Τα ευρήματα, όπως αναφέρεται, ανοίγουν το δρόμο για την ανάπτυξη μη επεμβατικών μεθόδων θεραπείας παθήσεων ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Συνήθως, ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για να εξετάσει τις εσωτερικές δομές του σώματος στέλνοντας διάχυτα ηχητικά κύματα και καταγράφοντας τον ανακλώμενο ήχο ή τις ηχώ για τη δημιουργία μιας εικόνας. Ωστόσο, η χαμηλής έντασης διακρανιακή διέγερση υπερήχων (TUS) μπορεί να στοχεύσει τόσο τις επιφανειακές όσο και τις εν τω βάθει περιοχές του εγκεφάλου με πολύ υψηλή εξειδίκευση, ασκώντας υπερηχητική πίεση σε μια περιοχή του εγκεφάλου που αλλάζει τον τρόπο που αλληλεπιδρούν οι νευρώνες.
Ειδικότερα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ στο Ηνωμένο Βασίλειο προχώρησαν σε μια μελέτη για να δοκιμάσουν τις επιπτώσεις της διακρανιακής διέγερσης υπερήχων (TUS) στη λειτουργία του εγκεφάλου, διαπιστώνοντας ότι προκάλεσε σημαντικές αλλαγές.
Επιστράτευσαν 24 υγιείς ενήλικες για να διερευνήσουν πώς η διακρανικακή διέγερση υπερήχων (TUS) επηρέασε τα επίπεδα γάμμα-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) και τη συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου. Το GABA είναι ο κύριος ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο, μειώνει την ικανότητα ενός νευρώνα να στέλνει και να λαμβάνει χημικά μηνύματα. Συγκεκριμένα, το GABA επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα αντιδρά στα συναισθήματα άγχους, φόβου και στρες.
Όλοι οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν τρεις συνεδρίες TUS με έκρηξη θήτα, με μαγνητική τομογραφία μετά από κάθε συνεδρία για την αξιολόγηση των αλλαγών στη λειτουργία του εγκεφάλου. Το Theta-burst TUS είναι μια μορφή εγκεφαλικής διέγερσης που παρέχει σύντομες εκρήξεις σε υψηλές συχνότητες, μιμούμενη στενά τους φυσικούς ρυθμούς δραστηριότητας στους νευρώνες. Θεωρείται ότι προάγει την πλαστικότητα, την ικανότητα του εγκεφάλου να σχηματίζει και να αναδιοργανώνει νευρικές συνδέσεις ως απάντηση στη μάθηση ή την εμπειρία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το TUS που εφαρμόστηκε στον οπίσθιο περιφερικό φλοιό (PCC), μια περιοχή βαθιά στον εγκέφαλο που σχετίζεται με το συναίσθημα και τη μνήμη, μείωσε τα επίπεδα GABA σε αυτήν την περιοχή για έως και μία ώρα μετά τη θεραπεία. Διαπίστωσαν επίσης ότι ο τρόπος με τον οποίο το PCC επικοινωνούσε με τον υπόλοιπο εγκέφαλο (λειτουργική συνδεσιμότητα) βελτιώθηκε σε εκείνο το διάστημα. Το PCC έχει βρεθεί ότι είναι μη φυσιολογικό σε μια σειρά ψυχιατρικών διαταραχών.
Όταν το TUS εφαρμόστηκε στον πρόσθιο ραχιαίο φλοιό (dACC) – την περιοχή που εμπλέκεται στο συναίσθημα, την ενσυναίσθηση, τον έλεγχο των παρορμήσεων και τη λήψη αποφάσεων και, όπως το PCC, στην ψυχοπαθολογία – οι ερευνητές δεν είδαν την ίδια μείωση στα επίπεδα GABA, αλλά είδαν μια αύξηση στη λειτουργική συνδεσιμότητα.
Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματά τους αποδεικνύουν ότι το TUS είναι αποτελεσματικό στους ανθρώπους, προκαλώντας αναστρέψιμες αλλαγές στον εγκέφαλο. Αν και απαιτείται περαιτέρω μελέτη, λένε ότι είναι το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη ενός μη επεμβατικού μέσου για τη θεραπεία παθήσεων ψυχικής υγείας.
«Εάν παίρνετε φάρμακα για την κατάθλιψη, για παράδειγμα, το φάρμακο θα επηρεάσει ολόκληρο τον εγκέφαλο και οι κλινικοί γιατροί έχουν πολύ περιορισμένο έλεγχο για το πού πηγαίνει το φάρμακο και τι κάνει», δήλωσε η Έλσα Φουρανιάν, αντίστοιχη συγγραφέας της μελέτης. «Γνωρίζουμε ήδη ότι συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (και ορισμένες από τις συνδέσεις τους) είναι δυσλειτουργικές σε ορισμένες συνθήκες, αλλά άλλες περιοχές μπορούν να λειτουργήσουν τέλεια. Αυτή η μελέτη μας παρέχει τη γνήσια δυνατότητα να σκεφτούμε τη χρήση υπερήχων για πιο στοχευμένες παρεμβάσεις σε άτομα με μια σειρά από παθήσεις ψυχικής υγείας».
Οι ερευνητές ήδη διερευνούν εάν το TUS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αλλάξει το ντοπαμινεργικό σύστημα του εγκεφάλου, το κύριο μονοπάτι ανταμοιβής που ανιχνεύει και ερμηνεύει ανταποδοτικά ερεθίσματα όπως το φαγητό, το σεξ και τα φάρμακα κατάχρησης.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications.
(photo: pixabay)