Καστοριά: Εικονικός ξεναγός «ζωντανεύει» Παύλο Μελά, Ίωνα Δραγούμη και δράκο του σπηλαίου

Η Επαυξημένη Πραγματικότητα στην τουριστική εμπειρία

Στα λίγα μέτρα από το μουσείο του Παύλου Μελά στα Κορέστια Καστοριάς, ο άντρας- σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα σε περιμένει για να σε διαβεβαιώσει πως «κι αν φέρη ο διάβολος να νικηθώμεν, θα νικηθώμεν παλικαρίσια…». Σε άλλο σημείο, ο Ίων Δραγούμης, που καταγόταν από την Καστοριά, υπενθυμίζει στον επισκέπτη πως αγαπά πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνει στενός σοσιαλιστής ή στενός πατριώτης ή για να νιώσει τον εαυτό του άτομο. Δεν είναι όμως μόνο τα ιστορικά πρόσωπα που αποκτούν ξανά «φωνή» και κίνηση στη Δυτική Μακεδονία. Είναι ο τρομερός δράκος, που φύλαγε το σπήλαιο της περιοχής επί αιώνες. Είναι η Καλλιστώ, που διηγείται μια ιστορία χιλιάδων χρόνων με φόντο το σήμα του «Αρκτούρου» στο Νυμφαίο της Φλώρινας. Είναι οι άνθρωποι που κάποτε κατοίκησαν τον προϊστορικό οικισμό στο Λιμναίο. Η περιήγηση στα αξιοθέατα της Δυτικής Μακεδονίας έχει αποκτήσει άλλο «χρώμα», έπειτα από την ενεργοποίηση του «Εικονικού Ξεναγού», μιας εφαρμογής διαθέσιμης για συσκευές Android (προσεχώς και iOS), η οποία αξιοποιεί τις τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και σύντομα ακόμη περισσότερο της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), για να προσφέρει σε επισκέπτες/τριες και μαθητές/τριες μια διαδραστική, ψυχαγωγική και εκπαιδευτική εμπειρία.

Ο «Εικονικός Ξεναγός για τις ορεινές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και την πόλη της Καστοριάς», που παρουσιάστηκε και στην 8η πανελλήνια συνάντηση μονοπατιών, αναπτύχθηκε στο πλαίσιο πράξης του ερευνητικού έργου AGRO-TOUR του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ 2014-2020). Δημιουργήθηκε στο Εργαστήριο Ψηφιακών Μέσων και Στρατηγικής Επικοινωνίας του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα την Καστοριά, και βασίζεται στις τεχνολογίες ARCore SDK, Sceneform API, Google Maps και Street View, σε 360° φωτογραφίες, 3D μοντέλα και φωνητική αφήγηση μέσω Text-to-Speech API. Την εφαρμογή του εικονικού ξεναγού, που τέθηκε σε λειτουργία στα μέσα του 2023, έχουν μέχρι στιγμής «κατεβάσει» 932 άτομα, όπως επισήμανε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Σάκης Ευαγγέλου, υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και μέλος της ομάδας του έργου, μαζί με τους Γεώργιο Λάππα (επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος), Κώστα Ντίνα, Αλέξανδρο Κλεφτοδήμο, Μιχάλη Βρίγκα, Αμαλία Τριανταφυλλίδου, Αναστασία Γιαννακοπούλου και Μαρία Ματσιώλα.

Έτσι αξιοποιείται η Επαυξημένη Πραγματικότητα στην τουριστική εμπειρία

Η εφαρμογή, που -κατά τον κ.Ευαγγέλου- αποτελεί μετεξέλιξη άλλων, πιο «στατικών» app, που ο ίδιος είχε αναπτύξει, αξιοποιεί τρεις μορφές AR. H πρώτη είναι η «marker-based AR», η οποία ενεργοποιείται με τη σάρωση πινακίδων ή αντικειμένων και εμφανίζει ψηφιακούς χαρακτήρες, διαφανή βίντεο και 3D αντικείμενα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την εμφάνιση της μυθολογικής Καλλιστώς στο Νυμφαίο, του Δράκου της Σπηλιάς στην Καστοριά, καθώς και ιστορικών μορφών όπως ο Παύλος Μελάς, ο Ίων Δραγούμης και ο Αθανάσιος Χριστόπουλος, οι οποίοι ζωντανεύουν και απαγγέλλουν ποιήματα, μύθους και αποσπάσματα επιστολών.

Η δεύτερη είναι η «markerless AR»: επιτρέπει στους χρήστες να τοποθετούν τρισδιάστατα μοντέλα (3D) και εικονικά αντικείμενα οπουδήποτε στον φυσικό χώρο τους. Εδώ εντάσσονται η 3D αναπαράσταση της Κουμπελίδικης εκκλησίας, ο μυθικός Δράκος, και οι πύλες VR (Εικονικής Πραγματικότητας), «που μεταφέρουν τον χρήστη εικονικά μέσα σε χώρους όπως το Ενυδρείο Καστοριάς μέσω 360° φωτογραφιών».

Και η τρίτη είναι «location-based AR», που αξιοποιεί το GPS και τους αισθητήρες της κινητής συσκευής, για να ενεργοποιεί ψηφιακό περιεχόμενο,όταν ο χρήστης πλησιάζει ένα σημείο ενδιαφέροντος, όπως τα βυζαντινά μνημεία, φυσικά μονοπάτια ή μουσεία.

Η εφαρμογή περιλαμβάνει διαδραστικό χάρτη, λίστα σημείων ενδιαφέροντος, πλοήγηση πολλαπλών σημείων, αγαπημένα, κοινοποίηση τοποθεσίας, καθώς και ηχητική αφήγηση για χρήστες που κινούνται ή έχουν περιορισμένη όραση. Μέσα από το Google Street View και φωτογραφίες 360°, ο χρήστης μπορεί να εξερευνήσει εικονικά περιοχές όπως το Νυμφαίο, η Βλάστη, η Καστοριά, ή το Μουσείο του Παύλου Μελά. «Σημαντική καινοτομία αποτελεί η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI) για τη δημιουργία ψηφιακών ξεναγών και κινούμενων ιστορικών/μυθολογικών μορφών με ρεαλιστική ομιλία και εκφράσεις. Αυτοί οι εικονικοί χαρακτήρες ενισχύουν την αφήγηση και τη βιωματική διάσταση της μάθησης» λέει ο κ.Ευαγγέλου και προσθέτει ότι στόχος της ομάδας για το 2025-2026 είναι να εκπαιδεύσει online ένα νέο μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης με βάση συγκεκριμένα δεδομένα, ώστε όταν ο χρήστης ή η χρήστρια αναζητά μια πληροφορία για την περιοχή, ο αλγόριθμος να μην αντλεί γενικά στοιχεία από το Διαδίκτυο, αλλά πιο εξειδικευμένα, που θα κάνουν την εμπειρία της επίσκεψης στη Δυτική Μακεδονία ακόμη αξιομνημόνευτη.

Ειδική υποστήριξη για άτομα με περιορισμένη όραση

«Τα τελευταία χρόνια, οι αλγόριθμοι αναγνώρισης σκηνών έχουν εξελιχθεί εντυπωσιακά, χάρη στη δύναμη της μηχανικής μάθησης και των Συνελικτικών Νευρωνικών Δικτύων (DCNN). Κι όμως, η πραγματική καινοτομία έρχεται όταν η τεχνολογία κάνει τη ζωή όλων πιο εύκολη. Ο Εικονικός Ξεναγός μας εξελίσσεται για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ) — με ειδική υποστήριξη για ανθρώπους με περιορισμένη όραση. Στην ουσία, η Τεχνητή Νοημοσύνη «διαβάζει» μια σκηνή (πχ, μια εικόνα των ψαριών στο ενυδρείο της Καστοριάς) και τη μετατρέπει σε περιγραφικό ήχο, προσφέροντας μια νέα, προσβάσιμη εμπειρία ξενάγησης. Μέσω του εικονικού ξεναγού, οι επισκέπτες μπορούν ακόμη να δουν τη λίμνη της Καστοριάς με το …βλέμμα του ψαριού ή τον οικισμό του Δισπηλιού από ψηλά, με το βλέμμα ενός πουλιού.

Ενθουσιασμένα με τις εικόνες που βλέπουν στην εφαρμογή εμφανίζονται τα παιδιά, δεδομένου ότι αυτή έχει μετεξελιχθεί και προσαρμοστεί, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιεί το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Καστοριάς. Στον προϊστορικό οικισμό του Λιμναίου για παράδειγμα, στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής τρίωρης διάρκειας, μαθητές και μαθήτριες σχολείων βιώνουν την ιστορία με διαδραστικό τρόπο: ψάχνουν για εικονικά ευρήματα, γίνονται ντέντεκτιβ, που προσπαθούν να εξιχνιάσουν ένα υποτιθέμενο έγκλημα που συνέβη χιλιάδες χρόνια προ Χριστού και στο τέλος φορούν γυαλιά VR Οculus, μπαίνοντας στα ενδότερα μιας εμπειρίας εικονικής πραγματικότητας, διάρκειας λίγων λεπτών, που τους επιτρέπει να δουν τη λίμνη και τον οικισμό όπως ήταν κάποτε…

(ΑΠΕ -ΜΠΕ / Αλεξάνδρα Γούτα / photo: eurokinissi)

ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΙΕΣ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ

ΠΑΡΑΞΕΝΑ

LATEST

Κύρια Θέματα

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΓΟΡΩΝ

Κάθε μέρα μαζί