Θραύσματα της αρχαίας κινεζικής ιστορίας, απομεινάρια από τους κλιβάνους που έψηναν πορσελάνες για τους Αυτοκράτορες συντηρεί και ανασυνθέτει το Ceramic Archaeological Research Institute στην πόλη Jingdezhen, έχοντας δημιουργήσει παράλληλα μια τράπεζα με το… DNA όλων των κεραμικών της περιοχής.
Η πόλη Jingdezhen θεωρείται η παγκόσμια πρωτεύουσα της πορσελάνης και είναι ταυτισμένη με τις… fine china δηλαδή τις πορσελάνες υψηλής ποιότητας και αισθητικής. Οι πορσελάνες της Jingdezhen είναι λευκές σαν νεφρίτης, αντανακλούν το φως σαν καθρέπτης, εάν τις χτυπήσεις ελαφρά ηχούν σαν καμπάνα, είναι λεπτές σαν χαρτί, και αποτελούν ανά τους αιώνες σημαντικό μέσο διάδοσης της κινεζικής κουλτούρας σε όλο τον κόσμο. Για περισσότερα από 2000 χρόνια η πόλη είναι πρωτοπόρος στην κεραμική και επί 600 χρόνια ήταν το κέντρο παραγωγής των πορσελανών και των πολυτελών αντικειμένων που προορίζονταν για τους Αυτοκράτορες.
Εκεί συναντήσαμε τον Weng Yanjun, διευθυντή του Jingdezhen Imperial Kiln Institute και του υπαγόμενου σε αυτό Ceramic Archaeological Research Institute. Ο Weng Yanjun επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ολόκληρη η περιοχή είναι ένα ανοιχτό ζωντανό μουσείο. Τονίζει ότι έργο του Ινστιτούτου είναι οι ανασκαφές, η αποκατάσταση αλλά και η έκθεση των αρχαίων κεραμικών της Κίνας. «Υπάρχει πολύ μεγάλη αρχαιολογική δραστηριότητα σε αυτή την περιοχή. Εξίσου μεγάλη είναι και η εργασία της αποκατάστασης των κεραμικών. Θέλουμε αυτή την τέχνη να την εξερευνήσουμε βαθύτερα, να τη διευρύνουμε και να δούμε πως μπορούμε να την αξιοποιήσουμε σε διεθνές επίπεδο τόσο στη σύγχρονη βιομηχανία όσο και στον τουρισμό».
Σε ερώτηση εάν σήμερα, την εποχή της γρήγορης κουλτούρας υπάρχει ενδιαφέρον για έργα τέχνης όπως η κατασκευή και η συντήρηση της πορσελάνης απάντησε ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί άνθρωποι όχι μόνο από την Κίνα, αλλά και από όλο τον κόσμο, ασχολούνται με την κεραμική και έρχονται για να μάθουν τα μυστικά της και να δημιουργήσουν στην Jingdezhen. «Ο λόγος για τον οποίο τους αρέσει να έρχονται είναι επειδή εδώ μπορούν να βρουν έναν ήρεμο τρόπο εργασίας και διαβίωσης,» λέει χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι «η δημιουργία και εκμάθηση δεν είναι μια γρήγορη διαδικασία όπως συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία μας. Αναμιγνύεις την ιστορία, δηλαδή ότι έμαθες από το παρελθόν, σε μοντέρνες δημιουργίες. Και αυτή είναι η γοητεία».
Το πιο σημαντικό, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Weng Yanju, είναι ότι οι άνθρωποι ακόμη και σήμερα μπορούν από αυτή την τέχνη, να δημιουργήσουν έναν κλάδο κεραμικής, να βγάλουν χρήματα και μέσα από αυτή τη διαδικασία να ευνοηθεί η πολιτιστική ανταλλαγή. Απευθύνει επίσης κάλεσμα σε όποιον επιθυμεί να έρθει στην Κίνα για να ασχοληθεί με την κεραμική και γιατί όχι, όπως εξηγεί, να έχει και κατοικία για να δημιουργήσει τα έργα του.
Σε ερώτηση για το ποιο είναι το παλαιότερο αντικείμενο που κλήθηκε ο ίδιος και η ομάδα του να κάνει αποκατάσταση, απάντησε ότι χρονολογείται από τον 8ο αιώνα και ανήκει στη δυναστεία των Song.
Το Imperial Kiln Factory, ο Αυτοκρατορικός Φούρνος Κεραμικών στην περιοχή Taoyangli της Jingdezhen ιδρύθηκε το 1369 μΧ και κάθε χρόνο παρήγαγε τόνους πορσελάνινων ειδών που προορίζονταν για τις τελετουργικές εκδηλώσεις αλλά και για καθημερινή χρήση από τις αυτοκρατορικές οικογένειες της Δυναστείας των Ming (1368-1644) και των Qing (1644-1911). Παράλληλα, προωθούσε την καινοτομία στις τεχνικές, τα σχέδια και την εκπαίδευση των τεχνιτών.
Τράπεζα γενετικού υλικού από 20 εκατομμύρια πορσελάνες
Όπως το ανθρώπινο DNA έτσι και η εμφάνιση, το χρώμα, το σώμα των κεραμικών καθορίζονται επίσης από τα «γονίδια», δηλαδή από το υλικό και τον τρόπο από τον οποίο είναι αυτά κατασκευασμένα.
Το Jingdezhen Ceramic Archaeological Research Institute, δημιούργησε το 2022 τράπεζα γονιδίων (την Jingdezhen Ancient Ceramic Gene Bank) για τα 20 εκατομμύρια αρχαία κεραμικά δείγματα που ανακαλύφθηκαν κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 40 χρόνια στην περιοχή.
Ο κ.Weng Yanjun επισημαίνει ότι η δημιουργία της Τράπεζας Γενετικού Υλικού Αρχαίων Κεραμικών προωθεί σημαντικά την έρευνα σχετικά με την ιστορία της Κίνας, τη δομή της αρχαίας κοινωνίας, την ταυτοποίηση αρχαίων κεραμικών και την αποκατάστασή τους. Επίσης, λειτουργεί και ως βάση για να την ανάπτυξη σύγχρονων τουριστικών και πολιτιστικών δράσεων.
Η τράπεζα περιλαμβάνει όλα τα μεμονωμένα γονίδια, είτε είναι φυσικά δείγματα είτε ψηφιακά δεδομένα των κεραμικών που κατασκευάστηκαν από τον 9ο έως τον 20ο αιώνα στην Jingdezhen.
Το κάθε δείγμα περιλαμβάνει βασικές πληροφορίες σχετικά με την παλαιότητα, το σχήμα, τη διακόσμηση, το σώμα, την επένδυση, το χρώμα, τις χρωστικές ουσίες, καθώς και όλα τα δεδομένα που μπορούν να εξαχθούν με επιστημονικές μελέτες και δοκιμές. Επίσης, περιλαμβάνει και εκτεταμένες πληροφορίες από συλλογές άλλων μουσείων, παρόμοια ευρήματα από αρχαία ναυάγια και ερείπια, αρχεία από ιστορική βιβλιογραφία και από σύγχρονες έρευνες. Με βάση τις πληροφορίες που ανακτώνται, το μουσείο έχει δημιουργήσει μια ταξινομημένη, ανοιχτή βάση δεδομένων, η οποία είναι προσβάσιμη στο κοινό.
Ένα Εθνικό Αρχαιολογικό Πάρκο διάσπαρτο με πορσελάνες
Η περιοχή όπου βρίσκονταν οι αυτοκρατορικοί κλίβανοι είναι γεμάτοι με αρχαιολογικά ευρήματα καθώς όσα κεραμικά και πορσελάνες δεν καταναλώνονταν από τους αυτοκράτορες, γίνονταν κομμάτια και θάβονταν για να μην έχει ποτέ κανείς πρόσβαση στα μοναδικά αυτά έργα τέχνης. Σε αυτούς τους κλιβάνους εστιάζονται σήμερα οι αρχαιολογικές έρευνες.
Λόγω της μεγάλης κλίμακας και της χρονικής διάρκειας της κεραμικής παραγωγής, στην περιοχή γύρω από το Εθνικό Αρχαιολογικό Πάρκο του Αυτοκρατορικού Φούρνου Κεραμικών, η Jingdezhen διατηρεί μια τεράστια ποσότητα εργαστηρίων κεραμικής, κλιβάνων και σπιτιών από διαφορετικές περιόδους.
Για την κατασκευή των σπιτιών αξιοποιούνταν τα τούβλα από τους κλιβάνους που είχαν κατεδαφιστεί. Στο παρελθόν, τα παιδιά έπαιρναν ένα ζεστό τούβλο από τους φούρνους ψησίματος και το τοποθετούσαν στις σχολικές τσάντες τους για να ζεσταίνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σήμερα το Εθνικό Αρχαιολογικό Πάρκο του Αυτοκρατορικού Φούρνου Κεραμικών δεν περιλαμβάνει μόνο απομεινάρια των αρχαίων κλιβάνων αλλά και σπίτια που παρέμειναν ανά τους αιώνες ζωντανά απομεινάρια τέχνης, ζέστης αλλά και ζέσης σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας.
Το σύγχρονο Μουσείο της περιοχής (Imperial Kiln Museum) άνοιξε στο κοινό το 2021 και χτίσθηκε σε σχήμα αυγού κατά το πρότυπο των παραδοσιακών κλιβάνων. Έχει 8 τοξωτούς θόλους υπενδεδυμένους από τούβλα που παλαιότερα χρησιμοποιούνταν σε κλιβάνους.
Δείτε ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ
Πριν από περίπου δέκα χρόνια ξεκίνησε η αποκατάσταση του κλιβάνου Xujia της δυναστείας των Ming. Είναι ο μεγαλύτερος κλίβανος που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα και χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή οικιακής πορσελάνης. Για την αποκατάστασή του χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν 150.000 τούβλα και επί τρεις μήνες οι τεχνίτες συναρμολογούσαν τούβλο-τούβλο την αψιδωτή του επιφάνεια. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2016 και έχει μήκος 17 μέτρα και ύψος 5 μέτρα.
Η επίσκεψη στην πόλη Jingdezhen έγινε στο πλαίσιο του «2025 Belt and Road Journalists Forum» που πραγματοποιήθηκε στα μέσα Ιουλίου στην επαρχία Jiangxi της Κίνας.
(ΑΠΕ -ΜΠΕ / Αποστολή Jingdezhen: Κάτια Τσιμπλάκη / photo: pixabay)
