Σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει λανθασμένα να επιτίθεται στη μυελίνη, τον ιστό που περιβάλλει και προστατεύει τις νευρικές ίνες. Καθώς αυτό το περίβλημα υφίσταται όλο και περισσότερες ζημιές, διαταράσσει τα ηλεκτρικά σήματα που ταξιδεύουν μέσω των νεύρων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη κινητικότητα, την ισορροπία, την αίσθηση και τη μυϊκή δύναμη.
Η νόσος συνήθως ξεκινά με μια μορφή που ονομάζεται υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΣΚΠ, η οποία περιλαμβάνει εναλλασσόμενες φάσεις συμπτωμάτων και ύφεσης. Μετά από λίγο, ωστόσο, η νόσος μπορεί μερικές φορές να εξελιχθεί σε ένα πιο σοβαρό στάδιο που ονομάζεται δευτερογενής προϊούσα ΣΚΠ, όπου τα συμπτώματα επιδεινώνονται σταθερά χωρίς περιόδους ύφεσης για τη διάσπασή της.
Πρόσφατες μελέτες σε ποντίκια και αρουραίους έχουν προτείνει ότι οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσουν στην επιβράδυνση ή να σταματήσουν την εξέλιξη στην μεταγενέστερη μορφή της ΣΚΠ. Έτσι τώρα, οι ερευνητές έχουν πραγματοποιήσει μια κλινική δοκιμή σε ανθρώπους για να προσδιορίσουν εάν μια τέτοια θεραπεία είναι ασφαλής και αποτελεσματική.
Τα νευρικά βλαστοκύτταρα λήφθηκαν από τον εγκεφαλικό ιστό ενός αποβαλλόμενου εμβρύου-δότη, καλλιεργήθηκαν και εγχύθηκαν απευθείας στον εγκέφαλο 15 ασθενών με δευτεροπαθή ΣΚΠ.
Οι δόσεις κυμαίνονταν από 5, 10, 16 ή 24 εκατομμύρια βλαστοκύτταρα και στη συνέχεια οι ασθενείς παρακολουθούνταν κάθε μήνα για ένα χρόνο.
Στην αρχή της δοκιμής, όλοι οι ασθενείς είχαν υψηλά επίπεδα αναπηρίας, με πολλούς να χρειάζονταν αναπηρικό καροτσάκι, αλλά κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου κανένας από αυτούς δεν παρουσίασε επιδείνωση σωματικών ή γνωστικών συμπτωμάτων. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό υποδηλώνει ότι η θεραπεία σταθεροποίησε την εξέλιξη της νόσου.
Σε ένα υποσύνολο ασθενών, η ομάδα εξέτασε αλλαγές στον όγκο του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου. Οι ασθενείς που έλαβαν υψηλότερες δόσεις βλαστοκυττάρων εμφάνισαν μικρότερες μειώσεις στον όγκο του εγκεφάλου, κάτι που οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οφείλεται στο ότι η θεραπεία αμβλύνει τη φλεγμονή. Η ανάλυση των μεταβολιτών και των λιπιδίων στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό των ασθενών έδειξε ότι τα βλαστοκύτταρα είχαν προστατευτική επίδραση στα νεύρα.
Είναι σημαντικό ότι δεν υπήρξαν θάνατοι ή σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες στη μελέτη κοόρτης. Οι δευτερεύουσες παρενέργειες που παρατηρήθηκαν αποδείχθηκαν όλες προσωρινές ή αναστρέψιμες.
Ενώ τα αποτελέσματα φαίνονται πολλά υποσχόμενα, η ομάδα αναγνωρίζει ότι η μελέτη έχει τους περιορισμούς της. Για παράδειγμα, αφορούσε μόνο μια μικρή ομάδα και η επιβεβαίωση των προστατευτικών επιδράσεων ήταν δύσκολη όταν ξεκινούσε με ένα προχωρημένο επίπεδο αναπηρίας σε ασθενείς. Το θετικό είναι ότι αποδείχθηκε ότι είναι ασφαλές, επομένως μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο των κλινικών δοκιμών.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell Stem Cell.
(photo: pixabay)
