α. να έχουν μία πλήρη Task Force στην Ανατολική Μεσόγειο την οποία αυτή την στιγμή δεν έχουν και δεν θα έχουν μέχρι τις αμερικανικές εκλογές. Πέραν τούτου, μια τέτοια δραστική κίνηση από πλευράς των Η.Π.Α., θα άφηνε έκθετη την Ουάσινγκτον και θα έδινε πάτημα στην χώρα που θα απειλούνταν να αλλάξει στρατόπεδο, κάτι που επ’ ουδενί συμφέρει την Αμερικανική εξωτερική πολιτική. Επομένως αυτό το σενάριο είναι πολύ ακραίο για να συμβεί.
Η Ρωσία δεν θα εμπόδιζε μία ελληνοτουρκική σύγκρουση αφού η αποδυνάμωση και των δύο κρατών του ΝΑΤΟ στην περιοχή και η πιθανότητα προσεταιρισμού του ενός στο άρμα της είναι μία ευκαιρία από αυτές που η Μόσχα θα αρπάξει. Η μόνη περίπτωση να εμπλακεί ενεργά είναι αν απειληθεί η προσβασιμότητά της από και προς την Μεσόγειο.
Η Ε.Ε. πλην Γαλλίας, είναι ένας ασκός με ετερόκλητα στοιχεία, στο εσωτερικό του οποίου γίνεται μάχη αλλά δεν ανοίγει ποτέ. Η Ένωση έχει αποδείξει ότι δεν είναι διατεθειμένη σαν ενιαίο σύνολο να εμπλακεί σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την Τουρκία και την Ελλάδα. Μόνο η Γαλλία έχει λάβει θέση, λόγω συμφερόντων, δίπλα στην Ελλάδα και για τον λόγο αυτό δεν θα επιδιώξει να τερματίσει τον πόλεμο, ειδικά αν η Ελλάδα έχει βρεθεί με το πάνω χέρι από την αρχή.
Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι μία εκεχειρία θα επιβληθεί όταν οι αντιμαχόμενοι νιώσουν ότι δεν μπορούν να κερδίσουν κάτι παραπάνω από τον πόλεμο αυτό, τα υλικά μέσα θα εξαντλούνται και οι “μεγάλοι” θα προσπαθήσουν, στην πράξη και όχι στα λόγια, να επιβάλλουν μία εκεχειρία. Μία πολεμική αναμέτρηση κατά την οποία θα υπάρξουν απώλειες σε μεγάλους αριθμούς σε αεροσκάφη, πλοία και στρατιωτικό προσωπικό στα νησιά και την Ανατολική Θράκη, πολύ δύσκολα θα σταματήσει από εξωτερική διαμεσολάβηση. Ειδικά αν οι δύο πλευρές προχωρήσουν σε επιστράτευση και απωλέσουν σημαντικά εδάφη. Επομένως, ότι χαθεί με τα όπλα, δε θα δοθεί ποτέ πίσω εκτός αν υπάρχουν ισοδύναμα τετελεσμένα προς ανταλλαγή.
