Όλοι θυμάστε την δημοσίευση των χαρτών με τα οικόπεδα εξόρυξης από την αρμόδια υπηρεσία της Αιγύπτου οι οποίοι έμπαιναν μέσα στα όρια των μη οριοθετημένων περιοχών της Ελλάδας, ή καθόριζαν μελλοντική οριοθέτηση με συγκεκριμένες συντεταγμένες.
Άμεσα οι Τούρκοι, ο οποίοι είναι έμπειροι σε τέτοιες καταστάσεις, άδραξαν την ευκαιρία για να μπουν σφήνα στις σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου και να προκαλέσουν διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών. Όχι φυσικά ότι η κίνηση αυτή της έκδοσης χαρτών από την πλευρά της Αιγύπτου ήταν σωστή, κάθε άλλο, αλλά δεν ήταν ζήτημα που δεν μπορούσε να διευθετηθεί. Εντός Ελλάδας φυσικά υπήρξαν οι “αναλυτές” που αμέσως είχαν τρέξει να μιλήσουν για προδοσία της Αιγύπτου.
Τελικά το ζήτημα διευθετήθηκε σχετικά εύκολα με τον Υπ. Εξ. της Ελλάδος να κατέρχεται στην Αίγυπτο και να υπάρχει συμφωνία άμεση με αποτέλεσμα οι χάρτες να αλλάξουν ενώ οι Αιγύπτιοι ήταν ξεκάθαροι ότι ουδεμία συνεννόηση με την Τουρκία συνέβη. Απλά η Τουρκία κάνει αυτό που δεν κάνουμε εμείς, βάζουν σπίθες μεταξύ τρίτων μερών με σκοπό την πρόκληση χάους μεταξύ τους. Ευτυχώς οι ψυχραιμότεροι εντός Ελλάδας δεν έβγαλαν επί τόπου κρεμάλες και η πορεία του όλου ζητήματος ήταν η αναμενόμενη: αυτή της διευθέτησης και του διαλόγου. Η εξωτερική πολιτική άλλωστε είναι διάλογος και υπομονή. Τα υπόλοιπα έπονται.
Η όλη υπόθεση όμως κατέδειξε κάτι σημαντικό: Δεν μπορείς να εμπιστεύεσαι ποτέ κανένα στην εξωτερική πολιτική, αλλιώς θα βρεθείς προ τετελεσμένων γεγονότων χωρίς να το καταλάβεις. Η Αίγυπτος, συγκεκριμένα, είναι μία μεγάλη χώρα με σημαντικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ερυθρά Θάλασσα, ελέγχει το Σουέζ του οποίου η σημαντικότητα έγινε πάλι ορατή τις προηγούμενες μέρες με το εμπορικό που την έκλεισε και έχει σύνορα με αρκετές καίριες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Η προσπάθεια των Αιγυπτίων να ανεξαρτητοποιήσουν κάπως την πολιτική τους διακρίνεται τόσο από την εξοπλιστική πολιτική που ακολουθούν, όσο και από την ενεργειακή. Η Αίγυπτος έχει λαμβάνειν από τις ΗΠΑ στρατιωτικό υλικό και βοήθεια στη μορφή των FMF, έχει λάβει ακόμα και άδεια εγχώριας παραγωγής των αρμάτων μάχης Abrams, ενώ έχει πλήθος άλλων αμερικανικών συστημάτων. Η ηγεσία της Αιγύπτου έχει αποφασίσει όμως να πολλαπλασιάσει τις πηγές εξοπλισμού της και για το λόγο αυτό αγόρασε μαχητικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία από τη Γαλλία και την Ιταλία καθώς επίσης και τα ρωσικά μαχητικά Su-35S, πρόγραμμα το οποίο προχωρά παρά την έντονη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ.
Οι Αιγύπτιοι έχουν σκοπό να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες που τους δύνονται από τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο για την επόμενη 20ετία, ώστε να αυξήσουν την οικονομία τους. Αυξημένη διάθεση πόρων σημαίνει και αυξημένα έξοδα για την άμυνα αυτών των πόρων που παρέχουν οικονομική ανάπτυξη με τη μορφή ξένου συναλλάγματος, στο οποίο πωλούνται οι υδρογονάνθρακες. Το πρόβλημα ασφάλειας δηλαδή καλύπτεται με αυξημένες επενδύσεις στην άμυνα, ενώ η Αίγυπτος αντιμετωπίζει ήδη σοβαρότατο ζήτημα με το μεγάλο φράγμα της Αιθιοπίας στο Νείλο.
Το ζήτημα του Ισραήλ θα υποβόσκει πάντα στον ορίζοντα, καθώς η μεν Αίγυπτος στο εσωτερικό της έχει ζήτημα σοβαρό με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και τους υποστηρικτές της, οι οποίοι είναι αρκετοί σε αριθμό και στους οποίους στοχεύει η Τουρκία να αναλάβουν την εξουσία , όπως είχε γίνει επί Μόρσι. Η Προεδρία Σίσι έχει σταθεροποιήσει την κατάσταση και έχει κρατήσει την Αίγυπτο σε μία ρώτα αντιτουρκική και ταυτόχρονα φιλοδυτική, αφού η Αίγυπτος χρειάζεται τις καλές σχέσεις με την Ευρώπη για την προώθηση των υδρογονανθράκων της.
ΕΛΛΑΔΑ-ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Η πορεία αυτή σημαίνει ότι η Αίγυπτος κατευθύνεται και συγκλίνει περισσότερο με τα συμφέροντα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα της Ελλάδας και της Κύπρου, οι συμφωνίες με Γαλλία και Ιταλία είναι δεδομένες και έτσι εξασφαλίζεται η δίοδος του αερίου. Αντίθετα, η τουρκική πολιτική του αναθεωρητισμού στην Ανατολική Μεσόγειο θα έθετε δυσκολίες στη βλέψη αυτή της Αιγύπτου. Τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα, εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο την αιγυπτιακή πολιτική και πέτυχαν της συμφωνίες με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ ( Κύπρος-2013, Ελλάδα-2020) με την μήνη της Τουρκία τεράστια.
H σχέση της Αιγύπτου με το Ισραήλ παραμένει σταθερή τόσο γιατί το Ισραήλ αυτή τη στιγμή δεν έχει βλέψεις επέκτασης μέχρι το Σουέζ όσο και γιατί η Αίγυπτος δεν έχει λόγο αυτή τη στιγμή να μπεί σε πολεμική αντιπαράθεση με το εβραϊκό κράτος. Η Συρία, αδελφό κράτος με την Αίγυπτο κατά κάποιο τρόπο, έχει περάσει σε άλλα πλαίσια, αρκετά περίπλοκα και επικίνδυνα για να ανακατευτεί η Αίγυπτος αλλά και το Ισραήλ δεν έχει σκοπό να επιτεθεί στη Συρία.
Αυτό δε σημαίνει όμως ότι μελλοντικά δε θα υπάρξει προστριβή μεταξύ των δύο, όχι μόνο για το ζήτημα των υδρογονανθράκων, στο οποίο αυτή τη στιγμή υπάρχει αγαστή συνεργασία αλλά σε περίπτωση αλλαγής της εξουσίας με μία πιο ισλαμική στην Αίγυπτο, τότε το Ισραήλ ίσως αναθεωρήσει. Υπάρχει πάντα και η πιθανότητα το Ισραήλ να αναγκαστεί να κάνει πόλεμο με τους γείτονές του, για ακόμα μία φορά, αν ο διεθνιστικός παράγοντας αποφασίσει ότι η κατάσταση γύρω από την Ιερουσαλήμ πρέπει να αλλάξει αλλά, αυτό είναι άλλη συζήτηση.
Την Ελλάδα συμφέρει η παρούσα κατάσταση της Αιγύπτου που είναι συνεργάτης και συνομιλητής στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή τη στιγμή τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο συμπλέουν, στη Λιβύη η Αίγυπτος έχει εξασφαλίσει την αντιτουρκική ανατολική Λιβύη, την οποία υποστηρίζει ενεργά, είναι κόντρα στην πολιτική του Πανισλαμισμού, που προωθεί η Τουρκία λόγω της Μουσουλμανικής Αδελφότητας εντός της και υπάρχει και συνεργασία με το Ισραήλ, σύμμαχο Ελλάδος και Κύπρου το παρόν χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, η Ελλάδα πρέπει να έχει υπόψη της ότι τυχόν αλλαγή στην πολιτική εξουσία της Αιγύπτου με μία ακραία ισλαμική, όπως ήταν αυτή του Μόρσι, θα έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για εκείνη και την Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο όχι μόνο από την Τουρκία αλλά και από την Αίγυπτο. Η Τουρκία και η Αίγυπτος άλλωστε το 2012 είχαν φτάσει πολύ κοντά στην υπογραφή συμφωνίας για την ΑΟΖ, η οποία χώριζε τις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ τους αγνοώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου όπως είχε επισημάνει πρόσφατα ο Νταβούτογλου, αλλά ευτυχώς δε συνέβη ποτέ. Ο κίνδυνος είναι λοιπόν μελλοντικά υπαρκτός και η Ελλάδα χρειάζεται να είναι προετοιμασμένη για ένα τέτοιο ενδεχόμενο πράγμα που σημαίνει δικλείδες ασφαλείας ήτοι, διεθνείς διμερείς συμφωνίες με την Αίγυπτο όσο είναι καιρός και ισχυρότατες αεροναυτικές δυνάμεις ικανές να επιχειρήσουν στην Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο.
