Καλλιεργείται για τη μοναδική γεύση και μυρωδιά που χαρίζει σε σαλάτες και φαγητά, για τις φαρμακευτικές χρήσεις και θεραπευτικές ιδιότητες αλλά και για την απώθηση εντόμων, ενώ φυτεύεται σε αυλές μαζί με άλλα αρωματικά φυτά, όπως λεβάντα, μέντα, φασκόμηλο και δεντρολίβανο, για να διώχνει τα κουνούπια.

Η κατάλληλη ποικιλία

Υπάρχουν πολλά είδη βασιλικού. Αυτές που συναντάμε στη χώρα μας κυρίως είναι:

• Ο γλυκός πλατύφυλλος, γνωστός και ως Pesto, ο οποίος αποτελεί και την πιο εμπορική ποικιλία καθώς έχει πολλές γαστρονομικές χρήσεις.
• Ο ελληνικός λεπτόφυλλος βασιλικός, με τα πολύ μικρά φύλλα που βλέπουμε συνήθως σε γλάστρες και χαϊδεύουμε τα φύλλα για το υπέροχο άρωμα.
• Ο αγιορείτικος βασιλικός ή ο αθάνατος βασιλικός, που έχει φύλλα και άνθη σε σκούρο ιώδες χρώμα και προτιμάται καθώς είναι ο πιο ανθεκτικός βασιλικός στις χαμηλές θερμοκρασίες, είναι πολυετής και ευδοκιμεί για περίπου 3-4 χρόνια.
• Ο σγουρός βασιλικός, με μεγάλα και σγουρά φύλλα.
• Ο κόκκινος βασιλικός με τα μετρίως πλατιά φύλλα και το έντονο άρωμα που θυμίζει γλυκάνισο.

Ο πολλαπλασιασμός του βασιλικού μπορεί να επιτευχθεί με σπόρους. Φυτέψτε λίγους σπόρους βασιλικού σε εσωτερικό χώρο 4-6 εβδομάδες πριν απ’ τη μεταφύτευση σε εξωτερικό χώρο. Μην ξεχνάτε πως ο βασιλικός είναι φυτό που για να αναπτυχθεί απαιτεί σταθερά υψηλές θερμοκρασίες. Αν αγοράσετε έτοιμα φυτά βασιλικού και δεν θέλετε να μπείτε σε περιπέτειες, μη βιαστείτε να τα προμηθευθείτε νωρίς την άνοιξη! Φροντίστε να μεταφυτεύσετε ή να βγάλετε το φυτό έξω μετά τον Απρίλιο.

Ποια σημεία είναι κατάλληλα για φύτευση;

O βασιλικός ευδοκιμεί σε μέρος ημισκιερό, προφυλαγμένο από τους δυνατούς ανέμους. Χρειάζεται το φως, ιδανικά θα πρέπει να λαμβάνει 6-8 ώρες ήλιου τη μέρα, ωστόσο είναι ευαίσθητος στην άμεση και πολύωρη έκθεση κατά τους θερινούς μήνες. Οι δυνατές ηλιακές ακτίνες του καλοκαιριού ίσως προκαλέσουν εγκαύματα στα φύλλα του βασιλικού. Κατά την περίοδο του χειμώνα, ο βασιλικός χρειάζεται προστασία από τον παγετό, το χιόνι, και τους βοριάδες καθώς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις χαμηλές θερμοκρασίες.

Για την καλλιέργεια του βασιλικού απαιτείται πλούσιο, καλά αποστραγγιζόμενο έδαφος. Αγαπά το δροσερό υπόστρωμα αλλά όχι την περίσσεια υγρασίας. Αυτή τη συνθήκη μπορείτε να την εξασφαλίσετε ποτίζοντας τακτικά (2-3 ημέρες τους ανοιξιάτικους και φθινοπωρινούς μήνες, καθημερινά κατά τους καλοκαιρινούς), αλλά με μικρότερες ποσότητες νερού. Ποτίζετε το φυτό στη βάση του για να αποφύγετε τα βρεγμένα φύλλα και κατά συνέπεια τα εγκαύματα σε αυτά, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Προσοχή στις μεγάλες ποσότητες νερού που μπορεί να οδηγήσουν σε μύκητες.

Οσον αφορά στο γόνιμο έδαφος, επιλέξτε τύρφη 6,0-6,5 ph ή ζητήστε φυτόχωμα για αρωματικά φυτά. Αν πάλι έχετε δικό σας χώμα, φροντίστε να το ενισχύσετε με κομπόστ ή απολυμασμένη επεξεργασμένη κοπριά ή λίπασμα.

Πόσο συχνά να ρίχνετε λίπασμα στον βασιλικό;

Για να εξασφαλίσετε πλούσια βλάστηση και καταπράσινο φύλλωμα, το φυτό έχει ανάγκη από θρεπτικά στοιχεία. Ετσι από τους πρώτους μήνες μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κοκκώδες βιολογικό λίπασμα που συνδυάζει άζωτο και μαγνήσιο και έπειτα (ιδανικά για τα φυτά που καλλιεργούνται σε γλάστρες) να χρησιμοποιήσετε υγρό λίπασμα.

Χρειάζεται κλάδεμα;

Οι περισσότερες ποικιλίες δεν χρήζουν κλαδέματος. Ο πολυετής βασιλικός μπορεί να κλαδευτεί την άνοιξη όταν έχουν παρέλθει οι παγωνιές για να περιορίσουμε το ύψος και να αφαιρέσουμε τυχόν ξερά ή άρρωστα κλαδιά. Η καλύτερη πρακτική είναι το κορυφολόγημα καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Αν το φυτό είναι νεαρό, με αυτή τη διαδικασία θα ενθαρρύνετε τη διακλάδωση. Αφαιρέστε τα άνθη του βασιλικού μόλις σχηματισθούν το καλοκαίρι, για να εξασφαλίσετε παράταση της μακροζωίας του φυτού. Εάν παραμείνουν σε αυτό, το φυτό θα αποκτήσει ξυλώδη και πικρή γεύση, ενώ θα εξασθενήσει.

Προβλήματα, έντομα και ασθένειες

Είναι αλήθεια πως ο βασιλικός είναι επιρρεπής στα προβλήματα! Μούχλες, σηψηριζίες, μαρασμός και κιτρίνισμα φύλλων παρατηρούνται συχνά στα φυτά βασιλικού. Για να τα αντιμετωπίσετε, εξασφαλίστε πολύ καλό αερισμό του φυτού (άμεση αφαίρεση άρρωστων κλαδιών, απομάκρυνση πεσμένων φύλλων στη βάση του) και πότισμα μόνο όταν έχουμε διαπιστώσει με το δάκτυλό μας πως η πάνω επιφάνεια του φυτού αρχίζει να στεγνώνει.

Όσον αφορά στα έντομα, συχνά υπάρχουν επιθέσεις από γυμνοσάλιαγκες και σαλιγκάρια, αλλά και αφίδες. Για την αντιμετώπισή τους υπάρχουν έτοιμα σκευάσματα που θα σας συστήσει ο γεωπόνος σας. Κι αν στο παρελθόν είχατε κάποιον βασιλικό που ξεράθηκε, σάπισε ή γενικότερα χάλασε, δεν χρειάζεται να απογοητεύεστε, τώρα γνωρίζετε όλα τα μυστικά για τη σωστή φροντίδα!

(με πληροφορίες από eleftherostypos. gr / photo: eurokinissi)