Χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής, μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Κουμαμότο ανέλυσε αποτυπώματα διχτυών που είχαν διατηρηθεί σε θραύσματα κεραμικής από δύο διαφορετικές ιαπωνικές τοποθεσίες. Κατάφεραν να αποκαταστήσουν το σχήμα, το στρίψιμο του νήματος, τους τύπους κόμπων και το μέγεθος του πλέγματος των διχτυών που είχαν φθαρεί πριν από χιλιάδες χρόνια.

Αυτή η έρευνα όχι μόνο ανασυνθέτει αυτές τις χαμένες τεχνικές χειροτεχνίας, αλλά δείχνει επίσης ότι τα δίχτυα συχνά επαναχρησιμοποιούνταν για την κατασκευή κεραμικών, γεγονός που υπογραμμίζει την εφευρετικότητα και την ευρηματικότητα των κοινοτήτων Jomon.

Τύποι δικτυώματος (Α: Απλή σύνδεση, Β και Γ: Απλή θηλιά, γνωστή και ως δικτύωμα χωρίς κόμπους, Δ: Κόμπος με overhand, Ε: Κόμπος αγελάδας, ΣΤ: Κόμπος υφάλου, Ζ: Κόμβος φύλλου ή κόμπος υφαντή (κόμπος στέμματος).

Η ομάδα, με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή Χιρόκι Ομπάτα, εξέτασε θραύσματα κεραμικής από δύο ξεχωριστές περιοχές: το Χοκάιντο στα βόρεια και το Κιούσου στα νότια. Χρησιμοποιώντας αξονική τομογραφία (CT) υψηλής ανάλυσης και κατασκευή με εκμαγείο σιλικόνης, οι ερευνητές μπόρεσαν να απεικονίσουν τις περίπλοκες δομές του δικτύου με εξαιρετική λεπτομέρεια.

Η κεραμική από την πρώιμη περίοδο Jomon του Χοκάιντο, γνωστή ως στυλ Shizunai-Nakano, περιείχε δίχτυα με μεγάλα πλέγματα και σφιχτά δεμένους κόμπους υφάλων ενσωματωμένους στις πήλινες σπείρες. «Τα δίχτυα, που δεν χρησιμοποιούνταν μόνο για ψάρεμα στον ωκεανό, επαναχρησιμοποιούνταν επίσης ως ενίσχυση κατά την κατασκευή κεραμικής», αναφέρει το Archaeology Magazine .

Ωστόσο, η κεραμική της Τελικής περιόδου Jomon και της πρώιμης περιόδου Yayoi από το Kyushu διατήρησε δίχτυα με λεπτό πλέγμα δεμένα με απλούστερους κόμπους ή τεχνικές «τυλίγματος με κόμπους». Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτά τα μικρότερα δίχτυα πιθανότατα χρησιμοποιούνταν ως σακούλες, καλούπια ή μέσα απελευθέρωσης κατά την παραγωγή κεραμικών.

Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ανεπαίσθητες περιφερειακές διαφορές στην κατεύθυνση της συστροφής του νήματος και στις μεθόδους δεσίματος, αντανακλώντας πολιτισμικές πρακτικές και πρακτικές παραμέτρους. Τα δίχτυα του Χοκάιντο χρησιμοποιούσαν συστροφή S2z, ενώ τα δίχτυα Kyushu εμφάνιζαν συστροφή Z2s, αναφέρει η μελέτη. Το Phys σημειώνει ότι «τα δίχτυα μικρού πλέγματος μικρότερου από 6,5 χιλιοστά που βρέθηκαν σε κεραμικά Kyushu πιθανότατα δεν ήταν καθόλου δίχτυα ψαρέματος, αλλά αντ’ αυτού χρησιμοποιούνταν για άλλους σκοπούς, ίσως ως δοχεία».

85 ώρες εργασίας
Είναι αξιοσημείωτο ότι η μελέτη εκτίμησε ότι η κατασκευή ενός μόνο διχτυού θα μπορούσε να απαιτήσει περισσότερες από 85 ώρες εργασίας. «Αυτή η επαναχρησιμοποίηση υλικών αντανακλά μια πρώιμη μορφή βιωσιμότητας, παρόμοια με τους σημερινούς Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης», δήλωσε ο καθηγητής Hiroki Obata του Πανεπιστημίου Kumamoto, σύμφωνα με το Phys. Τα ευρήματα αμφισβητούν αυτό που πίστευαν εδώ και χρόνια, ότι όλα τα αποτυπώματα ινών στην κεραμική ήταν αλιευτικά εργαλεία, δείχνοντας αντίθετα ότι τα δίχτυα ήταν ευέλικτα εργαλεία με πολλαπλές χρήσεις τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στην χειροτεχνική παραγωγή .

Συνδυάζοντας την αξονική τομογραφία, τη χύτευση σιλικόνης και την λεπτομερή τρισδιάστατη ανάλυση, η μελέτη έχει αναδημιουργήσει τη μορφή και τη λειτουργία διχτυών που είχαν χαθεί για χιλιετίες. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η κατανόηση αυτών των δομών διχτυών ρίχνει φως όχι μόνο στις αλιευτικές πρακτικές αλλά και στην παραγωγή κεραμικής, την επαναχρησιμοποίηση πόρων και τα πολιτιστικά πρότυπα κατά την περίοδο Jomon. Όπως σημειώνει το Archaeology Magazine , αυτή η μεθοδολογική ανακάλυψη ανοίγει νέες πόρτες για την εκ νέου ανακάλυψη εξαφανισμένων οργανικών υλικών παγκοσμίως – από υφάσματα μέχρι καλάθια – μεταμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαιολόγοι μπορούν να ανακατασκευάσουν την προϊστορική ζωή.

(photo: pixabay)