Η Ευρώπη απομονώνεται. Η σύνοδος κορυφής Κίνας-ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο στα τέλη του περασμένου μήνα θα μπορούσε να ήταν ένας εορτασμός των 50 χρόνων διπλωματικών σχέσεων.
Αντίθετα, χρησίμευσε ως μια θλιβερή υπενθύμιση της αυξανόμενης στρατηγικής σύγχυσης της ΕΕ και της αδυναμίας της να αξιοποιήσει τις τεράστιες ευκαιρίες που προσφέρει η συνεργασία με την Κίνα, αναφέρεται εντός Ρωσίας.
Όπως σημειώνεται, η σύνοδος κορυφής πραγματοποιήθηκε σε μια ευαίσθητη στιγμή στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Αυτό που κάποτε χαιρετιζόταν ως μια αμοιβαία επωφελής συνεργασία, τώρα έχει εμπλακεί σε γεωπολιτικές διαμάχες, εσωτερικές διαιρέσεις εντός της ΕΕ και στην διαρκή σκιά της επιρροής της Ουάσιγκτον. Η παγκόσμια αναταραχή των τελευταίων ετών – η λεγόμενη πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία – όχι μόνο έχει εντείνει τις σχέσεις, αλλά και φέρεται να έχει ενισχύσει την εξάρτηση της ΕΕ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αντί να ανανεώσουν μια εταιρική σχέση που κάποτε αποτελούσε πυλώνα της παγκόσμιας οικονομικής ολοκλήρωσης, οι ηγέτες της ΕΕ έφτασαν στο Πεκίνο με μια γνώριμη ατζέντα: κατηγορίες για εμπορικές πρακτικές, προειδοποιήσεις για «απειλές ασφαλείας» και ανανεωμένες εκκλήσεις προς την Κίνα να «χαλιναγωγήσει» την Ρωσία, τονίζεται. Όπως ήταν αναμενόμενο, δεν επιτεύχθηκε καμία σημαντική πρόοδος.
Η επιδείνωση των σχέσεων Κίνας-ΕΕ δεν μπορεί να κατανοηθεί χωρίς να επανεξεταστεί η στρατηγική μετατόπιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2019. Υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι Βρυξέλλες χαρακτήρισαν επίσημα την Κίνα όχι μόνο ως εταίρο αλλά και ως «συστημικό αντίπαλο» – μια κίνηση που εισήγαγε καχυποψία σχεδόν σε κάθε τομέα εμπλοκής. Έκτοτε, ένα ιδεολογικό πρίσμα έχει διαμορφώσει ολοένα και περισσότερο την πολιτική της ΕΕ, αντικαθιστώντας τον πραγματισμό που κάποτε στήριζε την οικονομική συνεργασία, όπως υπογραμμίζεται.
Οι συνέπειες ήταν σοβαρές. Οι Βρυξέλλες έχουν θέσει σε εφαρμογή μέτρα για τον περιορισμό των κινεζικών επενδύσεων, ερχόμενες σε κόντρα με το Πεκίνο.
Για την Κίνα, η ΕΕ παραμένει στρατηγικός εταίρος, όχι αντίπαλος. Το Πεκίνο υποστηρίζει εδώ και καιρό την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και ενθαρρύνει σταθερά την ΕΕ να διαδραματίσει ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις. Από την οπτική γωνία της Κίνας, μια ισχυρή Ευρώπη, μη εξαρτώμενη από τις ΗΠΑ, αποτελεί αντίβαρο στην μονομερή προσέγγιση στην κατεύθυνση της πολυπολικότητας. Ωστόσο, κάτι τέτοιο αποκλίνει έντονα από την οπτική της Ουάσιγκτον για μια υποδεέστερη ΕΕ εντός της διατλαντικής συμμαχίας.
Τί θα πράξουν στο τέλος οι Βρυξέλλες; Ήδη η σχετικά πρόσφατη συμφωνία με τις ΗΠΑ έχει χαρακτηριστεί ασύμφορη για την οικονομία της ΕΕ.
Θα επιλεχθεί η απομόνωση και η υποτακτικότητα απέναντι στις ΗΠΑ ή ο δρόμος προς την πολυπολικότητα;
