Ερευνητές στο Ινστιτούτο Wellcome Sanger και στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Βιολογίας στη Βαρκελώνη διαπίστωσαν ότι ο ακραίος αριθμός χρωμοσωμάτων της πεταλούδας προήλθε από διάσπαση και όχι από διπλασιασμό.

Σε διάστημα περίπου τριών εκατομμυρίων ετών, τα χρωμοσώματα διασπάστηκαν σε σημεία όπου οι δεσμοί του DNA ήταν πιο χαλαροί. Τα φυλετικά χρωμοσώματα παρέμειναν άθικτα, αλλά τα υπόλοιπα διασπάστηκαν σε μικρότερα κομμάτια.

Η Δρ. Σάρλοτ Ράιτ, από το Ινστιτούτο Γουέλκομ Σάνγκερ, δήλωσε ότι η ομάδα επέλεξε σκόπιμα να μελετήσει το είδος. «Όταν ξεκινήσαμε να κατανοούμε την εξέλιξη στις πεταλούδες, ξέραμε ότι έπρεπε να εντοπίσουμε την πιο ακραία και κάπως μυστηριώδη Μπλε πεταλούδα Atlas», είπε.

H Ράιτ προσέθεσε: «Έχοντας τη δυνατότητα να δούμε λεπτομερώς πώς τα χρωμοσώματα της μπλε πεταλούδας του Άτλαντα έχουν χωριστεί με την πάροδο του χρόνου σε συγκεκριμένα σημεία, μπορούμε να αρχίσουμε να διερευνούμε ποια οφέλη μπορεί να έχει αυτό, πώς επηρεάζει την ικανότητά τους να προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους και αν υπάρχουν μαθήματα που μπορούμε να αντλήσουμε από το DNA τους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διατήρηση στο μέλλον».

Η αξία των ευρημάτων στην ιατρική

Χρωμοσωμικές αλλαγές όπως αυτές μπορούν να βοηθήσουν τα είδη να σχηματιστούν και να προσαρμοστούν. Η μπλε πεταλούδα Άτλας ανήκει σε μια ομάδα που παρήγαγε πολλά συγγενικά είδη σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Ο Δρ Ρότζερ Βίλα, επικεφαλής συγγραφέας στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Βιολογίας, δήλωσε: «Η διάσπαση των χρωμοσωμάτων έχει παρατηρηθεί και σε άλλα είδη πεταλούδων, αλλά όχι σε αυτό το επίπεδο, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για αυτή τη διαδικασία, τους οποίους μπορούμε τώρα να αρχίσουμε να εξερευνούμε».

Είπε ότι η μελέτη του κατά πόσον αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τη συμπεριφορά των πεταλούδων θα μπορούσε να εξηγήσει τον τρόπου με τον οποίο εμφανίζονται νέα είδη.

Τα ευρήματα μπορεί επίσης να έχουν ιατρική αξία. Οι αναδιατάξεις χρωμοσωμάτων συμβαίνουν σε ανθρώπινους καρκίνους, όπου τμήματα DNA σπάνε και αναδιοργανώνονται.

Οι επιστήμονες μπορεί να βρουν τρόπους να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν τη διαδικασία συγκρίνοντας τις πεταλούδες με καρκινικά κύτταρα.

Ο καθηγητής Μαρκ Μπλάξτερ, επικεφαλής συγγραφέας στο Ινστιτούτο Γουέλκομ Σάνγκερ, εξήγησε γιατί μια τέτοια έρευνα έχει σημασία. «Τα γονιδιώματα κρατούν το κλειδί για το πώς δημιουργήθηκε ένα πλάσμα, αλλά και για το πού μπορεί να φτάσει στο μέλλον», είπε.

Επεσήμανε ότι τα μαθήματα από αυτό το είδος μπορούν να συμβάλουν στην έρευνα για τη διατήρηση και την υγεία.

Αν και η μπλε πεταλούδα Atlas έχει επιβιώσει για εκατομμύρια χρόνια με το σπασμένο γονιδίωμά της, το μέλλον της είναι πλέον αβέβαιο.

Οι ερευνητές λένε ότι αυτό το υψηλής ποιότητας γονιδίωμα αναφοράς θα βοηθήσει στην αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο οι πεταλούδες εξελίσσονται και προσαρμόζονται.

Η μπλε πεταλούδα Atlas μπορεί να είναι μικρή, αλλά η γενετική της ιστορία είναι τεράστια.

Με 229 ζεύγη χρωμοσωμάτων , καταρρίπτει παγκόσμιο ρεκόρ και ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση της εξέλιξης, της επιβίωσης και της υγείας.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Current Biology .

(photo: pixabay)