Κατά 12 φορές ενδέχεται να αυξηθεί στο εγγύς μέλλον η υπολογιστική ισχύς των κεντρικών υποδομών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), όπως γνωστοποίησε ο καθηγητής Νικόλαος Βασιλειάδης, πρόεδρος της Επιτροπής Ψηφιακού Μετασχηματισμού των Πανεπιστημίων της Συνόδου των Πρυτάνεων και της Επιτροπής Ψηφιακής Διακυβέρνησης του ΑΠΘ.

Mιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, o κ. Βασιλειάδης διευκρίνισε ότι το ΑΠΘ επιδιώκει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στο πλαίσιο σχετικής αίτησης που κατατέθηκε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, προκειμένου ν’ αποκτήσει νέους υπολογιστές, οι οποίοι θα αυξήσουν την υπολογιστική ισχύ σε περίπου 1 petaflop, έναντι 78 teraflops σήμερα. «Ακόμα κι η ισχύς αυτή μπορεί να είναι μικρή για το ΑΠΘ, στο οποίο εργάζονται 1600 καθηγητές, με πέντε ερευνητές ο καθένας κατά μέσο όρο» σημείωσε, διευκρινίζοντας ότι ο δωδεκαπλασιασμός ισχύος αφορά μόνο τις κεντρικές υποδομές που φιλοξενεί η Μονάδα Ψηφιακής Διακυβέρνησης του ΑΠΘ, χωρίς να συνυπολογίζονται τα συστήματα που διαθέτουν τα εργαστήρια πληροφορικής του πανεπιστημίου και άλλων τμημάτων.

Τα αποτελέσματα του προγράμματος, διευκρίνισε ο κ. Βασιλειάδης, αναμένεται να ανακοινωθούν μετά το καλοκαίρι, οπότε και θα γίνει γνωστό αν το ΑΠΘ θα αποκτήσει τελικά αυτή την κρίσιμη πρόσθετη υποδομή. Μάλιστα, συστήματα όπως αυτό του ΑΠΘ δεν αποκλείεται μελλοντικά να «κουμπώσουν» με τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο» στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου, εφόσον αυτός κάποτε εξαντλήσει την ισχύ του, όπως επισήμανε ο κ. Βασιλειάδης.

Νωρίτερα, μιλώντας στο συνέδριο «Innovation Northern Greece 6.0», ο κ.Βασιλειάδης επισήμανε ότι η συγκυρία για τη χρηματοδότηση ερευνητικών υποδομών το 2025-2026 «είναι πάρα πολύ καλή»: «υπάρχουν πολλά προγράμματα, όπως τα “Πανεπιστήμια Αριστείας”, το Ταμείο Ανάκαμψης και εκείνα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που χρηματοδοτούν σημαντικές ερευνητικές υποδομές για εκτέλεση μεγάλων μοντέλων ΤΝ. Το ΑΠΘ έχει αξιόλογη υποδομή ΤΝ, η οποία όμως γρήγορα έφτασε στον κορεσμό της, καθώς χρησιμοποιείται όχι μόνο από τα τμήματα πληροφορικής και ηλεκτρολόγων, αλλά κι από όλες τις επιστήμες για την ανάπτυξη μοντέλων ΤΝ και επιστημονικούς υπολογισμούς» επισήμανε, εξηγώντας γιατί η αύξηση της υπολογιστικής ισχύς του πανεπιστημίου είναι αναγκαία και σημαντική.

Αναφερόμενος δε, στον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο», του οποίου η εγκατάσταση στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2026, υπενθύμισε ότι η ισχύς του υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε περίπου 90 petaflops. «Δηλαδή θα είναι περίπου 90 φορές ισχυρότερος από αυτό που θα αποκτήσει το ΑΠΘ και 150 φορές δυνατότερος από το σύστημα που έχει ήδη το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών του Πανεπιστημίου στην πληροφορική και στις επικοινωνίες. Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό σύστημα, που θα τροφοδοτείται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα ψύχεται από το θαλασσινό νερό, δηλαδή θα είναι πλήρως οικολογικό» υπογράμμισε και υπενθύμισε ότι στην Ελλάδα δημιουργείται και ένα από τα πρώτα επτά εργοστάσια ΤΝ (AI Factories) στην Ευρώπη, ο Pharos, στη λειτουργία του οποίου προσβλέπουν ακαδημαϊκά ιδρύματα, αλλά και ιδιωτικές εταιρείες, ώστε να αναπτυχθούν οικοσυστήματα δεδομένων και μοντέλα ΤΝ για την ανάπτυξη ερευνητικών και εμπορικών δραστηριοτήτων.

Σημαίες με …αλλά και η μεγάλη ευκαιρία των τεχνολογιών διπλής χρήσης

Την πεποίθηση ότι τα AI Factories λειτουργούν σαν «σημαία» που σηματοδοτεί τη μετάβαση στη νέα εποχή, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η απολιγνιτοποίηση, εξέφρασε ο καθηγητής του ΑΠΘ, Ιωάννης Πήτας, πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Διδακτορικών Σπουδών στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙDA).

Ωστόσο, όπως είπε, υπάρχει ένα «αλλά». «Το “αλλά” για μένα είναι ότι αυτά τα μεγάλα συστήματα είναι πιο πολύ επενδύσεις έντασης κεφαλαίου. Στην Ελλάδα δεν είμαστε δυνατοί στο κεφάλαιο, δεν μπορούμε να διαθέσουμε τεράστια κεφάλαια. Αντίθετα, έχουμε πολύ καλό επιστημονικό δυναμικό και επομένως πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο σε τεχνολογίες έντασης γνώσης και (…) η έρευνα να διαχυθεί στις εταιρείες και στην κοινωνία, παρά να μένει σε ορισμένες νησίδες» εξήγησε.

Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα χρειάζεται να κινηθεί προς την κατεύθυνση εφαρμογών έντασης γνώσης, η ανάπτυξη των οποίων είναι σχετικά χαμηλού κόστους, όπως έπραξε η Τουρκία: «Δυστυχώς για εμάς, ως χώρα, αυτό είναι ένα πεδίο στο οποίο μπορούμε να μάθουμε πολλά από τη γείτονα, η οποία ξεκίνησε από το μηδέν και πέτυχε πολλά. Εμείς ήμασταν καλύτεροι κάποτε και τώρα η γείτονας έχει η πολεμική βιομηχανία που εξάγει σε 35 χώρες και έχει αυξήσει τη γεωπολιτική της ισχύ, ακριβώς γιατί επένδυσε σε τεχνολογίες όπως η ΤΝ, οι οποίες είναι πιο πολύ έντασης γνώσης και λιγότερο εντάσεως κεφαλαίου» υποστήριξε.

Πρόσθεσε ότι υπό αυτή την έννοια, η Ελλάδα θα πρέπει να επενδύσει σε τεχνολογίες αυτόνομων συστημάτων, για παράδειγμα, γιατί και λίγα κεφάλαια απαιτεί και πολλαπλές εφαρμογές έχει: «Η ίδια τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολεμικές εφαρμογές, στη γεωργία ή για βιομηχανική επισκόπηση, για ένα σωρό διαφορετικά πράγματα» τόνισε.

Μόνο τρεις στις δέκα ελληνικές επιχειρήσεις έχουν πλάνο αξιοποίησης της ΤΝ

Αναγνωρίζουν τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά στην πλειονότητά τους δεν αναλαμβάνουν δράση για να τα αξιοποιήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, όπως προκύπτει από τα ευρήματα παλαιότερης έρευνας της Grant Thornton, που παρουσίασε η Ρένα Κονόμη, διευθύντρια και επικεφαλής Έξυπνων Υπηρεσιών Αυτοματοποίησης στην εταιρεία.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας -που πραγματοποιήθηκε πέρυσι σε δείγμα 400 επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο άνω των 5 εκατ.- μόνο το 30% των συμμετεχουσών επιχειρήσεων δήλωσαν ότι έχουν πλάνο αξιοποίησης της ΤΝ και μόλις το 17% διαθέτει δυναμικό με τις απαραίτητες δεξιότητες. Επιπλέον, μόλις το 15% έχει διαμορφώσει στρατηγική για την ΤΝ, ακόμα λιγότερες (10%) έχουν δημιουργήσει την απαραίτητη υποδομή διαχείρισης δεδομένων, που είναι απαραίτητη, προκειμένου να αποδώσει καρπούς η στρατηγική ΤΝ και ελάχιστες -μόλις το 4%- έχουν όλες τις προϋποθέσεις, προκειμένου να υλοποιήσουν με επιτυχία μια τέτοια στρατηγική.

To συνέδριο συνδιοργανώνεται από το πρόγραμμα NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το ΕΚΕΤΑ, το ΟΚ!Τhess, την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, το Τecs Capital, το Uni.fund, το Metavallon, το L-Stone Capital, το ΕλληνοΑμερικάνικο Εμπορικό Επιμελητήριo και την Ελληνική Τράπεζα Ανάπτυξης και Επενδύσεων._

(ΑΠΕ -ΜΠΕ / Αλεξάνδρα Γούτα / photo: intime)