Ο τάφος 543 περιείχε διάφορες τεφροδόχους. Η τεφροδόχος 1 περιείχε συγκεκριμένα τα λείψανα ενός παιδιού 9 έως 10 ετών, μαζί με μερικά οστά κατσίκας ή προβάτου, μια χάλκινη περόνη σε σχήμα άρπας, μια πλεξούδα, θραύσματα φλοιού σημύδας, γύρη από την κοινή πικραλίδα και 17 εξωσκελετούς εντόμων.

Αυτοί οι εξωσκελετοί ανήκαν σε ένα σκαθάρι του είδους Phyllobius viridicollis.

Συνολικά, βρέθηκαν 12 ολόκληρα θραύσματα και πέντε κομμάτια από αυτό το είδος σκαθαριού. Αυτό το είδος σκαθαριού εμφανίζεται συνήθως τον Μάιο και παραμένει μέχρι τον Ιούλιο. Η παρουσία τους στην Τεφροδόχο 1 υποδηλώνει ότι η ταφή του παιδιού πιθανότατα έλαβε χώρα στα τέλη της άνοιξης ή στις αρχές του καλοκαιριού.

Επιπλέον, περαιτέρω μελέτη αποκάλυψε ότι τα σκαθάρια πιθανότατα είχαν συμπεριληφθεί σκόπιμα στην ταφή. Η ομοιόμορφη εμφάνισή τους, καθώς και η φαινομενικά σκόπιμη αφαίρεση των κεφαλιών, των ποδιών και της κοιλιάς των σκαθαριών, δείχνουν ότι είχαν χρησιμοποιηθεί με σκοπό. Μερικά από αυτά τα μέρη σκαθαριών είχαν επίσης βρεθεί κρεμασμένα σε ένα διατηρημένο φύλλο χόρτου, παρόμοιο με κολιέ.

Η Δρ. Χάλουσκο εξηγεί πώς θα μπορούσαν να έχουν διατηρηθεί τέτοια εύθραυστα λείψανα. «Τα εξαιρετικά ευαίσθητα οργανικά αντικείμενα έχουν γενικά τη δυνατότητα να επιβιώσουν μόνο σε ειδικά περιβάλλοντα, όπως οι υγρότοποι (π.χ. σε βάλτους) ή σε συνδυασμό με μεταλλικά αντικείμενα.

«Ο χαλκός, όταν διαβρώνεται μπορεί να εμποτίσει παρακείμενα οργανικά αντικείμενα, όπως τα στολίδια σε σχήμα κελύφους σκαθαριού, τα υφάσματα ή ακόμα και τα φυτικά υπολείμματα.»

«Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να «συντηρηθούν» φυσικά. Με πολύ προσεκτική και λεπτομερή ανασκαφή, αυτά τα ίχνη μπορούν να τεκμηριωθούν και στη συνέχεια να διερευνηθούν περαιτέρω με οπτικό μικροσκόπιο και αργότερα να εξεταστούν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης.»

Δεν είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του σκαθαριού. Ωστόσο, η χρήση σκαθαριών ως κοσμημάτων δεν είναι ασυνήθιστη.

Ορισμένες εθνογραφικές αναφορές για τη σλαβική εθνοτική ομάδα, τους Χούτσουλ, μπορεί να δώσουν κάποιες πληροφορίες. Αυτή η ομάδα, την οποία βρίσκουμε στη δυτική Ουκρανία και βόρεια Ρουμανία, ήταν γνωστό ότι κατασκεύαζε κολιέ τα οποία αποτελούνταν συνήθως από περίπου 80 σκαθάρια και θεωρούνταν ότι ήταν σημάδι περιουσίας για τα κορίτσια που τα φορούσαν.

Ομοίως, τα κοσμήματα σε σχήμα σκαθαριού ήταν δημοφιλή κατά τη βικτωριανή εποχή στη Βρετανία (1837–1901 μ.Χ.).

Είναι δύσκολο να πούμε με σιγουριά αν τα Phyllobius viridicollis στον τάφο εξυπηρετούσαν παρόμοιο σκοπό. Ωστόσο, μπορεί να ήταν μέρος ενός περιδεραίου τοποθετημένου μέσα σε ένα δοχείο από φλοιό σημύδας ή να χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση του δοχείου ή της περόνης σε σχήμα άρπας.

Σύμφωνα με την Δρ. Χάλουσκο, ωστόσο, φαίνεται πιθανό ότι το κρεμαστό κόσμημα σκαθαριού δημιουργήθηκε ειδικά για την ταφή.

«Είναι δύσκολο να δοθεί μια οριστική απάντηση. Εθνογραφικές παραλληλίες δείχνουν ότι τέτοια στολίδια με βάση τα έντομα ήταν εξαιρετικά εφήμερα. Δεδομένης της εύθραυστης και βραχύβιας φύσης τους, φαίνεται πιο πιθανό ότι αυτό το συγκεκριμένο στολίδι δημιουργήθηκε ειδικά για την ταφή, αντί να είναι ένα προσωπικό απόκτημα που χρησιμοποιούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα.»

Ωστόσο, η παρουσία και μόνο αυτών παρέχει πληροφορίες για την σκόπιμη χρήση υλικών προερχόμενα από έντομα, και συγκεκριμένα των σκαθαριών, στις συμβολικές και διακοσμητικές δυνατότητες αυτού του πολιτισμού. Ωστόσο, λόγω της εγγενούς εφήμερης φύσης τους, τα αρχαιολογικά στοιχεία τέτοιων πρακτικών είναι συνήθως εξαιρετικά σπάνια.

(photo: pixabay)