Οι πολιτικές εξόρυξης πόρων, όπως η φορολογία και οι εισφορές, έχουν αναλυθεί εκτενώς μέσω κειμενικών και καλλιτεχνικών πηγών. Τώρα, μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από την ερευνήτρια Petra M. Creamer του Τμήματος Σπουδών Μέσης Ανατολής και Νότιας Ασίας στο Πανεπιστήμιο Emory της Ατλάντα, αποκαλύπτει νέες γνώσεις σχετικά με τον αντίκτυπο αυτών των πολιτικών στα πρότυπα πλούτου μέσω της ανάλυσης του ταφικού υλικού, ένα από τα πιο συντηρητικά και βαθιά ριζωμένα στοιχεία της ομαδικής ταυτότητας.
Η ερευνήτρια προτείνει ότι μια τάση προς μείωση τόσο της ποιότητας όσο και της ποσότητας των ταφικών αγαθών με την πάροδο του χρόνου υποστηρίζει μοντέλα που υπογραμμίζουν τη μεγάλη οικονομική επιβάρυνση της ασσυριακής διοίκησης στους υπηκόους της. Αυτή η περιεκτική μελέτη παρέχει μια νέα προοπτική για το πώς οι πρακτικές εξόρυξης πόρων της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας επηρέασαν σημαντικά τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, που εκδηλώνεται στις ταφικές παραδόσεις.
Οι πολιτικές εξόρυξης πόρων της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας επικεντρώθηκαν κυρίως στη διαρκή επέκταση και διατήρηση της αυτοκρατορίας, η οποία προκάλεσε αυξανόμενη εξάρτηση από πόρους τόσο για επιβίωση (γεωργία και κτηνοτροφία) όσο και για ανταλλαγές (πολύτιμα αγαθά και εξειδικευμένες υπηρεσίες). Σε σύγκριση με άλλες σύγχρονες αυτοκρατορίες, οι μηχανισμοί εξόρυξης της Ασσυρίας περιλάμβαναν εντατικοποίηση της χρήσης εργατικού δυναμικού, της χρήσης γης και της συσσώρευσης πλούτου. Παράλληλα παραδείγματα μπορούν να βρεθούν στην Αυτοκρατορία των Ίνκας της Νότιας Αμερικής, όπου παρόμοιες στρατηγικές περιελάμβαναν τη φορολόγηση της καταναγκαστικής εργασίας, την αποθήκευση γεωργικού πλεονάσματος και τον έλεγχο της βιοτεχνικής παραγωγής.
Η Ασσυριακή Αυτοκρατορία χρησιμοποίησε μια ποικιλία ευέλικτων στρατηγικών που κληρονόμησαν από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., οι οποίες περιλάμβαναν την επιβολή των αφιερωμάτων ως το πρώτο βήμα στην επαρχιακή διοίκηση. Στα εδάφη της αυτοκρατορίας, οι επαρχιακοί κυβερνήτες επέβλεπαν την είσπραξη των φόρων, οι οποίοι συχνά πραγματοποιούνταν με τη μορφή προϊόντων διατροφής όπως τα σιτηρά και τα ζώα.
Για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο αυτών των πολιτικών στον πληθυσμό, η Creamer εξέτασε τους ασσυριακούς αυτοκρατορικούς τάφους με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι ταφικές πρακτικές, λόγω της αντίστασής τους στην αλλαγή, μπορούν να παρέχουν πολύτιμες ενδείξεις για την εξέλιξη των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών. Αναλύοντας τον σχετικό πλούτο των τάφων, μπορούν να εντοπιστούν παραλλαγές που αντικατοπτρίζουν σημαντικούς εξωτερικούς παράγοντες, όπως η οικονομική πίεση που επιβάλλεται από τις αυτοκρατορικές πολιτικές.
Η ερευνήτρια διαπίστωσε ότι η μείωση της ποιότητας και της ποσότητας των ταφικών ειδών με την πάροδο του χρόνου υποδηλώνει μια αυξανόμενη οικονομική επιβάρυνση για τις κοινότητες που υπόκεινται στην αυτοκρατορία, ένα φαινόμενο ορατό τόσο στον αυτοκρατορικό πυρήνα όσο και στις πιο κεντρικές επαρχίες. Οι παλαιότεροι, πλουσιότεροι τάφοι, γεμάτοι με υψηλής ποιότητας και άφθονα αντικείμενα, έρχονται σε αξιοσημείωτη αντίθεση με τους μεταγενέστερους, πιο σεμνούς τάφους με λιγότερα αγαθά.
Τα ευρήματα της Creamer υποδηλώνουν ότι ενώ η Ασσυριακή Αυτοκρατορία ευημερούσε και επέκτεινε την εμβέλειά της, οι κοινότητες υπό τον έλεγχό της αντιμετώπισαν αυξανόμενη ανισότητα, που αντικατοπτρίζεται στη μειωμένη ικανότητα των ατόμων να επενδύουν σε νεκρικά είδη. Δηλαδή, ενώ η αυτοκρατορία μεγάλωνε και επεκτεινόταν, οι φτωχοί γίνονταν όλο και πιο φτωχοί και σύμφωνα με τον ερευνητή, το χάσμα μεταξύ των κατώτερων και ανώτερων τάξεων στην Εποχή του Σιδήρου διευρύνθηκε, όπου οι Ασσύριοι υπήκοοι ήταν σημαντικά φτωχότεροι από ό,τι στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού .
Αυτό το μοτίβο μείωσης του πλούτου αποδίδεται επομένως άμεσα στην οικονομική επιβάρυνση που επιβάλλεται από τις αυτοκρατορικές πολιτικές εξόρυξης πόρων. Παράλληλες ενδείξεις από μελέτες ανισότητας που χρησιμοποιούν άλλες μετρήσεις, όπως το μέγεθος του νοικοκυριού, συχνά βρίσκουν παρόμοια αύξηση στην ανισότητα μεταξύ της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και της Εποχής του Σιδήρου.
Η σύγκριση του πλούτου σε νεκροταφικά πλαίσια μεταξύ των δύο περιόδων έδειξε ότι όχι μόνο υπήρχε λιγότερος πλούτος στη διάθεση των μη ελίτ στην Εποχή του Σιδήρου, αλλά αυτό ίσχυε τόσο για τους κατοίκους της πρωτεύουσας όσο και για τους κατοίκους των επαρχιακών κέντρων , καταλήγειη ερευνήτρια.
Η μελέτη ρίχνει φως σε μια κρίσιμη πτυχή του αντίκτυπου της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας που έχει αγνοηθεί σε προηγούμενες αναλύσεις. Οι πολιτικές εξόρυξης πόρων όχι μόνο επηρέασαν την άμεση οικονομία των ασσυριακών επαρχιών αλλά είχαν επίσης μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις πολιτιστικές παραδόσεις και την κοινωνική δομή. Η μείωση του πλούτου των τάφων με την πάροδο του χρόνου είναι μια σαφής ένδειξη του πώς οι αυτοκρατορικές απαιτήσεις εξάντλησαν τους διαθέσιμους πόρους στις τοπικές κοινότητες, επιβάλλοντας ένα βάρος που αντικατοπτρίζεται ακόμη και στις πιο συντηρητικές πτυχές του πολιτισμού.
photo: pixabay
