To 2014 ήταν μία καθοριστική χρονιά για την Ουκρανία, η οποία είδε μία χαοτική κατάσταση να εξαπλώνεται στην επικράτειά της σε συνδυασμό με την αμέσως μετά απόσχιση των ανατολικών περιοχών του Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ αλλά και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Ο πόλεμος στις ανατολικές περιοχές που προαναφέρθηκαν έληξε μετά την νίκη των αποσχιστικών δυνάμεων έναντι του Ουκρανικού Στρατού και των ναζιστικών παραστρατιωτικών μονάδων που δρούσαν μαζί του με αποτέλεσμα, οι αποσχισμένες περιφέρειες να πετύχουν διέξοδο στην Αζοφική Θάλασσα.
Μετά τη μάχη του Ντεμπάλτσεβε στην οποία οι Ουκρανικές μονάδες ηττήθηκαν, υπογράφηκε επίσημη εκεχειρία στο Μισνκ μεταξύ των δύο πλευρών αλλά από τότε, σποραδικοί βομβαρδισμοί λαμβάνουν χώρα στη γραμμή αντιπαράθεσης ένθεν και ένθεν με συνέπεια να υπάρχουν απώλειες στον πληθυσμό των περιοχών αυτών.
Η Ουκρανική Κυβέρνηση προσανατολίζεται από το 2015 σε μία επιχείρηση ανακατάληψης των ανατολικών περιοχών και επαναφοράς τους στην ουκρανική επικράτεια με αρκετά βήματα να γίνονται προς την κατεύθυνση αυτή, με πρώτο την απόκτηση επιπλέον εξοπλισμού. H σταδιακή ενίσχυση των Ουκρανών με συστήματα ΝΑΤΟικής προέλευσης, τα τελευταία χρόνια, έχει αυξήσει τις δυνατότητές τους σε συνδυασμό με την παρουσία ξένων στρατιωτικών συμβούλων, οι οποίοι ανέλαβαν την επανεκπαίδευση των Ουκρανών πάνω στον χειρισμό νέου εξοπλισμού και στην εκμάθηση νέων τακτικών.
Βέβαια, ο Ουκρανικός στρατός εξαρτάται κυρίως από τον σοβιετικής σχεδίασης και προέλευσης στρατιωτικό εξοπλισμό, καθώς αυτός αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού εξοπλισμού, ενώ είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί πως η ουκρανική αμυντική βιομηχανία έχει αρκετή εμπειρία σε αυτόν.
Εντούτοις, η συνεργασία των Ουκρανών με την αμυντική βιομηχανία άλλων χωρών αλλά και η προσθήκη εξοπλισμού εκτός Ουκρανίας ήταν επιβεβλημένη από τη στιγμή που οι σχέσεις Ουκρανίας-Ρωσίας έγιναν εχθρικές, με την Ρωσία φυσικά να αρνείται να ενισχύσει σε ανταλλακτικά και άλλα μέσα τον σοβιετικό εξοπλισμό των Ουκρανών, όπως ήταν λογικό να συμβεί. ΣΥΝΕΠΕΙΑ: Εκατοντάδες ουκρανικά τεθωρακισμένα και λοιπά οχήματα παραμένουν ακίνητα και εκτός λειτουργίας, με τα περισσότερα από αυτά να είναι απομεινάρια της κατάρρευσης του ανατολικού συμφώνου, οπότε οι δυνατότητες των Ουκρανών μειώνονται δραματικά.
ΟΥΚΡΑΝΙΑ-ΤΟΥΡΚΙΑ
Η εκτενής Ουκρανο-τουρκική προσέγγιση των τελευταίων χρόνων, απόρροια των παραπάνω παραγόντων που αναφέραμε, έχει σαν αποτέλεσμα την πώληση εκατέρωθεν στρατιωτικού υλικού για άμεση χρήση αλλά και για να μπαλωθούν τρύπες εκεί που η εγχώρια βιομηχανία και των δύο, αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προμήθεια της Τουρκία Α/Α/ συστημάτων S-125 Pechora, μία έκδοση εκσυγχρονισμένη από τους Ουκρανούς, την οποία οι Τούρκοι προμηθεύτηκαν για αποστολή στη Λιβύη και κάλυψη κάποιων κενών στην αεράμυνά τους. Αντίστοιχα, οι Ουκρανοί προμηθεύτηκαν τα τουρκικής κατασκευής UCAVs TB2 Bayraktar προς ενίσχυση των δυνατοτήτων επιτήρησης και εγγύς αεροπορικής υποστήριξης των μονάδων ξηράς, αφού τα ουκρανικής σχεδίασης αντίστοιχα drones ακόμα αναπτύσσονται.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ
Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε αυξημένη συγκέντρωση δυνάμεων από πλευράς Ουκρανίας, στην γραμμή εκεχειρίας με τις δύο αποσχισθείσες επαρχίες, με τους αυτονομιστές να το επισημαίνουν και να είναι έτοιμοι για σύγκρουση με τους Ουκρανούς. Η επιτυχία των τουρκικών drones, όπως τουλάχιστον διαφημίζουν οι Τούρκοι, σε Λιβύη και Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ειδικά στη δεύτερη περίπτωση, ίσως έχει γλυκάνει τους Ουκρανούς στο να επιχειρήσουν κάτι ανάλογο, όπως το Αζερμπαϊτζάν, ώστε να επαναφέρουν στην Ουκρανία τις περιοχές των αυτονομιστών στα ανατολικά.
Η κατάσταση στην Ανατολική Ουκρανία είναι όμως πολύ διαφορετική από ότι στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Στην περίπτωση των Αρμενίων, η περιοχή που ήλεγχαν οι Αρμένιοι ήταν αδιάφορη για τους Ρώσους, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τη συνθήκη ειρήνης για να τοποθετήσουν στην περιοχή, για αρχή, 2.000 Ρώσους κυανόκρανους. Αντίθετα, στην Ανατολική Ουκρανία οι κάτοικοι θεωρούνται Ρώσοι και η Ρωσική Ομοσπονδία στήριξε τους αυτονομιστές και τους ενίσχυσε τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά και πολιτικά. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσική Ομοσπονδία δεν έχει αναγνωρίσει ως ανεξάρτητο κράτος τις δύο περιοχές, έχει αναγνωρίσει όλα τα επίσημα κρατικά έγγραφα που εκδίδουν οι αρχές τους, ενώ υπάρχει ελευθερία στη μετακίνηση εντός Ρωσίας κτλ.
Κατά την διάρκεια του πολέμου το 2014-15, όταν ο Ουκρανικός Στρατός συνεπικουρούμενος από τις ναζιστικές παραστρατιωτικές δυνάμεις είχε καταφέρει να ανακαταλάβει μεγάλο μέρος των περιοχών, κυριολεκτικά από το πουθενά, εμφανίστηκαν μηχανοκίνητα τμήματα με έντονη υποστήριξη πυροβολικού και ηλεκτρονική κάλυψη. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή των Ουκρανικών μονάδων ανατολικά του Ντονέτσκ, ιδιαίτερα γύρω από το Ιλοβάϊσκ και η υποχώρησή τους σε νέα γραμμή, όπως βλέπετε στον χάρτη που σχεδιάσαμε παρακάτω.
Οι Ρώσοι έδωσαν σημαντικές «ενέσεις» στρατιωτών και υλικού από τα ιδία στρατεύματα και προκάλεσαν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα την καταστροφή των Ουκρανικών τακτικών και παραστρατιωτικών δυνάμεων με αεροφωτογραφίες να κυκλοφορούν, δείχνοντας θέσεις του ουκρανικού πυροβολικού να έχουν βληθεί από την πλευρά των ρωσικών συνόρων. Παρά τις απώλειες που υπέστησαν οι αυτονομιστές, οι οποίες δεν ήταν λίγες, οι Ρώσοι πέτυχαν να εκδιώξουν τους Ουκρανούς.
Σε περίπτωση που η Ουκρανία αποφασίσει να ξεκινήσει έντονες επιχειρήσεις στα ανατολικά, θεωρείται σίγουρο ότι η Ρωσία θα αποστείλει και πάλι χιλιάδες εθελοντές με το ανάλογο υλικό προς ενίσχυση των αυτονομιστών, ενώ το γεγονός πως οι περιοχές αυτές συνορεύουν με την Ρωσική Ομοσπονδία, σημαίνει ότι οι γραμμές ανεφοδιασμού δε μπορούν να αποκοπούν. Το 2014, οι Ουκρανοί βλήθηκαν κάθε φορά που πλησίασαν τα σύνορα με τη Ρωσία με αποτέλεσμα να μη μπορούν να αποκόψουν τον ανεφοδιασμό. Το πεδίο είναι ανοικτό, με χαμηλούς λόφους, αρκετές δασώδεις περιοχές και αρκετά μικρά ποτάμια αλλά σε γενικές γραμμές ευνοεί τις επιχειρήσεις αρμάτων στα ανοιχτά πεδία, όπερ και σημαίνει ευχέρεια ελιγμών. Οι δυνάμεις των αυτονομιστών έχουν οχυρώσει τη γραμμή τους εκεί που χρειάζεται και αυτό θα αποτελέσει ακόμα ένα πρόβλημα των Ουκρανών αν δε διαθέτουν επαρκή αεροπορική υποστήριξη.
ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ
Γνωρίζοντας ήδη τις τουρκικές τακτικές από τη Λιβύη και τη Συρία όπου τα ρωσικά συστήματα προκάλεσαν πολλές απώλειες στα τουρκικά drones, οι Ρώσοι πιθανότατα θα παρατάξουν στο πεδίο στοιχεία ηλεκτρονικού πολέμου για να τα αντιμετωπίσουν, τα οποία θα συνδυάζονται με Α/Α συστήματα μικρού βεληνεκούς, ώστε να μείνουν οι ουρανοί καθαροί από drones. Η απογείωση μαχητικών από μέρους της Ουκρανίας για υποστήριξη των επιχειρήσεων θεωρείται ως μη επιλογή, καθώς αυτά θα εντοπιστούν από τα ρωσικά συστήματα και θα καταρριφθούν. Το 2014 οι Ρώσοι πέρασαν στοιχεία ηλεκτρονικού πολέμου, άρματα και λοιπά τεθωρακισμένα, πυροβολικό και λοιπά οχήματα με drones να επιχειρούν επικουρικά με τα πεζοπόρα τμήματα. Άρα, τίποτα δε θα τους εμποδίσει να επαναλάβουν το ίδιο σε ακόμα μία σύγκρουση.
Οι Ουκρανοί εκτός των προβλημάτων στο πεδίο έχουν να αντιμετωπίσουν και εσωτερικά ζητήματα τα οποία μετά το 2014 μπήκαν “κάτω από το χαλί” και αφορούν της ρωσόφωνες περιοχές τόσο στις παράκτιες περιοχές της Ουκρανίας αλλά και στις περιοχές ανατολικά του Δνείπερου ποταμού, όπου αποτελούν και πλειοψηφία. Το 2014 οι αυτονομιστικές κινήσεις στο Σλαβιάνσκ, το Κραματόρσκ, την Οδησσό και το Χάρκοβο αντιμετωπίστηκαν με ψυχραιμία, με τους Ρώσους να μη θέλουν προφανώς να ωθήσουν την κατάσταση στα άκρα, αρκούμενοι στα εδαφικά κέρδη στην Κριμαία, ενώ το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ έγιναν διαρκής πληγή για τους Ουκρανούς.
Αυτή τη φορά, αν οι επιχειρήσεις επαναληφθούν, κανείς δε μπορεί να εγγυηθεί ότι οι Ρώσοι δε θα επιχειρήσουν να ξεσηκώσουν τους Ρωσόφωνους σε όλες αυτές τις περιοχές παραλύοντας τη χώρα, ενώ το πιο μάχιμο μέρος του Ουκρανικού Στρατού θα μάχεται στο Ντονέτσκ, όπου οι απώλειες πιθανότατα θα είναι βαριές. Μία τέτοια κατάσταση θα μπορούσε κυριολεκτικά να καταστρέψει το ουκρανικό κράτος συθέμελα και να δημιουργήσει ένα δεύτερο κράτος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, το οποίο θα βρίσκεται συνεχώς ένα βήμα πριν την προσάρτησή του στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Τέλος, ο παράγοντας που λέγεται Τουρκία είναι αμφίβολο αν θα ενισχύσει περισσότερο τις ουκρανικές προσπάθειες εκτός από την παροχή εξοπλισμού, καθώς οι Τούρκοι έχουν λάβει σαφές μήνυμα, μετά την εξόντωση πέραν των 100 Τούρκων στρατιωτών μετά από ρωσική αεροπορική προσβολή, τον περασμένο Φεβρουάριο, στην Ιντλίμπ της Συρίας, ότι η εμπλοκή σε αμιγώς ρωσικά χωράφια θα έχει συνέπειες. Παρά το ότι η Λιβύη για τους Ρώσους είναι σχετικά μακριά και στο Αζερμπαϊτζάν οι Ρώσοι είχαν άλλα συμφέροντα, η ανατολική Ουκρανία και ο Ρωσόφωνος πληθυσμός είναι υπό την αδιαμφισβήτητη ρωσική προστασία και δε θα γίνουν ανεκτές οι όποιες κινήσεις των Τούρκων κατά του ρωσικού πληθυσμού, εκτός αν ο Ερντογάν επιλέξει τελικά να κάνει το “καλό παιδί” στους δυτικούς για να αποφύγει κυρώσεις ή να επιτύχει άλλα πράγματα. Αυτό βέβαια θα αποτελέσει αυτοκτονία για την Άγκυρα.
