«Μείνετε ψύχραιμοι και κουβαλήστε μετρητά: μαθήματα για τον μοναδικό ρόλο του φυσικού νομίσματος σε τέσσερις κρίσεις», είναι ο τίτλος της μελέτης η οποία έχει δημοσιευτεί στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΚΤ.

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι τοπικές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης καλούνται να δώσουν σχετικές οδηγίες τους πολίτες τους υπό τον φόβο κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών συστημάτων.

Αναλυτικά:

«Πώς οι κρίσεις επηρεάζουν έντονα την κυκλοφορία μετρητών

Η ζήτηση για τραπεζογραμμάτια ευρώ έχει παρουσιάσει ισχυρή αύξηση παρά τη συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση των πληρωμών. Ενώ το μερίδιο των μετρητών στις καθημερινές συναλλαγές έχει μειωθεί στη ζώνη του ευρώ, η αξία της κυκλοφορίας τραπεζογραμματίων ευρώ έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αυτή η μεταβλητή χρησιμεύει ως αξιόπιστος δείκτης της συνολικής ζήτησης – εγχώριας και εξωτερικής – καθώς το Ευρωσύστημα εξυπηρετεί αιτήματα για τραπεζογραμμάτια. Στην πραγματικότητα, η αξία των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων διατηρεί σταθερά ένα μερίδιο άνω του 10% του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ τα τελευταία δέκα χρόνια, με μια προσωρινή αύξηση κατά τη διάρκεια των ετών της πανδημίας COVID-19 και μια συγκράτηση από το δεύτερο εξάμηνο του 2022 λόγω των υψηλότερων επιτοκίων.

Η διαρκής ζήτηση για μετρητά, παρά τον πολλαπλασιασμό των εναλλακτικών λύσεων ψηφιακών πληρωμών, υποδηλώνει την ξεχωριστή χρησιμότητά τους και την ατελή υποκατάστασή τους. Αυτή η σταθερή συνολική ζήτηση έρχεται σε αντίθεση με το μειούμενο μερίδιο των μετρητών στις καθημερινές πληρωμές, ένα φαινόμενο που συχνά αποκαλείται «το παράδοξο των τραπεζογραμματίων.

Η διαρκής ζήτηση για τραπεζογραμμάτια έχει ενισχυθεί από τις απότομες αυξήσεις της δημόσιας ζήτησης κατά τη διάρκεια μεγάλων κρίσεων, γεγονός που υπογραμμίζει τον μοναδικό ρόλο και τα χαρακτηριστικά του φυσικού νομίσματος.

Αυτή η ενότητα αναλύει τη ζήτηση μετρητών με την πάροδο του χρόνου σε διακριτές κατηγορίες σοκ (δημόσια υγεία, στρατιωτικές, χρηματοοικονομικές και υποδομές) και ποικίλο γεωγραφικό εύρος (σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, περιφερειακό και εθνικό).

Αναλύει τέσσερα σημαντικά επεισόδια κρίσης:

• Την πανδημία COVID-19
• Την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
• Το μπλακ άουτ της Ιβηρικής περιόδου τον Απρίλιο του 2025
• Την κρίση δημόσιου χρέους στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης δημόσιου χρέους, η αυξημένη αβεβαιότητα της αγοράς, λόγω των πολιτικών εξελίξεων και των εξελισσόμενων προοπτικών για το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, οδήγησε σε απότομη αύξηση της ζήτησης τραπεζογραμματίων στην Ελλάδα. Μετά από διάφορα γεγονότα στα τέλη Ιουνίου 2015, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης των ελληνικών αρχών να διεξαγάγουν δημοψήφισμα και της μη παράτασης του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, η ελληνική κυβέρνηση κήρυξε αργία και εισήγαγε αυστηρούς ελέγχους κεφαλαίου, συμπεριλαμβανομένων των καθημερινών ορίων ανάληψης από τα ΑΤΜ.

Αυτά τα ποικίλα επεισόδια κρίσης καταδεικνύουν ότι η χρησιμότητα των μετρητών εντείνεται σημαντικά όταν απειλείται η σταθερότητα – ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη φύση ή το γεωγραφικό εύρος του υποκείμενου σοκ ή τον βαθμό ψηφιοποίησης. Κάθε μελέτη περίπτωσης, ωστόσο, φωτίζει μια ξεχωριστή διάσταση αυτής της ανθεκτικότητας σε διαφορετικά σημεία αποτυχίας».

ΦΩΤΟ αρχείου: Eurokinissi