Στραγγαλίζοντας τον εχθρό: Η Εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Στερεά Ελλάδα, ΧΑΡΤΗΣ

Με αφορμή την Επέτειο της Επανάστασης

Νιώθει κάποιος ότι πεινάει, σηκώνεται, ετοιμάζεται και οδεύει στο κοντινό σούπερ μάρκετ, ψιλικατζίδικο ή κάποιο κατάστημα εστίασης και προμηθεύεται  κάτι φαγώσιμο και πόσιμο. Αυτά τα προϊόντα δεν παράγονται προφανώς στο μαγαζί αλλά μεταφέρονται σε αυτό από εκεί που είναι ο τόπος παραγωγής τους μέσω χρήσης και ενδιάμεσων σταθμών. Αυτή η εφοδιαστική αλυσίδα όπως θα την ονομάζαμε, είναι που τροφοδοτεί τα σημεία διάθεσης των διαφόρων προϊόντων, έτσι ώστε να τα προμηθευόμαστε γρήγορα και εύκολα  σε μεγάλες ποσότητες.

Φανταστείτε τώρα τι απαιτείται για να τραφούν 500 άτομα τα οποία μάλιστα έχουν αυξημένες διατροφικές ανάγκες λόγω απαιτητικών σε ενέργεια εργασιών. Οι ποσότητες φαγητού ώστε να ανταποκριθούν στην εργασία τους αυξάνεται όπως και οι ποσότητες νερού. Αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι η εφοδιαστική αλυσίδα θα είναι μεγαλύτερη όπως είναι λογικό αλλά θα χρειαστούν και περισσότερα μέσα για να μεταφερθεί ο όγκος των προμηθειών.

Τον Οκτώβριο του 1826, ο Κιουταχής βρίσκεται στην Αττική, το Μεσολόγγι πλέον έχει πέσει και η Ακρόπολη της Αθήνας είναι το τελευταίο σημαντικό οχυρό που κατέχουν οι Επαναστάτες Έλληνες στην Αθήνα. Πτώση της Ακρόπολης σημαίνει ότι ο Κιουταχής θα μπορέσει να εισέλθει στην Πελοπόννησο. Από την Κυβέρνηση, με πρόταση του Κολοκοτρώνη και με την ανοχή του Ζαΐμη,  ο Καραϊσκάκης ορίζεται Αρχιστράτηγος των δυνάμεων της Ανατολικής Στερεάς και του δίνεται η εντολή να αντιμετωπίσει τον Κιουταχή. Να σημειώσουμε εδώ ότι προς τιμήν του ο Ζαΐμης, ανέθεσε με την αρχιστρατηγία στον Γιό της Καλογριάς την αρχηγία, παρότι αυτός του είχε λεηλατήσει την οικία του κατά τον τελευταίο εμφύλιο πόλεμο. Το συμφέρον της Πατρίδας μπήκε πάνω από το συμφέρον του ατόμου.

Ο Καραϊσκάκης αναλαμβάνει και έχει στη διάθεσή του 3.500 άντρες της κεντρικής κυβέρνησης, απλήρωτοι αρκετοί, με όχι καλό ηθικό και χαλαρή πειθαρχία. Ο Στρατηγός επαναφέρει  την τάξη άμεσα, στήνει στρατόπεδο στο Χαϊδάρι και προσπαθεί να παρενοχλήσει τον Κιουταχή με διάφορες επιδρομές, οι οποίες όμως δεν έχουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Με λιγότερους άνδρες και με τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό τους, οι Τούρκοι δε θα αντιμετωπίσουν κανένα πρόβλημα. Ο Καραϊσκάκης αποφασίζει να κόψει τον ανεφοδιασμό των Τούρκων και ξεκινά άμεσα εκστρατεία στη Ρούμελη για να αποκόψει τον Κιουταχή από τις οδούς ανεφοδιασμού του και με τα λάφυρα που θα συγκεντρώσει, εφόσον νικήσει, θα πληρώσει και τους άνδρες του.

Η εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Στερεά Ελλάδα για την αποκοπή των εφοδιοπομπών του Κιουταχή στην Αττική. Έχουν σημειωθεί οι πορείες των σημαντικότερων σωμάτων και τα κύρια αστικά κέντρα-χωριά.

Αφήνει ισχυρή φρουρά στην Ελευσίνα και με 3.000 στρατιώτες ξεκινά την εκστρατεία του χωρίς να το αντιληφθεί ο Κιουταχής, ο οποίος είναι προσηλωμένος στην πολιορκία της Ακρόπολης. Ο Καραϊσκάκης κινείται γρήγορα περνώντας στην πεδιάδα της Θήβας και κατευθύνεται προς τη Δόμβραινα, όταν και οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ότι ο ελληνικός Στρατός βρίσκεται στη Βοιωτία. Ο Καραϊσκάκης προσπαθεί να καταλάβει τους πύργους της Δόμβραινας εις μάτην, οπότε αποφασίζει να αφήσει ένα τμήμα του στρατού εκεί για να συνεχίσει την πολιορκία τους και παρακάμπτει ( ως συνήθως) την οχυρή θέση και κατευθύνεται προς το Δίστομο. Οι Κεχαγιάμπεης και Μουστάμπεης στο άκουσμα της είδησης ότι ο Καραϊσκάκης βρίσκεται στη Βοιωτία, ασφαλίζουν τις αποθήκες τις από ελληνική επιδρομή και, αφού λάβουν ενισχύσεις από τον Κιουταχή, 2000 τουρκαλβανούς επίλεκτους και 200 ιππείς, ξεκινούν να αντιμετωπίσουν τον Καραϊσκάκη τον οποίο θεωρούν ότι “τον έχουν”. Οι άνδρες της φρουράς των Σαλώνων  πολιορκούνται από τους Έλληνες και πιέζονται οπότε στόχος είναι να λύσουν την πολιορκία και να αντιμετωπίσουν τον Καραϊσκάκη υπό ευνοϊκές συνθήκες.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή ο Καραϊσκάκης έχει εξασφαλίσει  την οδό από τη Δόμβραινα λόγω των φρουρών που είχε αφήσει προς εκείνη την κατεύθυνση, τα Σάλωνα ( Άμφισσα ) πολιορκούνται και μία επίλεκτη δύναμη τουρκαλβανών έρχεται προς την κατεύθυνσή του, σε μέρος που εκείνος ήδη βρίσκεται.

Ο Καραϊσκάκης μαθαίνει τις προθέσεις των Μουστάμπεη και Κεχαγιάμπεη για κίνηση προς τα Σάλωνα από έναν μοναχό, ο οποίος το έσκασε από τη Μονή που είχαν διανυκτερεύσει οι Τουρκαλβανοί  κοντά στη Δαύλεια, με αποτέλεσμα ο Στρατηγός να προλάβει να πιάσει θέσεις στην Αράχωβα. Όταν οι Τουρκαλβανοί έφθασαν εκεί  οι Έλληνες είχαν οχυρωθεί στα σπίτια του χωριού και οι Τούρκοι απλώθηκαν στις πλαγιές προς τον Παρνασσό. Με σύντομες κινήσεις ο Καραϊσκάκης εκμεταλλεύεται το λάθος των Τουρκαλβανών και τους περικυκλώνει εκεί. Το κρύο του Παρνασσού, το χιόνι, η έλλειψη τροφίμων  και τα βόλια των Ελλήνων αποδεκατίζουν το τουρκαλβανικό σώμα το οποίο καταστρέφεται, ενώ οι Κεχαγιάμπεης και Μουστάμπεης πέφτουν νεκροί. Συγκεντρώνονται τα κεφάλια πεσόντων σε μία πυραμίδα με σαφές μήνυμα προς Τούρκους αλλά και Έλληνες που θέλουν να “προσκυνήσουν”. Θα πέσουν κεφάλια.

Η διάλυση του σώματος και η απελευθέρωση των περιοχών γύρω από τον Παρνασσό, κόβουν τη ροή εφοδίων από το Μεσολόγγι προς την Αττική, ενώ πλέον η πεδιάδα της Κωπαΐδας και ο δρόμος από τη Χαλκίδα προς την Αττική είναι έκθετοι, αφού με το άκουσμα της ήττας των επίλεκτων Τουρκαλβανών , οι φρουρές των πόλεων και των χωριών αποχωρούν κακήν κακώς προς τη Χαλκίδα και προς τον βορρά. Ο Πασάς της Χαλκίδας, Ομέρ, εξέρχεται αργότερα με κατεύθυνση τη Δόμβραινα με ισχυρό ασκέρι, το οποίο όμως ο Καραϊσκάκης αντιμετωπίζει επιτυχώς προξενώντας πολλές απώλειες, ενώ η φήμη της πυραμίδας με τα κομμένα κεφάλια εξαπλώνεται.

Άμεσα έρχεται υπό τον έλεγχο του Καραϊσκάκη το σύνολο της Βοιωτίας και της Κεντρικής Στερεάς. Ήδη οι επικοινωνίες από ξηρά, του Κιουταχή που βρίσκεται στην Αττική έχουν κοπεί και ο ανεφοδιασμός μπορεί πλέον να γίνει μόνο μέσω θαλάσσης, όπου παραμονεύει το Πολεμικό Ναυτικό. Ως σύνοψη αναφέρουμε ότι ο Στρατηγός προχώρησε ταχύτατα χωρίς να γίνει αντιληπτός, επέβαλλε περισσότερη πειθαρχία στον στρατό του, έταξε πληρωμές με τα λάφυρα των αντιπάλων που θα ηττώνταν και τήρησε τον λόγο του μέχρι κεραίας, ενώ, στήνοντας φρουρές εκεί που χρειαζόταν, εξασφάλισε τον δικό του ανεφοδιασμό και τελικά παγίδευσε τους επίλεκτους Τουρκαλβανούς, τους οποίους και εξόντωσε. Η αντιμετώπιση των υπόλοιπων σωμάτων των Τούρκων έγινε, μετά την εικόνα της πυραμίδας με τα κομμένα κεφάλια, μία πιο εύκολη υπόθεση.

Τόσο η προσπάθεια αποκοπής της οδού ανεφοδιασμού των Τούρκων όσο και οι απώλειες που υπέστησαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Καραϊσκάκη, ήταν καθοριστικές ώστε ο Κιουταχής στην Αττική να αρχίσει να έχει σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, ενώ ο Καραϊσκάκης δεν έχασε χρόνο και εκμεταλλευόμενος την ορμή που απέκτησε, έδιωξε τους Τούρκους από όλη τη Στερεά τελικά εκτός του Μεσολογγίου, της Ναυπάκτου και της Βόνιτσας.

Παρά το ότι οι Τούρκοι είχαν στήσει μία τύποις άμυνα σε βάθος με διάφορες ισχυρές φρουρές, που προστάτευαν τις οδούς στην Ανατολική και Κεντρική Στερεά, και το γεγονός ότι αυτές βρίσκονταν πίσω από το μέτωπο, ο Καραϊσκάκης ανέτρεψε τα πάντα με τις κινήσεις του. Μετά την ήττα στο Μεσολόγγι και την εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας, οι Τούρκοι δε θεωρούσαν ότι υπήρχαν ελληνικές δυνάμεις ικανές να τους αντιμετωπίσουν αν και ο Κιουταχής διέγνωσε τον κίνδυνο και γι αυτό απέστειλε τους επίλεκτους Τουρκαλβανούς του, έτσι ώστε να προστατέψει την “πηγή της ζωής” του στρατού του, την οποία όμως απέτυχε τελικά να προστατέψει, ενώ ο ίδιος δεν άφησε το στρατόπεδό του στην Αττική για να ηγηθεί ο ίδιος κατά του ικανού αντιπάλου του.

Με πραγματικά λίγες απώλειες για τα ελληνικά όπλα και εφόσον ακολουθείτο η τακτική του Καραϊσκάκη στην Αττική μετά την ολοκλήρωση της εκστρατείας στη Στερεά, ο Κιουταχής θα λιμοκτονούσε και τελικά θα περιοριζόταν στο στρατόπεδό του όπου και θα αναγκαζόταν σε παράδοση στους Επαναστάτες. Η ιστορία δυστυχώς δεν ολοκλήρωσε αυτό το έπος για τα ελληνικά όπλα.. Ωστόσο, ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για την καταστροφή ενός εχθρού με τις λιγότερες ίσως απώλειες( εξαρτάται τις συνθήκες πάντα καθώς δεν πετυχαίνουν όλα τα σχέδια), όσο πιο δυνατός και αν είναι αυτός, παραμένει η λιμοκτονία λόγω της αποκοπής του ανεφοδιασμού του.

Αφορμή για το διδακτικό αυτό άρθρο, η επέτειος της Επανάστασης!

ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΙΕΣ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ

LATEST

Κύρια Θέματα

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΓΟΡΩΝ

Κάθε μέρα μαζί