Μια ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες που ειδικεύονται στην εξέλιξη των ειδών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου ανέλυσε το μιτοχονδριακό DNA 22 οστών αιλουροειδών από 14 τοποθεσίες στην Κίνα, σε μια χρονική περίοδο 5.400 ετών. Είναι ενδιαφέρον ότι οι οικόσιτες γάτες ( Felis catus ) δεν εμφανίστηκαν στην Κίνα μέχρι τον 7ο αιώνα.

Τι ήταν, λοιπόν, το αιλουροειδές πλάσμα που ζούσε δίπλα σε Κινέζους αγρότες για περίπου 4.000 χρόνια πριν από αυτό; Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα παλαιότερα δείγματα ανήκαν στη γάτα – λεοπάρδαλη ( Prionailurus bengalensis ), ένα άγριο είδος που ενδημεί στη Νότια, Νοτιοανατολική και Ανατολική Ασία, η οποία δεν είναι άμεσος πρόγονος των οικόσιτων γατών.

Το DNA ξετυλίγει μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τον ρόλο των γατών στην αρχαία Κίνα, παράλληλα με την αρχαία τέχνη και τα ιστορικά κείμενα.

Φαίνεται ότι οι λεοπαρδάλεις μπορεί να απολάμβαναν μια ζωή ημι-εξημέρωσης στην Κίνα για χιλιετίες, όπου ίσως εκμεταλλεύονταν την τροφή και το καταφύγιο των αγροτικών κοινοτήτων, αλλά συνέχιζαν να περιφέρονται ελεύθερες. Τα οστά λεοπαρδάλεων, που βρέθηκαν σε ανθρώπινους οικισμούς από την εποχή εκείνη, χρονολογούνται μεταξύ 3400 π.Χ. και 200 ​​μ.Χ.

Είναι ενδιαφέρον ότι δεν φαινόταν να υπάρχει διασταύρωση μεταξύ των γατών – λεοπαρδάλεων και των οικόσιτων γατών. Όχι μόνο δεν υπήρχε ίχνος DNA γάτας λεοπάρδαλης στα γονιδιώματα των μεταγενέστερων οικόσιτων γατών, αλλά υπήρχε και ένα παράξενο κενό αρκετών αιώνων μεταξύ των δύο ειδών. Τα πρώτα λείψανα οικόσιτης γάτας χρονολογούνται γύρω στο 730 μ.Χ.

Οι ερευνητές επίσης κατάλαβαν πώς πιθανότατα έμοιαζε αυτή η παλαιότερη γνωστή οικόσιτη γάτα. Ανακατασκευάζοντας το γονιδίωμά της, συμπέραναν ότι πιθανότατα είχε κοντό τρίχωμα και ήταν είτε πλήρως λευκό είτε μερικώς λευκό με κηλίδες. Είχε επίσης ορισμένα γονίδια από την αφρικανική αγριόγατα, η οποία πιστεύεται ότι είναι ο πιο πιθανός πρόγονος των οικόσιτων γατών.

Παλαιότερες εμφανίσεις γατών στην τέχνη και τη γραφή φαίνεται να αφορούν γάτες – λεοπαρδάλεις πριν από την αλλαγή γύρω από την εποχή που εμφανίστηκαν οι οικόσιτες γάτες.

«Οι παλαιότερες γραπτές αναφορές με σαφή περιγραφή των οικόσιτων γατών συμπίπτουν επίσης με αυτήν την περίοδο, συμπεριλαμβανομένης μιας ιστορίας της δυναστείας Τανγκ στην οποία η αυτοκράτειρα χαρίζει μια γάτα στους υπουργούς της», γράφει η ομάδα στην δημοσιευμένη εργασία της.

«Αυτά τα ιστορικά αρχεία υποδηλώνουν ότι οι οικόσιτες γάτες θεωρούνταν εξωτικά κατοικίδια και πιθανότατα διατηρούνταν στην αρχαία κινεζική ελίτ, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη σχετικά πρόσφατη εισαγωγή τους στην Κίνα».

Η χρονική στιγμή δείχνει ότι οι οικόσιτες γάτες μπήκαν στην Κίνα μέσω της αρχαίας εμπορικής οδού του Δρόμου του Μεταξιού, λέει η ομάδα. Μόλις έφτασαν εκεί, ανέλαβαν τον ρόλο που είχαν προηγουμένως οι γάτες – λεοπαρδάλεις σε εκείνες τις ανθρώπινες κοινότητες, οι οποίες είχαν παρακμάσει αιώνες νωρίτερα, πιθανώς λόγω μιας ταραγμένης εποχής μεταξύ των δυναστειών.

«Η άφιξη των οικόσιτων γατών μπορεί να εμπόδισε την επανεγκατάσταση των γατών – λεοπαρδάλεων σε ανθρώπινους οικισμούς, καθώς και τα δύο είδη εμφανίζουν παρόμοια χαρακτηριστικά», υποστηρίζουν οι ερευνητές .

«Επιπλέον, η άνοδος της πτηνοτροφίας στην αρχαία Κίνα μετά τη δυναστεία Χαν μπορεί να συνέβαλε στη σύγκρουση ανθρώπου και γατών λεοπαρδάλεων, λόγω της φύσης τους να κυνηγούν κοτόπουλα, εμποδίζοντας τες να επιστρέψουν ανθρωπογενή περιβάλλοντα».

Πρόκειται για ένα συναρπαστικό κεφάλαιο στην ιστορία της χαδιάρας που χουχουλιάζει στα πόδια του κρεβατιού σας.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell Genomics .

(photo: