α. Προβλέπεται η κατάταξη των παραβάσεων ανάλογα με την επικινδυνότητά τους για τη ζωή, την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των χρηστών του οδικού δικτύου στις Κατηγορίες Ε1, Ε2, Ε3, Ε4 και Σ, οι οποίες διακρίνονται σε υποκατηγορίες και προσδιορίζονται οι κυρώσεις (διοικητικά πρόστιμα και διοικητικά μέτρα) που επιβάλλονται, κατά περίπτωση, για κάθε κατηγορία και υποκατηγορία παράβασης.
Στην κατηγορία Ε4 κατατάσσονται οι παραβάσεις με ιδιαίτερες επιπτώσεις για την οδική ασφάλεια, για τις οποίες επιβάλλεται το διοικητικό πρόστιμο και το διοικητικό μέτρο που αναφέρεται στη συγκεκριμένη σχετική διάταξη.
Οι παραβάσεις που υποδηλώνουν αντικοινωνική συμπεριφορά κατατάσσονται, πέραν των ανωτέρω κατηγοριών, και στην κατηγορία Σ για την οποία, πέραν του διοικητικού προστίμου και του διοικητικού μέτρου που προβλέπεται, επιβάλλεται και επιπλέον διοικητικό μέτρο.
β. Θεσπίζονται νέες κατηγορίες παραβάσεων και επιβάλλονται αυξημένα διοικητικά πρόστιμα, ιδίως στις περιπτώσεις υποτροπής παράβασης εντός του εκάστοτε οριζόμενου χρονικού διαστήματος, που συνδέονται ιδίως με:
– την εν κινήσει χρήση κινητού τηλεφώνου, από την οποία μπορεί να προκύψει κίνδυνος σε ξένα πράγματα και σε άνθρωπο ή να προκληθεί βαριά σωματική βλάβη ή θάνατος συνεπεία τροχαίου ατυχήματος,
– την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας κατά την κίνηση οχημάτων σε αυτοκινητόδρομους, οδούς ταχείας κυκλοφορίας και στο λοιπό οδικό δίκτυο,
– τη μη παραχώρηση προτεραιότητας σε σιδηροδρομικά οχήματα, καθώς και τη μη τήρηση των υποχρεώσεων που προβλέπονται για τη διέλευση από ισόπεδη σιδηροδρομική διάβαση,
– τη στάση και στάθμευση: i) σε σιδηροδρομικές ή τροχιοδρομικές γραμμές κατά τρόπο που παρεμποδίζεται η κίνηση των σιδηροδρομικών ή τροχιοδρομικών οχημάτων και ii) σε σημεία όπου παρεμποδίζεται η διέλευση οχημάτων, τα οποία εξυπηρετούν δημόσια συγκοινωνία,
– τη μη τήρηση των κανόνων συμπεριφοράς σε περίπτωση ατυχήματος,
– τη θέση σε κυκλοφορία οχήματος, οι πινακίδες του οποίου έχουν αφαιρεθεί καθώς και την οδήγηση από οδηγό που στερείται ή δεν κατέχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης, από την οποία μπορεί να προκύψει κίνδυνος σε ξένα πράγματα και σε άνθρωπο ή να προκληθεί βαριά σωματική βλάβη ή θάνατος συνεπεία τροχαίου ατυχήματος,
– την οδήγηση αγροτικών μηχανημάτων και μηχανημάτων έργου από οδηγό που δεν έχει την κατά περίπτωση άδεια οδήγησης ή όταν αυτή έχει λήξει ή ανακληθεί ή αφαιρεθεί,
– την οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος,
– τη ρυθμιστική πινακίδα υποχρεωτικής διακοπής πορείας (STOP) και τον ερυθρό φωτεινό σηματοδότη,
– τη μη χρήση ζώνης και κράνους ασφαλείας από τους οδηγούς καθώς και τη μη χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης κατά τη μεταφορά παιδιών,
– την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, τη χρήση της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης (Λ.Ε.Α.),
– τη στάση ή στάθμευση σε θέση όπου βρίσκεται ράμπα διάβασης ατόμων με αναπηρία κ.α.
γ. Ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την κυκλοφορία σε πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους, μέσα στις κατοικημένες περιοχές καθώς και στις οδούς ταχείας κυκλοφορίας και στο πρωτεύον εθνικό οδικό δίκτυο. Συγκεκριμένα:
– καθίσταται δυνατή η κυκλοφορία ποδηλάτων και Ε.Π.Η.Ο. σε πεζόδρομους,
– επιτρέπεται η είσοδος – έξοδος οχημάτων και πεζών σε ποδηλατόδρομους υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις,
– επανακαθορίζεται, μειούμενο, από την οριζόμενη ημερομηνία, το όριο ταχύτητας αυτοκινήτων οχημάτων μέσα στις κατοικημένες περιοχές.
δ. Προβλέπονται:
– η ανάθεση και στους φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων της εγκατάστασης, συντήρησης και διασφάλισης της ορατότητας και της αποτελεσματικότητας της κατακόρυφης και οριζόντιας σήμανσης των οδών αρμοδιότητάς τους (πινακίδες και διαγραμμίσεις),
– η διαγραφή του επιβαλλόμενου προστίμου για μη χρήση προστατευτικού κράνους από τους οδηγούς και τους επιβάτες μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και τρίτροχων οχημάτων χωρίς κουβούκλιο, σε περίπτωση που οι παραβάτες προσκομίσουν παραστατικό αγοράς προστατευτικού κράνους εντός της οριζόμενης προθεσμίας,
– ο έλεγχος της κυκλοφορίας και η διαπίστωση των παραβάσεων με ειδικές ηλεκτρονικές συσκευές ή συστήματα με χρήση τεχνητής νοημοσύνης ή άλλα τεχνικά μέσα, όπως σταθερές ή κινητές κάμερες.
ε. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διαδικασία είσπραξης των προστίμων που επιβάλλονται για παραβάσεις που διαπιστώνονται με ειδικές ηλεκτρονικές συσκευές.
Βασικές Αλλαγές στις Κυρώσεις:
Παραβάσεις Υψηλής Επικινδυνότητας (Κατηγορία Ε4)
Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη ή πινακίδας STOP ή μη παραχώρηση προτεραιότητας σε σιδηροδρομικό όχημα: Το πρόστιμο παραμένει στα 700 ευρώ, αλλά η αφαίρεση άδειας οδήγησης αυξάνεται στις 60 ημέρες. Εάν προκληθεί ατύχημα, οι ποινές περιλαμβάνουν φυλάκιση έως 10 έτη για βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, και τουλάχιστον 10 έτη για θάνατο, ενδεχομένως ισόβια κάθειρξη για μεγάλο αριθμό θανάτων.
Υπερβολική ταχύτητα
Υπέρβαση ορίου ταχύτητας άνω των 50 χλμ./ώρα: πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες.
Οδήγηση άνω των 200 χλμ./ώρα: πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 1 έτος.
Επιδεικτική οδήγηση / Συμμετοχή σε αυτοσχέδιους αγώνες
Το πρόστιμο αυξάνεται από 700 σε 2.000 ευρώ και η αφαίρεση άδειας από 30 ημέρες σε 1 έτος, λόγω της ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και του αντικοινωνικού χαρακτήρα της πράξης.
Οδήγηση χωρίς άδεια ή με αφαιρεθείσα άδεια οδήγησης
Επιβάλλονται πρόστιμα από 500 έως 1.000 ευρώ ανάλογα με την κατηγορία του οχήματος (μοτοποδήλατο, αυτοκίνητο, Δ.Χ., λεωφορείο) και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 1 έτος. Σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος με βαριά σωματική βλάβη ή θάνατο, επιβάλλονται ιδιαίτερα αυστηρές ποινικές κυρώσεις.
Οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών
Οι ποινές κλιμακώνονται ανάλογα με τη συγκέντρωση αλκοόλ. Για συγκέντρωση άνω του 1.10 gr/l (αίμα) ή 0.60 mg/l (εκπνεόμενος αέρας), επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών, πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης και στοιχείων κυκλοφορίας για 180 ημέρες. Για οδήγηση υπό την επίδραση τοξικών ουσιών ή φαρμάκων, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδηγού για 3 έως 6 μήνες.
Εγκατάλειψη τόπου ατυχήματος
Πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 180 ημέρες. Επιπλέον, προβλέπονται ποινικές κυρώσεις που μπορεί να φτάσουν την κάθειρξη έως 20 έτη αν προκληθεί θάνατος.
Στάθμευση σε σιδηροδρομική διάβαση: Πρόστιμο 1.200 ευρώ και επιτόπου αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες. Επίσης, προβλέπονται ποινικές κυρώσεις.
Παραβάσεις Μέσης Επικινδυνότητας (Κατηγορία Ε3)
Μη χρήση προστατευτικού κράνους ή ζώνης ασφαλείας από τον οδηγό ή μη χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης παιδιών
Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.
Χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση
Για τους οδηγούς κάθε οχήματος που παραβιάζουν την υποχρέωση να έχουν πλήρη ελευθερία κινήσεων, ώστε να ενεργούν ελεύθερα τους αναγκαίους χειρισμούς καθώς και τους οδηγούς που χρησιμοποιούν εν κινήσει ακουστικά που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα, άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές καθώς και τηλεόραση ή χρησιμοποιούν εν κινήσει κινητό ή άλλη ηλεκτρονική
συσκευή για βιντεοσκόπηση ή ζωντανή μετάδοση από τη θέση του οδηγού, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους τριακοσίων πενήντα (350) ευρώ και η κύρωση της αφαίρεση της άδειας για τριάντα (30) ημέρες (κατηγορία παράβασης Ε3-Β) αντί της προηγούμενης διοικητικής κύρωσης της αφαίρεσης της άδειας οδήγησης και των πινακίδων για εξήντα (60) ημέρες.
Μη χρήση προστατευτικού κράνους ή ζώνης ασφαλείας από επιβάτη – Πρόστιμο 350 ευρώ.
Απόθεση ή εγκατάλειψη αντικειμένων που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία – Πρόστιμο 350 ευρώ.
Μηχανικές παρεμβάσεις σε ταχογράφους ή συσκευές περιορισμού ταχύτητας
Το διοικητικό μέτρο αφαίρεσης των στοιχείων κυκλοφορίας (πινακίδες, άδεια) ορίζεται στις 30 ημέρες, ενώ το πρόστιμο παραμένει στα 350 ευρώ.
Χρήση λωρίδας έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.)
Πρόστιμο 150 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 40 ημέρες.
Κυκλοφορία σε πεζοδρόμους (αντικοινωνική συμπεριφορά)
Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 70 ημέρες.
Παρεμπόδιση δημόσιας συγκοινωνίας (στάθμευση)
Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 70 ημέρες.
Λοιπές Παραβάσεις:
Μη ορθή στάθμευση ή στάση – Τα πρόστιμα γενικά αυξάνονται στα 30 ευρώ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις διατηρείται το διοικητικό μέτρο αφαίρεσης άδειας οδήγησης για 10 ημέρες.
Μη τήρηση κανόνων χρήσης φώτων – Γενικά, το πρόστιμο μειώνεται στα 30 ευρώ.
Παραβάσεις πεζών (π.χ. μη συμμόρφωση σε φωτεινή σηματοδότηση πεζών) – Το πρόστιμο αυξάνεται στα 30 ευρώ.
Μη επίδειξη εγγράφων κυκλοφορίας – Το πρόστιμο για την έλλειψη κάθε απαιτούμενου εγγράφου αυξάνεται από 10 σε 30 ευρώ.
Άλλες Σημαντικές Αλλαγές:
Μείωση ορίου ταχύτητας σε κατοικημένες περιοχές
Από 1η Ιανουαρίου 2026, το ανώτατο όριο ταχύτητας σε κατοικημένες περιοχές μειώνεται από 50 χλμ./ώρα σε 30 χλμ./ώρα, με εξαιρέσεις για μονόδρομους με τουλάχιστον δύο λωρίδες κυκλοφορίας ή οδούς διπλής κατεύθυνσης με διαχωριστική νησίδα.
Ηλεκτρονική βεβαίωση παραβάσεων
Δίνεται η δυνατότητα τοποθέτησης και χρήσης τεχνικών μέσων (κάμερες) σε οχήματα άμεσης ανάγκης και δημόσιας μεταφοράς για τη διαπίστωση παραβάσεων. Ορίζεται η Υ.Ο.Τ. – Η.Δ.Ο.Υ. ως αρμόδια υπηρεσία είσπραξης προστίμων από ηλεκτρονικά βεβαιωμένες παραβάσεις.
Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών
Εισάγεται η έννοια της υποτροπής για παραβάσεις του ΚΟΚ, με κλιμακωτές αυξημένες ποινές για την επανειλημμένη διάπραξη της ίδιας παράβασης εντός πενταετίας.
Για πολύ επικίνδυνες παραβάσεις, οι ποινές υποτροπής μπορεί να οδηγήσουν σε αφαίρεση άδειας οδήγησης για 7, 8, 10 έτη ή και δια βίου.
Αποσύνδεση κυρώσεων από το όχημα
Γενικά, η αφαίρεση διοικητικών μέτρων περιορίζεται στην άδεια οδήγησης και όχι στα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήματος, εκτός από περιπτώσεις που το όχημα είναι επικίνδυνο ή έχει αφαιρεθεί η άδεια οδήγησης.
Δείτε ΕΔΩ αναλυτικά τι κατατέθηκε στη Βουλή.
Από Taxheaven – Eurokinissi photo αρχείου