Στο πρώτο μέρος της ημερίδας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για την προστασία των ευάλωτων ομάδων από τις ψυχικές επιπτώσεις της πανδημίας, η συζήτηση επικεντρώθηκε σε καλές πρακτικές για την υποστήριξη ειδικών πληθυσμιακών ομάδων, όπως οι γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα παιδιά και οι έφηβοι, αλλά και οι ηλικιωμένοι.

Στις εισαγωγικές του παρατηρήσεις, ο κ. Ευθύμιος Παπαταξιάρχης, επιστημονικός σύμβουλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, τόνισε ότι «η πανδημία με τα αυστηρά μέτρα περιορισμού έχει δημιουργήσει ένα μοναδικό συνδυασμό πρωτόγνωρου και απρόβλεπτου βιολογικού, ψυχικού, κοινωνικοοικονομικού στρεσογόνου περιβάλλοντος».

«Έχουμε συνθήκες κοινωνικής ατροφίας» εξήγησε ο κ. Παπαταξιάρχης, προσθέτοντας «και άρα απαιτούνται καινοτόμες μορφές ανακούφισης του ατόμου, της οικογένειας και κάθε μορφή δημιουργικής αλληλεγγύης στην κοινότητα και την κοινωνία». «Έχουμε έμφυλες και διαθεματικές διαστάσεις στην πανδημία που δημιουργούν συνέπειες για την ισότητα, για τα δικαιώματα, για τις ελευθερίες, για την ψυχική υγεία» υπογράμμισε ο κ. Παπαταξιάρχης, δίνοντας έμφαση στην ευαλωτότητα των «κοινωνικά περιθωριοποιημένων» ατόμων που επιτείνεται λόγω της υγειονομικής κρίσης. Ο κ. Παπαταξιάρχης εξέφρασε την ελπίδα ότι στο τέλος της ημερίδας «θα έχουμε πάρει στοιχεία που θα μας επιτρέψουν να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες όσων βιώνουμε και όσων θα βιώσουμε, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και μεγαλύτερη αισιοδοξία».

Κατόπιν, η δικηγόρος Ελένη Γιαννοπούλου ανέπτυξε με λεπτομέρεια καλές πρακτικές για τη νομική υποστήριξη γυναικών-θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αλλά και ανέφερε προβλήματα σε αυτήν την έτσι κι αλλιώς δύσκολη διαδικασία, τα οποία εντάθηκαν λόγω της πανδημίας. «Ο ρόλος του συνηγόρου είναι πάρα πολύ σημαντικός σε αυτές τις υποθέσεις, καθώς είναι ίσως ο πρώτος στον οποίο απευθύνεται το θύμα, από τον οποίο περιμένει να την καθοδηγήσει» σημείωσε η κ. Γιαννοπούλου για να τονίσει τη σημασία της κατάλληλης προετοιμασίας των επαγγελματιών αυτών. «Η νομική υποστήριξη είναι μισή, αν δεν συνδυαστεί με την ψυχολογική υποστήριξη του θύματος» υπογράμμισε η κ. Γιαννοπούλου προσθέτοντας ότι «η συνεργασία επιβάλλεται για την ολοκληρωμένη προστασία των θυμάτων». Μια από τις σημαντικότερες παρατηρήσεις της κ. Γιαννοπούλου ήταν ότι «τα θύματα, δυστυχώς, δεν ξέρουν τα δικαιώματά τους». Η κ. Γιαννοπούλου έκανε μια ιστορική αναδρομή στους νόμους για την προστασία των γυναικών και ειδικά των γυναικών-θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αλλά και των παιδιών που βιώνουν τέτοιες καταστάσεις.

Στη συνέχεια, η Μίνα Πολέμη-Τοδούλου, ψυχολόγος και σύμβουλος του Αθηναϊκού Κέντρου Μελέτης του Ανθρώπου αναφέρθηκε στις ψυχικές ισορροπίες εντός των οικογενειών και ειδικά για τα παιδιά και τους εφήβους, στο καθεστώς της πανδημίας. «Η πανδημία και όλη η αλλαγή των συνθηκών ζωής λειτούργησε σαν ένας μεγεθυντικός φακός σε προϋπάρχουσες δυνάμεις και αδυναμίες της οικογένειας» σημείωσε η κ. Πολέμη-Τοδούλου. «Η ανθρωπιά μας και η δημιουργική μας πορεία και επιβίωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κάτι πάρα πολύ σημαντικό και φοβερά υποτιμημένο στη σύγχρονη κοινωνία» είπε η ψυχολόγος, διευκρινίζοντας ότι αυτό είναι «το ανήκειν σε λειτουργικές ομάδες μέσα στην κοινότητα και διαχρονικά σταθερές οικείες σχέσεις σε ένα πλαίσιο αξιών και διεργασιών που θέτει τον άνθρωπο και την κοινότητα στο κέντρο».

Στην ψυχική διαχείριση της επιβάρυνσης από τη νόσηση ή το θάνατο από κορωνοϊό αναφέρθηκε ο κ. Φραγκίσκος Γονιδάκης, επίκουρος καθηγητής της Ψυχιατρικής Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. «Το κεντρικό θέμα της επιβάρυνσης που υφίσταται, όχι μεμονωμένα κομμάτια του πληθυσμού, αλλά το σύνολο του πληθυσμού της χώρας μας είναι ότι [ο κορωνοϊός] έχει πλήξει τη βασική ανάγκη του ανθρώπου για ανθρώπινη επαφή, για την αγάπη και για το να νιώθει κανείς ότι ανήκει» υπογράμμισε ο κ. Γονιδάκης, προσθέτοντας «έχουμε αποκλειστεί, έχουμε απομονωθεί». Μεταξύ άλλων, ο κ. Γονιδάκης αναφέρθηκε στην τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης 10306, η οποία στηρίζει ανθρώπους που είτε νοσούν από κόβιντ, είτε έχουν αναπτύξει φόβο λόγω των συνθηκών, είτε προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στην απώλεια αγαπημένων προσώπων.

Σχετικά με τις ψυχικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι μίλησαν οι ψυχολόγοι Κωνσταντίνος Προύσκας και Στάθης Τρυφωνόπουλος. Ο κ. Προύσκας επεσήμανε το μεγάλο βάρος που δέχτηκαν οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, αφού χρειάστηκε να περιοριστούν αλλά και οι συνέπειες του κορονοϊού τους αφορούν ιδιαιτέρως. Επίσης, ο κ. Προύσκας παρουσίασε στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τα ηλικιακά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας και τα ειδικά χαρακτηριστικά των ηλικιωμένων, όπως οι διαγνώσεις παθήσεων που επηρεάζουν τις γνωστικές ικανότητες. «Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι κάθονται πολλές ώρες μπροστά στην τηλεόραση, προσπαθούν να ενημερωθούν» είπε ο κ. Προύσκας, αναδεικνύοντας τις αρνητικές συνέπειες της λανθασμένης πληροφόρησης ή της υπερέκθεσης σε πληροφορίες που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερο φόβο. Ο κ. Τρυφωνόπουλος επεσήμανε ότι «ο κορονοϊός μας αιφνιδίασε όλους και μας έβαλε όλους σε μια διαφορετική πραγματικότητα», τονίζοντας ωστόσο ότι «έφερε τους ηλικιωμένους ανθρώπους αντιμέτωπους με αισθήματα φόβου, άγχους, ανημπόριας, οικονομικής αβεβαιότητας». Ο κ. Τρυφωνόπουλος σημείωσε ότι «χρειάζεται να προσαρμοστούμε» στις νέες συνθήκες «με έναν τρόπο δημιουργικό» και ως φροντιστές ή ως αγαπημένα πρόσωπα των ηλικιωμένων ανθρώπων πρέπει ο στόχος μας να είναι «η εμπλοκή στη ζωή των ηλικιωμένων με κάθε μέσο και η διατήρηση των δεσμών ανάμεσα στις γενιές με όλα τα μέλη της οικογένειας και με φίλους». «Σύμμαχος σε αυτό είναι σίγουρα η τεχνολογία αλλά και παλαιότερες πρακτικές» είπε ο κ. Τρυφωνόπουλος ο οποίος παρουσίασε μια σειρά από ιδέες με σκοπό την διευκόλυνση των ηλικιωμένων να διατηρήσουν τους δεσμούς τους και συνεπώς την ψυχική τους ανθεκτικότητα, παρά τις προκλήσεις της πανδημίας.

Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας, οι ομιλητές εστίασαν στις έκτακτες δράσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και την προστασία ευάλωτων ομάδων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ συντονίστρια της συζήτησης ήταν η τομεάρχης Κοινωνικής Πρόνοιας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και κοινωνική λειτουργός, κ. Αρετή Κεντιστού.

Ο κ. Μενέλαος Κανάκης, κοινωνικός λειτουργός, ψυχολόγος και συντονιστής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού αναφέρθηκε διεξοδικά στα έως τώρα αποτελέσματα της τηλεφωνικής γραμμής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης που έθεσε σε λειτουργία ο φορέας προκειμένου να ανταποκριθεί στις έκτακτες ανάγκες. Κατόπιν, τα στελέχη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Χαρά Δασκαλάκη, Θεώνη Σαββίδη και Γιάννης Ράνος μίλησαν για τις δράσεις του οργανισμού για τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία και του άστεγους. Η Ελπίδα Νομικού, κοινωνική λειτουργός και η Χριστιάννα Μουρούζη, νομική σύμβουλος μίλησαν για τους «μετακινούμενους πληθυσμούς», δηλαδή τους πρόσφυγες και τα ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες, καθώς και τις δράσεις που αναπτύσσονται στο Πολυδύναμο Κέντρο Προσφύγων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και το Κέντρο Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων Αθήνας, παρουσιάζοντας μάλιστα σχετικά βίντεο. Τέλος, η κοινωνική λειτουργός Μαρία Κοζίδου αναφέρθηκε στην συμβολή των εθελοντών Κοινωνικής Πρόνοιας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στην υποστήριξη ευάλωτων συμπολιτών μας, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Η εκδήλωση έκλεισε με την παρουσίαση ενός βίντεο με πρόσφατες παρεμβάσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και τις ευχαριστίες του προέδρου, κ. Αντώνιου Αυγερινού, όχι μόνο προς τους ομιλητές και τις ομιλήτριες αλλά και κάθε έναν εθελοντή που συνεισφέρει στο έργο του οργανισμού.

ΑΠΕ ΜΠΕ/ photo eurokinissi