Ουσιαστικά πρόκειται για μια απαραίτητη θρησκευτική τελετή που συνδυάζει την είσοδο του παιδιού στους κόλπους της εκκλησίας με την λεγόμενη επίσημη ονοματοδοσία.
Όπως σε πολλές στιγμές της ζωής μας, έτσι και σε αυτή την εξίσου ξεχωριστή μέρα, κρίνεται απαραίτητο να ακολουθήσουμε ή να υιοθετήσουμε κάποια από τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα που περνούν από γενιά σε γενιά και μένουν αναλλοίωτα στο χρόνο. Ας γνωρίσουμε λοιπόν κάποια από αυτά που συνεχίζουν να αναβιώνουν ακόμη και στις μέρες μας:

Η πρόταση για να γίνει κανείς νονός θεωρείται ύψιστη τιμή. Γι΄ αυτό και η αρνητική απάντηση θεωρείται ιδιαιτέρως προσβλητική, εκτός αν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας.

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, το ζευγάρι επιλέγει ως νονό το άτομο που τους πάντρεψε. Σύμφωνα με την παράδοση μάλιστα πρόκειται για το νονό… του συζύγου, ή σε κάποιες άλλες περιοχές, της συζύγου. Βέβαια τα τελευταία χρόνια, τα νεότερα ζευγάρια επιλέγουν κάποιο νεότερο άτομο που συνήθως είναι κάποιος φίλος.

Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, ο νονός, που θεωρείται ο πνευματικός πατέρας του παιδιού, δεν επιτρέπεται να βαφτίσει παιδιά διαφορετικού φύλου. Ταυτόχρονα, η εκκλησία μας απαγορεύει την τέλεση γάμου σε ένα ζευγάρι το οποίο είχε τον ίδιο νονό.
Ο νονός έχει την υποχρέωση να προσφέρει στο νεοφώτιστο, τον βαπτιστικό σταυρό, που θα «συντροφεύει» το παιδί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Η βάπτιση συνηθίζεται να γίνεται κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού, κυρίως για πρακτικούς λόγους καθώς το βρέφος σε αυτή την ηλικία είναι μεταξύ των άλλων και πιο ελαφρύ. Από την άλλη πάλι δεν είναι και ότι καλύτερο να απευθυνόμαστε στο παιδί μας μέσα στο πλήθος με προσφωνήσεις του τύπου… «μπέμπα»!!

Η ελληνική παράδοση θέλει το πρώτο παιδί του ζευγαριού να «κληρονομεί» το ένα όνομα εκ των δυο γονέων του συζύγου. Στην επαρχία, ακόμη και σήμερα ακολουθείται πιστά το έθιμο, ιδίως για τα αγόρια που θεωρείται ότι «συνεχίζουν» το όνομα της οικογένειας, καθώς στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να δημιουργηθούν ακόμη και έριδες μεταξύ των δυο οικογενειών.

Για ευνόητους λόγους, κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγεται το παιδί να φέρει ίδιο όνομα με τους γονείς του.
Παλαιότερα, οι γονείς του ζευγαριού παρέμεναν στο σπίτι κατά την διάρκεια του μυστηρίου της βάπτισης. Όταν ο νονός έδιδε το όνομα, τότε τα μικρότερα παιδιά που παρευρίσκονταν στην εκκλησία έτρεχαν στους ευτυχείς παππούδες για να αναγγείλουν την επιλογή του ονόματος. Το παιδί που θα έκανε πρώτο την αναγγελία του «επιθυμητού» ονόματος επιβραβευόταν με χρήματα.

Αν και η επιλογή του ονόματος σήμερα θεωρείται καθαρά προσωπική υπόθεση των γονέων, η ορθόδοξη θρησκεία απαγορεύει τα αρχαία ελληνικά ονόματα. Έχουν αναφερθεί κατά καιρούς περιστατικά, όπου ο ιερέας αρνήθηκε να ολοκληρώσει την τελετή ζητώντας από τους γονείς να περιοριστούν σε ονόματα του ελληνικού χριστιανικού εορτολογίου. Κατά την ίδια τακτική απαγορεύονται «δια ροπάλου» τα μαρτυρικά, οι μπομπονιέρες, οι χαρτοπετσέτες για τα γλυκά και οτιδήποτε άλλο, να φέρει ήρωες των παιδικών κόμικ.

Σύμφωνα με τα έθιμα απαγορεύεται το παιδί να κόψει τα μαλλιά του πριν από την βάπτισή του.

Κατά την παράδοση, μετά την βάπτιση, η μητέρα δεν πρέπει να ξεπλύνει το παιδί από το λάδι. Εξαιρείται φυσικά η τοπική πλύση για λόγους υγιεινής. Μετά από τρεις ημέρες, η μητέρα μπορεί να πλύνει το βρέφος κρατώντας το νερό το οποίο πρέπει να πετάξει είτε στη θάλασσα, είτε στο χώμα. Το ίδιο ισχύσει και για τα βαφτιστικά ρουχαλάκια που πρέπει να ξεπλυθούν με θαλασσινό νερό.

(tenten)