Μια ξύλινη πινακίδα με χαραγμένη την μη αποκρυπτογραφημένη γραφή “rongorongo” χρονολογείται πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων εποίκων στην περιοχή και αυτό ενισχύει την πιθανότητα η γραφή αυτή να πρόκειται για ένα από τα λίγα ανεξάρτητα επινοημένα συστήματα γραφής, όπως αναφέρεται.

Συνολικά έχουν βρεθεί τέσσερις τέτοιες ξύλινες επιγραφές. Επάνω τους είναι χαραγμένα σημάδια, που θυμίζουν κάποιου είδους γλυφική γραφή. Οι πινακίδες βρέθηκαν στο Νησί του Πάσχα, στον Ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό. Το νησί λέγεται και Ράπα Νούι.

Το μυστήριο με τις επιγραφές
Το ξύλο από μία από τις τέσσερις πινακίδες rongorongo που φυλάσσονται στη Ρώμη, χρονολογείται μεταξύ 1493 και 1509. Αυτό είναι περισσότερα από 200 χρόνια πριν από την πρώτη καταγεγραμμένη άφιξη Ευρωπαίων στο νησί, την δεκαετία του 1720, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου στο περιοδικό Scientific Reports.

Η Silvia Ferrara, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και φιλόλογος στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στην Ιταλία, δήλωσε στο Live Science ότι τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι το «rongorongo» ήταν μια πρωτότυπη εφεύρεση των κατοίκων του νησιού Rapa Nui και δεν ήταν επηρεασμένη από τη γραφή που είχαν δει να χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι.

Τα περίπλοκα γλυφικά σχέδια του «Ρονγκορόνγκο» δεν μοιάζουν καθόλου με τα ευρωπαϊκά γράμματα, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την ιδέα ότι η γλώσσα αναπτύχθηκε ανεξάρτητα. «Ιστορικά μιλώντας, αν δανείζεσαι ένα σύστημα γραφής, τότε το κρατάς όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πρωτότυπο», ανέφερε η ίδια.

Το μυστήριο με την γλώσσα
Το Ράπα Νούι, που βρίσκεται σχεδόν 3.800 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Χιλής, όπως αναφέρεται, κατοικήθηκε από ανθρώπους μεταξύ 1150 και 1280. Αν και οι Ευρωπαίοι έφτασαν τον 18ο αιώνα, δεν πρόσεξαν την τοπική γραφή που βασίζεται σε γλυφικά σημάδια μέχρι το 1864. Η γραφή αυτή σήμερα υπάρχει μόνο σε 27 ξύλινα αντικείμενα, κανένα από τα οποία δεν βρίσκεται ακόμη στο νησί. Καθολικοί ιεραπόστολοι πήραν τέσσερις από αυτές τις πινακίδες το 1869 και τις έστειλαν στον επίσκοπο της Ταϊτής, ο οποίος αργότερα τις έστειλε στην Ευρώπη.

Η Ferrara και οι συνάδελφοί της πραγματοποίησαν ραδιοχρονολόγηση σε μικροσκοπικά δείγματα των τεσσάρων πινακίδων rongorongo που βρίσκονται στην κατοχή μιας κοινότητας καθολικών μοναχών, με έδρα τη Ρώμη. Οι ραδιοχρονολογήσεις έδειξαν ότι τρεις από τις πινακίδες κατασκευάστηκαν από δέντρα που κόπηκαν τον 18ο ή τον 19ο αιώνα.

Ωστόσο, η ραδιοχρονολόγηση μιας τέταρτης έδειξε ότι προήλθε από δέντρο που κόπηκε τον 15ο αιώνα, δήλωσε η Ferrara. Αυτό προηγείται της άφιξης των Ευρωπαίων στο Rapa Nui και υποδηλώνει ότι η γραφή rongorongo ήταν σε χρήση πριν από τότε, όπως ανέφερε.

Το μυστήριο μετά την ραδιοχρονολόγηση
Αλλά είναι επίσης πιθανό τα γλυφάδια να χαράχτηκαν σε “παλιό ξύλο“, δηλαδή σε ξύλο από δέντρο που κόπηκε πολύ πριν από την εγγραφή του Ρονγκόρονγκο, πρόσθεσε. Σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, η επιγραφή έγινε πιθανότατα περίπου τη στιγμή που αποκτήθηκε το ξύλο, επειδή η εναλλακτική εξήγηση – ότι το ξύλο είχε αποθηκευτεί για περισσότερα από 200 χρόνια πριν χρησιμοποιηθεί – φαίνεται απίθανη, όπως ανέφερε.

Η νέα ανάλυση έδειξε επίσης ότι το ξύλο της παλαιότερης πινακίδας προερχόταν από ένα είδος δέντρου που δεν είναι ενδημικό στο Ράπα Νούι, και οι ερευνητές πιστεύουν ότι πιθανώς ήταν κομμάτι παρασυρόμενου ξύλου.

Είναι γνωστό ότι έχουν διασωθεί μόλις 27 επιγραφές με την περίπλοκη, αλλά μη αποκρυπτογραφημένη γραφή Ρονγκορόνγκο, που περιλαμβάνει περίπου 15.000 χαρακτήρες και περισσότερα από 400 διαφορετικά γλυφικά σύμβολα.

Το Ράπα Νούι είναι διάσημο για τα πολλά αρχαιολογικά του μυστήρια. Από τα πιο γνωστά είναι τα γιγάντια πέτρινα κεφάλια, που είναι γνωστά ως moai. Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν προσπαθήσει – χωρίς επιτυχία – να αποκρυπτογραφήσουν τη γραφή rongorongo.

Η Ferrara δήλωσε ότι έχουν αναγνωριστεί περισσότερα από 400 διαφορετικά γλυφικά σημάδια rongorongo μεταξύ των περίπου 15.000 χαρακτήρων, και κανένα δεν αντιστοιχεί σε οποιοδήποτε άλλο γνωστό σύστημα γραφής. Ο Rafal Wieczorek, χημικός στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην τελευταία μελέτη, αλλά έχει ερευνήσει άλλες πινακίδες rongorongo, δήλωσε ότι αν και η νέα έρευνα δεν είναι πειστική, είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι η γραφή ήταν μια ανεξάρτητη εφεύρεση – ίσως μία από τις ελάχιστες φορές που ένα σύστημα γραφής εφευρέθηκε από το μηδέν, χωρίς γνώση άλλων συστημάτων γραφής.

«Πρόκειται για μια σπουδαία εξέλιξη», δήλωσε ο ίδιος στο Live Science, επειδή μόνο δύο ταμπλέτες του Ρονγκόρογκο είχαν χρονολογηθεί με ραδιοάνθρακα στο παρελθόν και η τελευταία μελέτη καθόρισε ένα χρονικό διάστημα το οποίο θα μπορούσε να διερευνηθεί περαιτέρω. «Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι το rongorongo είναι μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες εφευρέσεις γραφής στην ανθρώπινη ιστορία, όπως η γραφή των Σουμέριων, των Αιγυπτίων και των Κινέζων», είπε. «Αλλά η πεποίθηση είναι διαφορετικό πράγμα από τα αδιάσειστα δεδομένα … οπότε ιδανικά, θα θέλαμε να εξετάσουμε όλες τις πινακίδες».

(με πληροφορίες από enikos. gr / photo: pixabay)