Τα πρώιμα βιώματα της παιδικής ηλικίας διαμορφώνουν την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι υπάρχουν επτά κοινές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που σχετίζονται με την έλλειψη αυτοσεβασμού στην ενήλικη ζωή.
Πρόκειται για εμπειρίες συναισθηματικής παραμέλησης, επίκρισης και απώλειας καθοδήγησης από τους γονείς. Αναγκαίο είναι, οι άνθρωποι που δεν δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό στον εαυτό τους, να καταλάβουν την πηγή της καταστροφικής αυτής συμπεριφοράς.
Οι 7 κοινές εμπειρίες της παιδικής ζωής των ανθρώπων που δεν σέβονται τον εαυτό τους στην ενήλικη ζωή
Συναισθηματική παραμέληση
Διαρκής κριτική
Γονεϊκή απουσία
Απρόβλεπτο οικογενειακό περιβάλλον
Υπερβολικός έλεγχος
Εκφοβισμός και απόρριψη από τους συνομηλίκους
Τραύμα ή κακοποίηση στην παιδική ηλικία
Οι 7 εμπειρίες των ανθρώπων που δεν σέβονται τον εαυτό τους μπορεί να ήταν πολύ έντονες ή λιγότερο έντονες, ωστόσο, η παρουσία τους υπήρξε καθοριστική για τον τρόπο που ο άνθρωπος εξακολουθεί να βλέπει τον εαυτό του ακόμα και σαν ενήλικας.
Συναισθηματική παραμέληση
Η συναισθηματική παραμέληση είναι μία συνηθισμένη εμπειρία των ανθρώπων με έλλειψη αυτοσεβασμού. Συναισθηματική παραμέληση υπάρχει όταν οι συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού διαρκώς αγνοούνται ή υποτιμούνται από τους φροντιστές ή τους γονείς του. Η παραμέληση μπορεί να κυμαίνεται από την αγνόηση των αναγκών, φτάνοντας μέχρι την παραμέληση των συναισθημάτων του. Τα συναισθηματικά παραμελημένα παιδιά μεγαλώνουν με την αίσθηση ότι κανείς δεν τα βλέπει, ότι κανείς δεν τα καταλαβαίνει και ότι τα συναισθήματά τους είναι ασήμαντα.
Αυτή η αίσθηση τα πληγώνει και τελικά μειώνει τον αυτοσεβασμό τους στην ενήλικη ζωή. Τα συναισθηματικά παραμελημένα παιδιά μπορεί να γίνουν ενήλικες που δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους, ή να τα εκφράσουν με υγιή τρόπο. Μπορεί να παραμελούν την προσωπική τους φροντίδα και να αφήνουν τις προσωπικές τους ανάγκες σε δεύτερη μοίρα, επαναλαμβάνοντας το μοτίβο που έμαθαν κατά την παιδική τους ηλικία.
Διαρκής κριτική
Μία συχνή εμπειρία των ανθρώπων που έχουν έλλειψη αυτοσεβασμού, είναι η διαρκής κριτική κατά την παιδική ηλικία. Μπορεί η κριτική να προερχόταν από γονείς, από δασκάλους, ή από άλλα σημαντικά πρόσωπα στη διάρκεια της διαμορφωτικής αυτής περιόδου. Η διαρκής κριτική διαβρώνει το αίσθημα αυτοεκτίμησης ενός παιδιού, πείθοντάς το ότι δεν αξίζει. Το βαθύ αυτό αίσθημα ανεπάρκειας εξακολουθεί να υπάρχει και στην ενήλικη ζωή του, και εκφράζεται ως απουσία αυτοσεβασμού.
Οι άνθρωποι αυτοί συχνά αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, την αξία και τις ικανότητές τους, κρίνουν υπερβολικά τον εαυτό τους και δεν μπορούν να δεχτούν καλά λόγια ούτε ν’ αναγνωρίσουν τα επιτεύγματά τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διαρκής ανάλυση στην οποία υφίσταντο ως παιδιά, δημιούργησε ένα βαθύ φόβο αποτυχίας. Ως ενήλικες πλέον, δυσκολεύονται να πάρουν ρίσκο ή να τολμήσουν, αφού τους κρατά πίσω ο φόβος της κριτικής ή της απόρριψης.
Γονεϊκή απουσία
Η τρίτη κοινή εμπειρία των ατόμων που δεν έχουν αυτοσεβασμό, είναι η γονεϊκή απουσία στην παιδική ηλικία. Η απουσία ενός γονέα μπορεί να είναι πραγματική, όπου ο γονιός δεν υπάρχει στη ζωή του παιδιού, ή και συναισθηματική, όπου υπάρχει ένας συναισθηματικά απόμακρος ή συναισθηματικά μη διαθέσιμος γονιός.
Και στις δύο περιπτώσεις, το παιδί έχει το αίσθημα της εγκατάλειψης, που οδηγεί σε αισθήματα αναξιότητας. Οι άνθρωποι αυτοί μεγαλώνουν με την πεποίθηση ότι δεν είναι αρκετά σημαντικοί, ότι δεν τους αξίζει η φροντίδα, μία αντίληψη που σημαδεύει τον αυτοσεβασμό τους.
Ένα παιδί που μεγαλώνει με την απουσία του γονιού, ενδέχεται να έχει προβλήματα με τη δημιουργία υγιών σχέσεων στην ενήλικη ζωή. Μπορεί ν’ αποφεύγει τη συναισθηματική εγγύτητα λόγω του φόβου της εγκατάλειψης, ή ενδέχεται να εξαρτάται υπερβολικά από τον σύντροφο, αναζητώντας την επιβεβαίωση και την αποδοχή.
Απρόβλεπτο οικογενειακό περιβάλλον
Άνθρωποι που μεγαλώνουν σε ευμετάβλητα ή απρόβλεπτα οικογενειακά περιβάλλοντα μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα με την αυτοεκτίμησή τους αργότερα στη ζωή. Η ενδοοικογενειακή βία, η χρήση ουσιών, οι διαρκείς μετακινήσεις, αποτελούν παράγοντες αστάθειας κατά την παιδική ηλικία. Παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε τέτοια περιβάλλοντα, συχνά παλεύουν με αισθήματα ανασφάλειας, αφού έχουν μάθει στο απρόβλεπτο και το άγνωστο. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να έχουν ένα διαρκές αίσθημα ανησυχίας και να μην μπορούν να εμπιστευτούν τον εαυτό τους, ή τους γύρω τους. Ως ενήλικες, τα άτομα αυτά δυσκολεύονται να νιώσουν ασφάλεια στις σχέσεις τους, έχουν προβλήματα με τη διαχείριση του άγχους και αμφισβητούν τις ικανότητες και την αξία τους.
Υπερβολικός έλεγχος
Άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει σε υπερβολικά ελεγκτικό περιβάλλον, δεν αναπτύσσουν αυτοσεβασμό στη ζωή τους. Μεγαλώνοντας, οι άνθρωποι αυτοί έχουν μάθει να τους επιβάλλονται αυστηροί κανόνες και υψηλές προσδοκίες, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για την ανάπτυξη αυτονομίας και της ατομικότητάς τους.
Ο καταπιεστικός έλεγχος μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα ασφυξίας και ακύρωσης. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε πολύ ελεγκτικά περιβάλλοντα, μπορεί να θεωρούν ότι οι απόψεις, τα αισθήματά τους και οι επιθυμίες τους, είναι ασήμαντα, βλάπτοντας ουσιαστικά την αίσθηση της προσωπικής αξίας και του αυτοσεβασμού τους.
Άνθρωποι που μεγάλωσαν σε σπίτια με καταπίεση και υπερβολικό έλεγχο, μπορεί ως ενήλικες να δυσκολεύονται να λάβουν αποφάσεις ανεξάρτητα, ή να φοβούνται να εκφράσουν τις ανάγκες τους με τρόπο διεκδικητικό. Είναι πολύ πιθανό να δυσκολεύονται στην οριοθέτηση, δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων, παρά των ίδιων.
Εκφοβισμός και απόρριψη από τους συνομηλίκους
Παιδιά που ήρθαν αντιμέτωπα με τον εκφοβισμό ή την απόρριψη από τους συνομηλίκους, συχνά έχουν έλλειψη αυτοσεβασμού και κατά την ενήλικη ζωή τους. Το τραύμα τους είναι το αποτέλεσμα της κοινωνικής απομόνωσης και της ταπείνωσης που έχει αφήσει βαθιές πληγές στην αυτοεκτίμησή τους. Οι εμπειρίες αυτές μπορεί να δημιουργήσουν μία επίμονη αίσθηση αναξιότητας.
Για παράδειγμα, ένα παιδί που έπεφτε διαρκώς θύμα κοροϊδίας και οι συνομήλικοί του το απέφευγαν στο σχολείο, μπορεί να μεγαλώσει έχοντας βαθιές αμφιβολίες για την αξία του, ειδικά σε κοινωνικές περιστάσεις. Ανεξάρτητα από την επιτυχία τους σε επαγγελματικό ή κοινωνικό επίπεδο, οι άνθρωποι αυτοί κουβαλούν αισθήματα κατωτερότητας και τον διαρκή φόβο ότι θα τους κρίνουν και θα τους απορρίψουν. Μπορεί να θεωρούν ότι οι άνθρωποι γύρω τους, τους επικρίνουν, κάτι που επιδεινώνει το άγχος και την αμφισβήτηση του εαυτού τους.
Τραύμα ή κακοποίηση στην παιδική ηλικία
Το τραύμα, ή η κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία, αποτελεί τον τελευταίο σε σειρά αλλά κυριότερο σε σπουδαιότητα παράγοντα που μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη αυτοσεβασμού του ανθρώπου.
Ο αυτοσεβασμός ή η αυτοεκτίμηση όσων έχουν επιβιώσει από τραύματα της παιδικής ηλικίας, μπορεί να είναι διαλυμένα κατά την ενήλικη ζωή. Οι επιβιώσαντες ενδέχεται να έχουν δυσκολία να εμπιστευτούν, δυσκολία να διαχειριστούν τον θυμό τους και ένα διαρκές αίσθημα ότι δεν αξίζουν. Πρόκειται για μηχανισμούς άμυνας που ίσως περιλαμβάνουν και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν τον πόνο του ανεπίλυτου τραύματος.
(με πληροφορίες από enikos. gr / photo: pixabay)
