H κωμόπολη-οικισμός Castrignano dei Greci, βρίσκεται νότια από την πόλη Λέτσε, μία μικρή πόλη της οποίας οι κάτοικοι μιλούν μια ελληνική διάλεκτο.
Εδώ η διάλεκτος Γκρίκο εξακολουθεί να ομιλείται και να αξιοποιείται με φροντίδα και πάθος, ώστε να μην χαθούν οι πολιτιστικές και γλωσσικές ρίζες αυτής της περιοχής. Περπατώντας στο όμορφο κέντρο, μπορεί κανείς να παρατηρήσει στοιχεία και αρχιτεκτονική που αφηγούνται, με την παρουσία τους, το παρελθόν του χωριού, όπως ο Πύργος του Ρολογιού αλλά πάνω απ’ όλα τα στενά δρομάκια και οι μικρές αυλές, που ονομάζονται «àvili» (αυλή) στα ελληνικά, τα οποία έχουν διατηρήσει την κληρονομιά του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που τα κατοικούσε ανά τους αιώνες, αφήνοντας το αποτύπωμα των παραδόσεων και του σπουδαίου πολιτισμού των Ελλήνων.
Η Σικελία και η Κάτω Ιταλία αποτέλεσαν το πεδίο μιας εκπληκτικής αποικιακής δραστηριότητας του αρχαίου Ελληνισμού, του οποίου τα σημάδια και οι μαρτυρίες παραμένουν ακόμα ζωντανές.
Οι περίφημοι Γκρεκάνοι κατοικούν στις εννιά κωμοπόλεις και οικισμούς – ζωντανά ιστορικά μνημεία που απλώνονται νοτίως της πόλης Λέτσε, σε μια περιοχή γνωστή ως Grecia Salentina (Γκρέτσια Σαλεντίνα).
Είναι τα Calimera, Castrignano dei Greci, Corigliano d’Otranto, Martano, Martignano, Soleto, Sternatia, Zollino και Melpignano.
Αυτό που τους κάνει να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους είναι τα ήθη, τα έθιμα, τα μουσικά ακούσματα και κυρίως η γλώσσα τους -η γρεκάνικη διάλεκτος- με τους αρχαϊσμούς, την πλούσια συντακτική πλοκή και τις όμορφες εκφράσεις της.
Είναι μια μοναδική στον κόσμο διάλεκτος που αναδίδει έντονα άρωμα και πολιτισμό αρχαίο ελληνικό. Οι περίφημοι Γκρεκάνοι κατοικούν στις εννιά κωμοπόλεις και οικισμούς – ζωντανά ιστορικά μνημεία που απλώνονται νοτίως της πόλης Λέτσε.
Η αναστυλωμένη κρύπτη στο κέντρο της πόλης, που φέρει ίχνη από αγιογραφίες και διαθέτει μια ελληνική επιγραφή με τη χρονολογική ένδειξη 1237, είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο οικισμός κτίστηκε από Κρήτες της μινωικής εποχής: το όνομα Καντιώτης (Κάντια / Κρήτη) είναι αρκετά συνηθισμένο μεταξύ των 4.000 κατοίκων του, στοιχείο που φανερώνει έμμεσα την καταγωγή τους. Εξέχουσα προσωπικότητα του Castrignano dei Greci υπήρξε ο φιλόλογος Angelo Cotardo.
Με όραμα και σθένος, πρωτοστάτησε σε μια εκστρατεία υπέρ της διάσωσης της ελληνικής διαλέκτου, την οποία δίδασκε ο ίδιος στα σχολεία της κωμόπολης.
Χάρη στις επίμονες προσπάθειές του, κατάφερε τελικά να πάρει ειδική άδεια από την ιταλική κυβέρνηση προκειμένου να διδάσκει τη γρεκάνικη διάλεκτο και στα άλλα χωριά της περιοχής.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ελληνική γλώσσα να παραμείνει ζωντανή στα όρια της Grecia Salentina, ενώ από το 1977 ξεκίνησε να λειτουργεί εδώ το Κέντρο Κοινωνικών Σπουδών, όπου φοιτούν όσοι επιθυμούν να διδαχτούν τη γλώσσα και να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό.
photo: pixabay
