Ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, όπως αποκαλείται στη Ρωσία, έχει την μία από τις πιο «ισχυρές» εικόνες της σύγχρονης ιστορίας: τη φωτογραφία με τη σημαία με το σφυροδρέπανο στον ιστό του Ράιχσταγκ, τραβηγμένη την 1η Μαΐου, μία ημέρα μετά την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στο Βερολίνο.
Η λήξη του Β’ Παγκοσμίου είναι μια πολύ σημαντική ημέρα και για το χωριό Λάκοι της Κριμαίας, το σύμβολο της αντίστασης των Ελλήνων του βόρειου τμήματος του Ευξείνου Πόντου.
Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου, εκτός από φέτος λόγω της πανδημίας, πραγματοποιείται φεστιβάλ νεολαίας και γίνεται επιμνημόσυνη δέηση για τους κατοίκους του χωριού που βασανίστηκαν, εκτελέστηκαν και κάηκαν ζωντανοί στις 23 Μαρτίου 1942· με αυτόν τον τρόπο μπήκαν στον πάνθεον των μαρτυρικών περιοχών.
Γερμανοί και οι Ρουμάνοι φασίστες ισοπέδωσαν 87 σπίτια και αποθήκες του αγροτικού συνεταιρισμού και σκότωσαν 47 αμάχους (ανάμεσά τους και μωρά) για να τους εκδικηθούν για τις προμήθειες που έκρυβαν για να ζήσουν οι ίδιοι και για να βοηθήσουν τη σοβιετική Αντίσταση.
Χρόνια μετά, στην άκρη του ελληνικού χωριού στην Κριμαία στήθηκε μνημείο με τα ονόματα των κατοίκων που έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα, από την ιστορική έρευνα που συνεχίζεται: Αρβανίτης, Μπλούντοφ, Γάβαλου, Ντούζοφ, Λέλη, Σπάη, Καλένη… Οι περισσότερες οικογένειες ελληνικές, αρκετές μικτές.
Ο διοικητής της Ομάδας των Παρτιζάνων στο Μπαχτσέ Σαράι Μιχαήλ Μακεντόνσκι είχε δηλώσει στην εφημερίδα Ερυθρός Αστέρας του Κόκκινου Στρατού:
«Την ώρα που οι αντάρτικες μονάδες της Κριμαίας την άνοιξη του 1942 είχαν απώλειες ως και τους μισούς, όχι στη μάχη, αλλά από την πλήρη εξάντληση, η ομάδα μου δεν είχε ούτε έναν θάνατο από την πείνα. Οι παρτιζάνοι χρωστάμε τις ζωές μας στους κατοίκους του ελληνικού χωριού Λάκοι».
Μετά την ισοπέδωσή του το χωριό ερήμωσε και ουσιαστικά εξαφανίστηκε από το χάρτη. Το μόνο που είχε μείνει έως πρόσφατα ήταν τα ερείπια ενός παλιού ναού. Πλέον όμως στη θέση τους η ελληνική κοινότητα της Κριμαίας και όλης της Ρωσίας, με την οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος «Ιβάν Σαββίδη», ανοικοδόμησε και ολοκλήρωσε το 2016 ναό στη μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, που λειτουργεί και ως μικρό μοναστήρι.
(Pontosnews – φωτο:video screenshot)
