Η τριμερής συμφωνία μεταξύ Αρμενίας-Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν, με τους Ρώσους να είναι ο κύριος μεσάζων και εγγυητής της συμφωνίας, έληξε και επίσημα τον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ο οποίος κράτησε, στην τελευταία περίοδό του, 44 μέρες πλήρης μαχών και απωλειών και για τις δύο πλευρές.
Η Αρμενία είναι ξεκάθαρα, από στρατιωτικής άποψης, ο ηττημένος αυτής της σύγκρουσης αφού οι Αζέροι κυριάρχησαν στο πεδίο της μάχης και παρήγαγαν αποτελέσματα τα οποία δε μπορούν να αναστραφούν χωρίς μία νικηφόρα στρατιωτική εμπλοκή από πλευράς Αρμενίων. Επειδή οι Αρμένιοι έφτασαν σε αυτό το σημείο, κατέστη αναγκαίο να μεσολαβήσει η Ρωσική πλευρά για την υπογραφή μίας συμφωνίας ειρήνης μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.
Η συμφωνία αυτή έχει ως βασικούς της άξονες την παράδοση των εδαφών που ανήκαν στο Αζερμπαϊτζάν και καταλήφθηκαν από τους Αρμένιους πριν τον πρώτο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι Αζέροι κρατούν όσα εδάφη κέρδισαν με τα όπλα και το υπόλοιπο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μένει υπό αρμενικό έλεγχο αλλά με Ρώσους κυανόκρανους να επιβλέπουν την περιοχή.
Η Ρωσία πλέον θα έχει τον πρώτο λόγο στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως η πιο ισχυρή στρατιωτικά δύναμη η οποία δε μπορεί να χτυπηθεί από κανέναν από τους δύο αντιπάλους. Αυτό θέτει αυτομάτως τη Ρωσία και στον πιο κερδισμένο από όλους τους εμπλεκόμενους αφού :
· Κατάφερε να θέσει πλήρως την Αρμενία υπό τον έλεγχό της
· Θα ελέγχει την οδική σύνδεση του Αζερμπαϊτζάν με το θύλακα του Ναχκιτσεβάν
· Θα έχει 2.000 κυανόκρανους Ρώσους στρατιώτες εντός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ
· Οι Τούρκοι πέτυχαν να ηττηθούν οι Αρμένιοι και να εξασφαλίσουν μία φθηνή και απρόσκοπτη ροή φυσικού αερίου μέσω της Γεωργίας προς αυτούς αλλά δεν κατάφεραν να θέσουν στρατεύματα στην περιοχή, τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές.
Υπάρχει μία ακόμα περίπτωση, στην οποία οι Ρώσοι είχαν στείλει στρατιωτικό προσωπικό σε ειρηνευτικό ρόλο και θα κάνουμε μία σύντομη αναδρομή για να το αναφέρουμε.
Αύγουστος 2008, αψιμαχίες ξεσπούν ανάμεσα σε γεωργιανά στρατεύματα, από την μία, και πολιτοφύλακες της Ν. Οσσετίας και Ρώσους κυανόκρανους, από την άλλη, που βρίσκονταν στην περιοχή. Στις 8 Αυγούστου οι Γεωργιανοί επιτίθενται μαζικά στη Ν. Οσσετία. Ακολουθεί Ρωσική έφοδος της 58ης Στρατιάς υποστηριζόμενης από τον Στόλο της Μαύρης Θάλασσας και τις δυνάμεις του μαζί με ανάλογη αεροπορική υποστήριξη.
Η εικόνα του Σαακασβίλι, τότε πρωθυπουργού της Γεωργίας να τρώει μπροστά στις κάμερες τη γραβάτα του, είναι ενδεικτική της κατάστασης που ακολούθησε με την ενεργή εμπλοκής των Ρώσων στη Ν. Οσσετία και την Αμπχαζία. Με τη διαμεσολάβηση της Γαλλίας υπογράφεται εκεχειρία με τη Γεωργία να χάνει οριστικά την Αμπχαζία και τη Ν. Οσσετία τις οποίες αναγνώρισε η Ρωσία και τοποθέτησε σε αυτές μόνιμα, στρατεύματά της.
Για πρώτη φορά μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία, χωρίς να ρίξει τουφεκιά, καταφέρνει να έχει στρατιώτες της σε όλα τα κράτη της Καυκάσιας περιοχής. Οι 2.000 κυανόκρανοι στο Ναγκόρνο Καραμπάχ θα βρίσκονται εντός ενός θεωρητικά Αζερικού εδάφους και ταυτόχρονα θα έχουν τον αρμενικό παράγοντα υπό τον πλήρη έλεγχό τους.
Το ερώτημα του αν οι Ρώσοι κυανόκρανοι θα αποχωρήσουν μετά την παρέλευση της 5ετίας, είναι ρητορικό. Οι Ρώσοι δύσκολα θα αποχωρήσουν από την περιοχή, ενώ δεν έχουν σκοπό να παραδώσουν την Αρμενία στους Τούρκους.
Υπάρχει λοιπόν πρόβλημα για Τουρκία και Αζέρους: Οι Τούρκοι ανήκουν μεν στην πλευρά των κερδισμένων αλλά αναγκάζονται να δουν, εντός του εδάφους των συμμάχων τους Αζέρων, Ρώσους στρατιώτες. Με τους Ρώσους κυανόκρανους εντός της αρμένικης περιοχής αλλά και στο νότο πλέον της Αρμενίας όπου θα περνά ο δρόμος για το Νακχιτσεβάν, οι Αζέροι δε θα μπορούν να επαναλάβουν επιχειρήσεις κατά των Αρμενίων. Πλέον, σε περίπτωση που θέλουν να ικανοποιήσουν τις τουρκικές επιδιώξεις οι Αζέροι, θα έχουν να αντιμετωπίσουν τακτικά ρωσικά στρατεύματα και μάλλον δεν θέλουν να βρεθούν στην ίδια θέση με την Γεωργία.
