Ένα προϊστορικό κρανίο που ανακαλύφθηκε πριν από μισό αιώνα σε μια ιταλική σπηλιά είναι το παλαιότερο παράδειγμα εξωτερικής παρέμβασης σε κρανίο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Ευρώπη, αποκαλύπτει νέα έρευνα. Το ασυνήθιστα μακρύ κρανίο, το οποίο είναι περίπου 12.500 ετών, επιβεβαιώνει ότι αυτή η πρακτική χρονολογείται τουλάχιστον από την Λίθινη Εποχή .

«Οι τεχνητές παρεμβάσεις στο σώμα— συμπεριλαμβανομένης της διαμόρφωσης του κρανίου — ήταν μία από τις πολλές στρατηγικές που χρησιμοποιούσαν οι παλαιότερες κοινωνίες για να κατασκευάσουν και να επικοινωνήσουν την ταυτότητα, την κοινωνική θέση και την αίσθηση του ανήκειν», δήλωσε στο Live Science σε email η συν-συγγραφέας της μελέτης Irene Dori , βιοαρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας.

Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 30 Ιουλίου στο περιοδικό Scientific Reports , οι ερευνητές ανέλυσαν ένα κρανίο από το σπήλαιο Arene Candide , μια τοποθεσία της Ύστερης Ανώτερης Παλαιολιθικής Εποχής στη βορειοδυτική ακτή της Ιταλίας. Πριν από περίπου 12.900 έως 11.600 χρόνια, γενιές κυνηγών-τροφοσυλλεκτών χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο για να θάψουν τους νεκρούς τους . Τη δεκαετία του 1940, αρχαιολόγοι βρήκαν δεκάδες ανθρώπινους σκελετούς στο χώρο, και οι περισσότεροι είχαν αναδιαταχθεί μετά θάνατον σε μια αρχαία τελετουργία. Ένα συγκεκριμένο κρανίο ενός ενήλικου άνδρα, που ονομάζεται AC12, ανακαλύφθηκε σε μια κόγχη πάνω από μια άλλη ταφή.

Τη δεκαετία του 1980, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το μακρύ, στενό κρανίο του AC12 μπορεί να ήταν αποτέλεσμα ασθένειας ή ατυχήματος που άλλαξε την ανάπτυξη του κρανίου όταν ο άνδρας ήταν παιδί.

Αλλά η Ντόρι και οι συνάδελφοί της εστίασαν και σε μια άλλη πιθανή εξήγηση: την τεχνητή τροποποίηση του κρανίου. Για τη νέα έρευνα, ανακατασκεύασαν εικονικά το κρανίο και στατιστικά απέδειξαν ότι η καλύτερη εξήγηση για το «περίεργο σχήμα κεφαλής» του AC12 ήταν η τροποποίηση του σώματος στην παιδική ηλικία, έγραψαν στη μελέτη.

Η πρακτική της τεχνητής τροποποίησης του κρανίου περιλαμβάνει την άσκηση πίεσης στο κεφάλι ενός βρέφους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και της εξέλιξης. Όταν γίνεται με συνέπεια για μήνες ή χρόνια, αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια μόνιμη αναμόρφωση του κρανίου του ατόμου. Δεν είναι σαφές εάν η πρακτική θα είχε επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου του ατόμου.

Το κρανίο του AC12 είχε ανακατασκευαστεί και συγκολληθεί τη δεκαετία του 1970 , επομένως οι ερευνητές έπρεπε να το αποσυναρμολογήσουν για να μετρήσουν σωστά τα θραύσματα του κρανίου. Επέλεξαν να το κάνουν αυτό χωρίς να καταστρέψουν το εύρημα, πραγματοποιώντας αξονικές τομογραφίες του κρανίου και διαχωρίζοντας εικονικά τα οστά. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανακατασκεύασαν ψηφιακά το AC12 με τέσσερις τρόπους και χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται γεωμετρική μορφομετρία, η οποία ποσοτικοποιεί το βιολογικό σχήμα ενός οστού, για να συγκρίνουν τις εικονικές ανακατασκευές με κρανία από όλο τον κόσμο.

(photo: pixabay)